ଏଇ ଭାରତରେ

ଅଦରକାରୀ ପାଇପ୍‌ ଓ ଅନ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ ବ୍ୟବହାର କରି ହାଇଡ୍ରୋପୋନିକ ପଦ୍ଧତି(ବିନା ମାଟିରେ ଅର୍ଥାତ୍‌ କେବଳ ପାଣିରେ ଚାଷ)ରେ ଚାଷ କରି ଲକ୍ଷାଧିକ ଟଙ୍କା ରୋଜଗାର କରୁଛନ୍ତି ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ରତଲାମାର ଅରବିନ୍ଦ ଧାକଡ଼। ୧୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ଅରବିନ୍ଦ ପାରମ୍ପରିକ ପଦ୍ଧତିରେ ଚାଷ କରି କମ୍‌ ଲାଭ କରୁଥିଲେ। ଏବେ ହାଇଡ୍ରୋପୋନିକ ପଦ୍ଧତିରେ ଅତ୍ୟଧିକ ଲାଭ କରିବା ସହ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଏହି ପଦ୍ଧତି ସମ୍ପର୍କରେ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଦେଉଛନ୍ତି। ଅଦରକାରୀ ଜିନିଷରେ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେ ପ୍ରଥମ ହାଇଡ୍ରୋପୋନିକ ନର୍ସରୀ କରିଥିଲେ ଅରବିନ୍ଦ। ଏହି ଚାଷ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ଜଣେ ସାଧାରଣ ଚାଷୀ ଭାବେ ସେ ଇସ୍ରାଏଲକୁ ଏଗ୍ରି ଟୁର୍‌ରେ ଯାଇଥିଲେ। ସେଠାରେ ବିନା ମାଟିରେ ଷ୍ଟ୍ରବେରୀ ଚାଷ ଦେଖି ତାହା କରିବାକୁ ମନ ବଳାଇଥିଲେ। ରତଲାମା ଫେରିବା ପରେ ସେ ହାଇଡ୍ରୋପୋନିକ ଚାଷ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ସେ ଷ୍ଟ୍ରବେରୀ ସମେତ ବହୁପ୍ରକାର ପରିବା ଉତ୍ପାଦନ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ ହୋଇଛନ୍ତି। ଏବେ ସୁଦ୍ଧା ଅରବିନ୍ଦ ୭୦୦୦ରୁ ଅଧିକ ଲୋକଙ୍କୁ ହାଇଡ୍ରୋପୋନିକ ଚାଷ ସମ୍ପର୍କରେ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଦେଇସାରିଲେଣି।