ବାରିପଦା,୨୩ା୩(ନୀଳାଦ୍ରି ବିହାରୀ ଦଣ୍ଡପାଟ): ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଜିଲା ଶିମିଳିପାଳ ଅଭୟାରଣ୍ୟରେ ମହାବଳ ବାଘ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଇବା ନେଇ ପ୍ରାଣୀପ୍ରେମୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆନନ୍ଦ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି। ଏନ୍ଟିସିଏ ଓ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ପ୍ରକାଶିତ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ପୂର୍ବବର୍ଷ ଅପେକ୍ଷା ଚଳିତବର୍ଷ ଶିମିିଳିପାଳରେ ମହାବଳ ସଂଖ୍ୟା ବଢ଼ିଛି। ଏନେଇ ବ୍ୟାଘ୍ର ସଂରକ୍ଷଣ ପ୍ରକଳ୍ପ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ଓ ବନ ବିଭାଗ ବେଶ୍ ଉତ୍ସାହିତ ଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଛି। ତେବେ ବାଘବଂଶ ବୃଦ୍ଧିରେ ବାଘୁଣୀର ଅବଦାନ ଅତୁଳନୀୟ ବୋଲି ବାରିପଦା କ୍ଷେତ୍ର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ତଥା ଆଞ୍ଚଳିକ ମୁଖ୍ୟ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀ ସଂରକ୍ଷକ ଡ.ପ୍ରକାଶ ଚାନ୍ଦ ଗୋଗିନେନି କହିଛନ୍ତି। ବାଘୁଣୀ ଇଚ୍ଛା କଲେ ବାଘ ବଂଶ ବଢ଼ିଥାଏ ବୋଲି ସେ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି।
ମିଳିଥିବା ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ, ୨୦୦୪ରେ ଶିମିଳିପାଳରେ ମାତ୍ର ୪ଟି ମହାବଳ ବାଘ ଥିଲେ। ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୩ଟି ବାଘୁଣୀ ଥିବା ବେଳେ ଗୋଟିଏ କଳା ଅଣ୍ଡିରା ବାଘ ଥିଲା। ବଂଶବୃଦ୍ଧି ନିମନ୍ତେ କଳା ଅଣ୍ଡିରା ବାଘ ସହିତ ବାଘୁଣୀର ମିଳନ ପରେ ମିଲେନାଷ୍ଟିକ ବାଘ ଛୁଆ ଜନ୍ମ ନେଇଥିଲେ। ବର୍ତ୍ତମାନ ଶିମିଳିପାଳ ବ୍ୟାଘ୍ର ସଂରକ୍ଷଣ ପ୍ରକଳ୍ପରେ ୨୭ ମହାବଳ ବାଘ ରହିଥିବା ଗଣନାରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି ା ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୧୪ଟି ବାଘୁଣୀ ଅଛନ୍ତି। ୫ବାଘୁଣୀ ଛୁଆ ଜନ୍ମ କରିଛନ୍ତି। ୨ଟି ମିଲେନାଷ୍ଟିକ ପ୍ରଜାତିର ବାଘ ରହିଛନ୍ତି। ତେବେ ପ୍ରତି ବାଘର ଆୟୂଷ ୧୪ରୁ ୧୬ବର୍ଷ ହୋଇଥାଏ। ବାଘ ବୁଢ଼ା ହେବା ପରେ ତା’ର ଶିକାର କରିବାର ଶକ୍ତି କମି କମି ଯିବା ସହିତ ଲଢ଼େଇ କରିବାର କ୍ଷମତା ହରାଇଥାଏ । ଫଳରେ ଅନ୍ୟ ବାଘ ସହିତ ଲଢେଇ କରି ଶେଷରେ ହାରିଯାଇ ନିଜେ ଶିକାର ହୋଇଯାଇଥାଏ। ଯେତେବେଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବାଘୁଣୀଟି ନିଜ ଛୁଆର ସୁରକ୍ଷା, ନିର୍ଭୟ ସ୍ଥାନ, ନିଶବ୍ଦ ଅଞ୍ଚଳ, ଉପଯୁକ୍ତ ବାସସ୍ଥଳୀ ଓ ସହଜ ଖାଦ୍ୟ ଅନ୍ବେଷଣ ଭଳି ସ୍ଥାନ ପାଇ ନ ଥାଏ, ସେତେବେଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅଣ୍ଡିରା ବାଘ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରି ନ ଥାଏ। କାରଣ ଛୁଆ ଜନ୍ମ ହେବା ମାତ୍ରେ ଅଣ୍ଡିରା ବାଘ ସେହି ଛୁଆଙ୍କୁ ମାରି ପୁନର୍ବାର ବାଘୁଣୀ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛା ପ୍ରକାଶ କରିଥାଏ। କୌଣସି କାରଣରୁ ଛୁଆଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହେଲେ ୬ମାସ ଅନ୍ତରରେ ବାଘୁଣୀ ଜନ୍ମ କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛା କରିଥାଏ। ମାତ୍ର ଥରେ ବାଘୁଣୀ ଗର୍ଭବତୀ ହେବା ପରେ ଅଣ୍ଡିରା ବାଘକୁ ନିଜ ପାଖକୁ ଆସିବାକୁ ଦେଇ ନ ଥାଏ। ବାଘୁଣୀ ଛୁଆ ଜନ୍ମ କରିବା ପରେ ଅଣ୍ଡିରା ବାଘ କିମ୍ବା ହିଂସ୍ର ଜନ୍ତୁଙ୍କ ଭୟ ଥାଏ। ଖାଦ୍ୟ ଅନ୍ବେଷଣରେ ବାଘୁଣୀ ଯିବା ସମୟରେ ଛୁଆମାନଙ୍କୁ ନିଛାଟିଆ ଘଞ୍ଚ ସ୍ଥାନ କିମ୍ବା ପଥର ଗୁମ୍ଫାରେ ରଖିଯାଇଥାଏ। ନିକଟରେ ଏବଂ ସହଜରେ ହରିଣ, ଶମ୍ବର, କୁଟୁରା, ବାର୍ହା ଭଳି ଜନ୍ତୁକୁ ଶିକାର କରି ଫେରିବା ପରେ ନିଜେ ଖାଇବା ସହ ଛୁଆମାନଙ୍କୁ ଖାଦ୍ୟ ଖୁଆଇଥାଏ ା ସେହିପରି ଉପଯୁକ୍ତ ପାଣିପାଗରେ ଛୁଆମାନେ କିପରି ତିଷ୍ଠି ରହିପାରିବେ ସେନେଇ ବାଘୁଣୀ ସୁରକ୍ଷିତ ଅଞ୍ଚଳ ବାଛିଥାଏ। ଛୁଆ ଜନ୍ମ ହେବା ପରେ ଉକ୍ତ ଅଞ୍ଚଳକୁ କୌଣସି ଅଣ୍ଡିରା କିମ୍ବା ମାଈ ବାଘକୁ ପ୍ରବେଶ କରିବାକୁ ଦେଇ ନ ଥାଏ। ଛୁଆ ବଡ଼ ହୋଇ ଆମତ୍ରକ୍ଷାର କୌଶଳ ଓ ଶିକାର ଶିଖିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବାଘୁଣୀଟି ପୁନର୍ବାର ମା’ ହେବାକୁ ଇଚ୍ଛା କରି ନ ଥାଏ। ୨/୪ ବର୍ଷରେ ଥରେ ବାଘୁଣୀ ଛୁଆ ଜନ୍ମ କରିଥାଏ। ଏକ ବର୍ଷ ଛୁଆମାନଙ୍କୁ ସାଥୀରେ ଧରି ସୁରକ୍ଷା ଯୋଗାଇ ଆସିଥାଏ ା କୌଣସି ଛୁଆ ଦୁର୍ବଳ ହୋଇଥିଲେ ବାଘୁଣୀ ତାହାକୁ ଅଣଦେଖା କରିଥାଏ। ଗୋଟିଏ ଛୁଆ ପାଇଁ ଅନ୍ୟ ଛୁଆଙ୍କର ଯେମିତି ମୃତ୍ୟୁ ନ ହେଉ ସେଥିପାଇଁ ଗୋଠଛଡ଼ା କରିଦେଇଥାଏ। ୩ ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବାଘ ଛୁଆ ମା’ କ୍ଷୀର ଖାଇ ବଞ୍ଚତ୍ବା ପରେ ମାଂସାଶୀ ହୋଇଥାନ୍ତି।
ଅବୈତନିକ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀ ତତ୍ତ୍ୱାବଧାରକ ଭାନୁମିତ୍ର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ କହିଛନ୍ତି, ସଂଘର୍ଷମୟ ଜୀବନ ବିତାଉଥିବା ବାଘ ବଂଶବୃଦ୍ଧିରେ ଶିକାରୀଙ୍କ ଅନୁପ୍ରବେଶକୁ ରୋକ ଲଗାଯିବା ନିତାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ। ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଅଞ୍ଚଳରେ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ଓ ଯନତ୍ ନିଆଯାଇପାରିଲେ ବାଘ ବଂଶ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି ।