ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୧୮।୧୦: ଭାରତ ଏବଂ କାନାଡା ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କରେ ତିକ୍ତତା ବଢିବାରେ ଲାଗିଛି। ଏହା ପଛରେ ସବୁଠାରୁ ବଡ କାରଣ ହେଉଛି ଖଲିସ୍ତାନୀ ବିଚ୍ଛିନ୍ନତାବାଦୀ ହରଦୀପ ସିଂ ନିଜ୍ଜାରଙ୍କ ହତ୍ୟା ସହ ଜଡିତ ପ୍ରସଙ୍ଗ। ଏହା ଉପରେ କାନାଡା ଭାରତ ବିରୋଧରେ ଭିତ୍ତିହୀନ ଅଭିଯୋଗ ଆଣିଛି। ନିକଟରେ କାନାଡା ସରକାର ଭାରତୀୟ ହାଇ କମିଶନରଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଗମ୍ଭୀର ଅଭିଯୋଗ ଆଣି କହିଥିଲେ ଯେ, ସେମାନେ ନିଜ୍ଜାର ହତ୍ୟାରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଅଛନ୍ତି।
ଏହା ପରେ ଭାରତ ସରକାର ଏହାର ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କୁ ସେଠାରୁ ଫେରାଇ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ ଏବଂ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯ ସୁଦ୍ଧା ଭାରତ ଛାଡିବାକୁ ୬ ଜଣ କାନାଡିୟ କୂଟନୀତିଜ୍ଞଙ୍କୁ ଅଲ୍ଟିମେଟମ ମଧ୍ୟ ଦେଇଥିଲେ। ତେବେ ଏସବୁ ମଧ୍ୟରେ କାନାଡାର ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀ ମେଲାନି ଜୋଲି କହିଛନ୍ତି, ତାଙ୍କ ଦେଶ ଭାରତ ଉପରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲଗାଇବାକୁ ଚିନ୍ତା କରୁଛି। ଯଦି ଏହିପରି କିଛି ଘଟେ ତେବେ କେଉଁ ଦେଶ ଅଧିକ କ୍ଷତି ସହିବ।
ଭାରତ ଏବଂ କାନାଡା ମଧ୍ୟରେ ୭୦,୦୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ମୂଲ୍ୟର ବାଣିଜ୍ୟ କାରବାର ଚାଲିଛି। ଯଦି ୨୦୨୨-୨୩ ବର୍ଷ ବିଷୟରେ କଥା ହେବା, ତେବେ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ୮.୩ ବିଲିୟନ ଡଲାରର ବାଣିଜ୍ୟ କାରବାର ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ପରବର୍ତ୍ତୀ ବର୍ଷରେ ୮.୪ ବିଲିୟନ ଡଲାରକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିଲା। ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତର ରପ୍ତାନି ୪.୬ ବିଲିୟନ ଡଲାରକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିବାବେଳେ ଭାରତର ଆମଦାନୀ ୩.୮ ବିଲିୟନ ଡଲାରରେ ରହିଛି। ବର୍ତ୍ତମାନ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ପ୍ରକାରର ଅର୍ଥନୈତିକ ବିବାଦ ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ଏହାକୁ ଏଡ଼ାଇ ଦିଆଯାଇପାରିବ ନାହିଁ ଯେ ଯଦି ଏହିପରି କିଛି ଘଟେ ତେବେ ଏହା ଉଭୟ ପକ୍ଷ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇବ।
AsiaPacific.caର ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, କାନାଡାର ପେନ୍ସନ ପାଣ୍ଠି ଭାରତରେ ପ୍ରାୟ ୬ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ବିନିଯୋଗ କରିଛି। ୨୦୧୩ ରୁ ୨୦୨୩ ମଧ୍ୟରେ, ଏହି ପାଣ୍ଠି ରିଅଲ ଇଷ୍ଟେଟ, ଆର୍ଥିକ ସେବା, ଶିଳ୍ପ ପରିବହନ ଏବଂ ଭିତ୍ତିଭୂମି କ୍ଷେତ୍ରରେ ବହୁ ବିନିଯୋଗ କରିଥିଲା। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ୬୦୦ଟି କାନାଡିୟ କମ୍ପାନୀ ଭାରତରେ ବ୍ୟବସାୟ କରୁଥିବାବେଳେ ୩୦ରୁ ଅଧିକ ଭାରତୀୟ କମ୍ପାନୀ କାନାଡାରେ ୪୦,୪୪୬ କୋଟି ଟଙ୍କା ବିନିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି। ଏଥିରେ ୧୭,୦୦୦ ଲୋକ କାମ କରନ୍ତି।
ବାଣିଜ୍ୟ ଏବଂ ପୁଞ୍ଜି ବିନିଯୋଗ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତ ଏବଂ କାନାଡା ମଧ୍ୟରେ ଅର୍ଥନୈତିକ ସମ୍ପର୍କ ଦୃଢ ଅଟେ। ଭାରତ ମୁଖ୍ୟତଃ କାନାଡାକୁ ରତ୍ନ, ଅଳଙ୍କାର, ମୂଲ୍ୟବାନ ପଥର, ଔଷଧ, ପୋଷାକ, ଜୈବ ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ ଏବଂ ହାଲୁକା ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ସାମଗ୍ରୀ ରପ୍ତାନି କରିଥାଏ। ଏଥି ସହିତ ଭାରତ କାନାଡାରୁ ଡାଲି, ନ୍ୟୁଜ ପ୍ରିଣ୍ଟ, କାଠ ଡାଲି, ଆଜବେଷ୍ଟସ, ପଟାଶ, ଲୁହା ସ୍କ୍ରାପ, ତମ୍ବା, ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥ ଏବଂ ଶିଳ୍ପ ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ ଆମଦାନୀ କରିଥାଏ। କାନାଡାର ଜାତୀୟ ନିବେଶ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଏବଂ ସୁବିଧା ଏଜେନ୍ସି (ନିବେଶ ଭାରତ) ଅନୁଯାୟୀ, ଭାରତରେ ବିଦେଶୀ ନିବେଶକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କାନାଡା ୧୮ତମ ସ୍ଥାନରେ ରହିଛି।
ଯଦି ଭାରତ ଏବଂ କାନାଡା ମଧ୍ୟରେ ଚାଲିଥିବା କୂଟନୈତିକ ତିକ୍ତତା ଜାରି ରହେ ତେବେ ଏହା ଉଭୟ ଦେଶର ଅର୍ଥନୀତି ଉପରେ ଗଭୀର ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରେ। ବିଶେଷକରି ବ୍ୟବସାୟିକ ପୁଞ୍ଜି ବିନିଯୋଗ ଏବଂ ଆମଦାନୀ-ରପ୍ତାନି କ୍ଷେତ୍ରରେ ହ୍ରାସ ଘଟିବ। ଏହି ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଧ୍ୟାନରେ ରଖି ଉଭୟ ଦେଶକୁ ଆର୍ଥିକ ରଣନୀତି ଉପରେ ବିଚାର କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ଏବଂ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ବିପଦକୁ ସାମ୍ନା କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେବାକୁ ପଡ଼ିବ।