ଭର୍ଚୁଆଲ ଅସ୍ଥି ବିସର୍ଜନ କଥା ଶୁଣିଛନ୍ତି କି। ଏମିତି ପଦ୍ଧତିରେ ଏବେ ଗଙ୍ଗାରେ ଅସ୍ଥି ବିସର୍ଜନ କରାଯିବା ଲାଗି ଯୋଜନା କରାଯାଇଛି। ଏହି ଯୋଜନାର ନାମ ରଖାଯାଇଛି ‘ମୁକ୍ତି ଯୋଜନା’। ଏହାଦ୍ୱାରା ପରିଜନଙ୍କ ଅସ୍ଥି ବିସର୍ଜନ କରିବା ଲାଗି ଆଉ ହରିଦ୍ୱାରରେ ପହଞ୍ଚିବା ଲାଗି ପଡ଼ିବନି। ଘରେ ରହି ଅସ୍ଥି ବିସର୍ଜନ କରିବେ। ବିସର୍ଜନ ରୀତିକୁ ଘରେ ବସି ଲାଇଭ୍ ଷ୍ଟିମିଂ ଜରିଆରେ ଦେଖିପାରିବେ। ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡର ସଂସ୍କୃତ ଏକାଡେମୀ ଏହି ନୂଆ ଯୋଜନା କରିଛି। ଲୋକେ କୋରିୟର କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ମାଧ୍ୟମରେ ଅସ୍ଥି ଏକାଡେମୀ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚାଇ ଦେଲେ ରୀତିନୀତିରେ ଅସ୍ଥି ବିସର୍ଜନ କରାଯିବ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି। ପାଞ୍ଚମାସ ତଳେ ଏକାଡେମୀ ପକ୍ଷରୁ ଏଭଳି ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଥିଲା ଓ ତାହାକୁ ଏବେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯିବ ବୋଲି କହନ୍ତି ଏକାଡେମୀର ସେକ୍ରେଟାରୀ ଆନନ୍ଦ ଭରଦ୍ୱାଜ। ଖାସ୍ କରି ପ୍ରବାସୀ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କ ପାଇଁ ‘ମୁକ୍ତି ଯୋଜନା’ କରାଯାଇଛି । ଅସ୍ଥି ବିସର୍ଜନରୁ ଯେମିତି କୌଣସି ହିନ୍ଦୁ ବଞ୍ଚିତ ନ ହେବେ ସେଥିପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖାଯାଇଛି। ଏହା କେବେ ଲାଗୁ କରାଯିବ ଓ କେତେ ଦେୟ ରଖାଯିବ ତାହା ସ୍ଥିର କରାଯାଇନାହିଁ। କିନ୍ତୁ ଅସ୍ଥି ବିସର୍ଜନ କାର୍ଯ୍ୟ ତୁଲାଉଥିବା ‘ଗଙ୍ଗା ସଭା’ ଏଥିତ୍ରେ ଅସନ୍ତୋଷ ବ୍ୟକ୍ତ କରିଛି। ହରିଦ୍ୱାର ପୁରୋହିତ ସମୂହ ଏହି ଯୋଜନାକୁ ବିରୋଧ କରିଛନ୍ତି।