ମୁମ୍ବାଇ, ୨୩।୬ : ଭାରତୀୟ ରାଜନୀତିରେ କିଙ୍ଗ୍ ଏବଂ କିଙ୍ଗ୍ ମେକରଙ୍କର ଲମ୍ବା କାହାଣୀ ଅଛି। ଅନେକ ମହାନ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ କିଙ୍ଗ୍ ମେକର ଥିଲେ, କିନ୍ତୁ କେବେ କିଙ୍ଗ୍ ହୋଇ ନଥିଲେ। ଯେଉଁମାନେ ଏଭଳି କିଙ୍ଗ୍ ହେବାକୁ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିଲେ, ସେମାନେ ଶେଷରେ ବିଫଳ ହୋଇଥିଲେ। କିଙ୍ଗ୍ ମେକର କିଙ୍ଗ୍ ହେବାରେ ବିଫଳ ହେବାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଉଦ୍ଧବ ଠାକ୍ରେ ହେଉଛନ୍ତି ସଦ୍ୟତମ ଉଦାହରଣ। ମହାନ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଚାଣକ୍ୟ ହେଉଛନ୍ତି ପ୍ରଥମ ଏବଂ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଉଦାହରଣ।
ସେ କିଙ୍ଗ୍ ମେକର ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ କେବେ କ୍ଷମତାକୁ ଆସି ନ ଥିଲେ। ଜଣେ ସରଳ ଶିକ୍ଷକ ହୋଇ ସେ ମଗଧର ରାଜା ଧନାନନ୍ଦଙ୍କୁ କ୍ଷମତାରୁ ହଟାଇ ଦେଇଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ନିଜେ କ୍ଷମତାକୁ ଆସି ନ ଥିଲେ। ସେ ତାଙ୍କର ଶିଷ୍ୟ ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତଙ୍କୁ ରାଜା କରିଥିଲେ। ଦ୍ୱିତୀୟ ଏବଂ ତୃତୀୟ ମହାନ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଥିଲେ ଜାତିର ପିତା ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧି ଏବଂ ଲୋକ ନାୟକ ଜୟପ୍ରକାଶ ନାରାୟଣ । ଗାନ୍ଧିଜୀ ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ନିଜର ଅହିଂସା ଆନ୍ଦୋଳନ ଦ୍ୱାରା ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କୁ ବିବ୍ରତ କରାଇଥିଲେ। ଶେଷରେ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କୁ ଭାରତ ଛାଡିବାକୁ ପଡିଥିଲା। ଗାନ୍ଧିଜୀ ଚାହିଁଥିଲେ କ୍ଷମତାର ମୁଖ୍ୟ ହୋଇଥାନ୍ତେ, କିନ୍ତୁ ସେ ଏପରି କେବେ ବି ଭାବି ନ ଥିଲେ। ଜୟପ୍ରକାଶ ମଧ୍ୟ ଏଭଳି ମହାନତା ଦେଖାଇଥିଲେ। ସିଂହାସନକୁ ଖାଲି କର ଜନତା ଆସୁଛନ୍ତ, ଏହା ତାଙ୍କର ସ୍ଲୋଗାନ ଥିଲା।
ତାଙ୍କର ସାମାଜିକ ଆନ୍ଦୋଳନ ଅସମ୍ଭବ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ସମ୍ଭବରେ ପରିଣତ କରିଥିଲା। ତାଙ୍କ ଯୋଗୁ ପୂର୍ବତନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ କ୍ଷମତାରୁ ହଟାଇ ଦିଆଯାଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଜୟପ୍ରକାଶ ନିଜେ କ୍ଷମତାକୁ ଆସି ନ ଥିଲେ। ରାଜନୀତିରେ ଏପରି ବହୁ ଉଦାହରଣ ଅଛି। ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆରଏସଏସ, ବାଲାସାହେବ ଠାକରେ ଏବଂ କାଶିଂରାମ ପ୍ରମୁଖ। ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ସରକାର ଗଠନ କଲେ, ସରକାର ଭାଙ୍ଗିଲେ, କିନ୍ତୁ ସିଧାସଳଖ କେବେ କ୍ଷମତାରେ ରହିଲେ ନାହିଁ।
ଭାରତୀୟ ରାଜନୀତିରେ ବିଫଳ କିଙ୍ଗ୍ ମେକରଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟ କମ ନାହିଁ। ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର, ଏଚଡି ଦେବ ଗୌଡା ଏବଂ ଆଇ.କେ ଗୁଜରାଲଙ୍କ ଭଳି କିଙ୍ଗ୍ ମେକର ରାଜନୈତିକ ବିଫଳତାର ଶିକାର ହୋଇଥିଲେ। ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖରଙ୍କ ଜନତା ପାର୍ଟିରେ କେବଳ ଦୁଇଜଣ ଏମ୍ପି ଥିଲେ, ତଥାପି ସେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଥିଲେ। ମାତ୍ର ରାଜୀବ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ବାସଭବନରେ ହରିୟାଣାର ଦୁଇଜଣ ଗୁପ୍ତଚରଙ୍କୁ ଦେଖି କଂଗ୍ରେସ ରାଗିଗଲା ଏବଂ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖରଙ୍କୁ କ୍ଷମତାଚ୍ୟୁତ ହେବାକୁ ପଡିଲା। ଦେବ ଗୌଡା ଏବଂ ଗୁଜରାଲଙ୍କ ସହ ସମାନ ଘଟଣା ଘଟିଥିଲା। ଦେଢ଼ ଅବା ଦୁଇ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେମାନଙ୍କ ସରକାର ଚାଲିପାରି ନ ଥିଲା। ଉଦ୍ଧବଙ୍କ ଭଳି କିଙ୍ଗ୍ ମେକରଙ୍କ ସହିତ ମଧ୍ୟ ଏଭଳି ସମାନ ଘଟଣା ଘଟିଛି। ତାଙ୍କ ପିତା ବାଲାସାହେବ ଠାକ୍ରେ ସିଧାସଳଖ କ୍ଷମତା ଗ୍ରହଣ କରି ନ ଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ସର୍ବଦା ସରକାର ଗଠନ କରିଥିଲେ। ପରମ୍ପରାକୁ ଖଣ୍ଡନ କରି ଉଦ୍ଧବ ମେଳ ଖାଉ ନଥିବା ମେଣ୍ଟ କରିଥିଲେ। ଏବେ ଏହାର ଫଳାଫଳ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ରାଜନୀତିରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି।
ଏକନାଥ ସିନ୍ଦେ କେବଳ ଶିବସେନାକୁ ଭାଙ୍ଗି ନାହାଁନ୍ତି, ବରଂ ଠାକ୍ରେ ସରକାରଙ୍କ ପୁରୁଣା ଗୌରବକୁ ମଧ୍ୟ ନଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି। ଯେତେବେଳେ ଏହା ପୂର୍ବରୁ ଘଟିଥଲା, କ୍ରୋଧିତ ଶିବ ସୈନିକମାନେ ହଇରାଣ ଭଙ୍ଗା ରୁଜା କରୁଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଏଥର ଏପରି କିଛି ଘଟିଲା ନାହିଁ। ବିଫଳ ମେଣ୍ଟ ସପକ୍ଷରେ ସେ ଜଣେ ସାଧାରଣ ଶିବ ସୈନିକ ମଧ୍ୟ ନ ଥିଲେ। ପୂର୍ବରୁ ସେମାନେ କ୍ଷମତାରେ ନଥିବା ଠାକ୍ରେ ପରିବାରକୁ ସରକାର ବୋଲି ବିବେଚନା କରୁଥିଲେ। ଏହି କାରଣରୁ ଦେଢ଼ ଦିନର ଅଶାନ୍ତି ମଧ୍ୟରେ ଉଦ୍ଧବ ହାର୍ ମାନିଛନ୍ତି। ସେ ନିଜେ ସହମତ ହୋଇଛନ୍ତି ଯେ ବର୍ତ୍ତମାନ ସରକାରଙ୍କ ବିଦାୟ ନିଶ୍ଚିତ।