ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୧୮।୯: ପୂର୍ବ ଲଦାଖର ଗୋଗ୍ରା-ହଟ୍ ସ୍ପ୍ରିଙ୍ଗ୍ସ୍ ଅଞ୍ଚଳରୁ ଭାରତ ଓ ଚାଇନା ସୈନ୍ୟ ପ୍ରତ୍ୟାହାର ପରେ ଭାରତ ପାଟ୍ରୋଲିଂ ପଏଣ୍ଟ ୧୬ (ପିପି-୧୬)ରୁ ହଟିବା ସହ କେତେକ ଚାରଣ ଭୂମି ହରାଇଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଛି। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ପ୍ରକୃତ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ରେଖା (ଏଲ୍ଏସି)ରେ ଚାଇନା ଅକ୍ତିଆର କରି ରଖିଥିବା ୩ କିଲୋମିଟର ଅଞ୍ଚଳରୁ ପଛକୁ ଫେରିଯାଇଥିବା ସାଟେଲାଇଟ୍ ଚିତ୍ରରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଛି।
୨୦୨୦ରେ ଭାରତୀୟ ସୈନ୍ୟ ପାଟ୍ରୋଲିଂ କରୁଥିବା ଏଲ୍ଏସି ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଅଞ୍ଚଳରେ ଚାଇନା ସୈନ୍ୟ ବୃହତ୍ ଘାଟି ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ। ଏହାକୁ ସେମାନେ ଭାଙ୍ଗିଦେଇଥିବା ଦେଖାଯାଇଛି। ସାଟେଲାଇଟ୍ ଚିତ୍ର ବିଶେଷଜ୍ଞ ମାକ୍ସାର କେବଳ ଚାଇନା ପୋଜିଶନଗୁଡ଼ିକୁ ଦେଖାଇଥିବାବେଳେ ବଫର ଜୋନ୍ ସମ୍ପର୍କିତ ଚିତ୍ର ଦର୍ଶାଇନାହିଁ। ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ବୃଦ୍ଧି ପଦକ୍ଷେପ ସ୍ବରୂପ ଉକ୍ତ ବଫର ଜୋନ୍ ବା ନୋ-ମ୍ୟାନ୍ ଲ୍ୟାଣ୍ଡକୁ ପାଟ୍ରୋଲିଂ ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦିଆଯାଇ ନାହିଁ।
ସେନା ପ୍ରତ୍ୟାହାର ପୂର୍ବରୁ ଗତ ଅଗଷ୍ଟ ୧୨ରେ ମିଳିଥିବା ସାଟେଲାଇଟ୍ ଚିତ୍ରକୁ ଦେଖିଲେ ଏଲ୍ଏସି ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଅଞ୍ଚଳ ଯେଉଁଠି ଭାରତୀୟ ସେନା ବିବାଦ ପୂର୍ବରୁ ପାଟ୍ରୋଲିଂ କରୁଥିଲା, ସେଠାରେ ଚାଇନା ସୈନ୍ୟ ବୃହତ୍ ବିଲ୍ଡିଂ ନିର୍ମାଣ କରିଥିବା ଦେଖାଯାଇଛି। ଉକ୍ତ ବିଲ୍ଡିଂ ଚାରିପଟେ ଖାଇ ନିର୍ମାଣ ହୋଇଥିଲା। ତେବେ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୫ ସାଟେଲାଇଟ୍ ଚିତ୍ରକୁ ଦେଖିଲେ, ଉକ୍ତ ବିଲ୍ଡିଂ ଓ ଖାଇ ଭାଙ୍ଗିଦିଆଯାଇଥିବା ଦେଖାଯାଇଛି।
ତେବେ ଚାଇନା ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ସହ ହୋଇଥିବା ରାଜିନାମା ଅନୁଯାୟୀ ଭାରତୀୟ ସୈନ୍ୟ ନିଜ ଅଞ୍ଚଳରେ ଥିତ୍ବା କେତେକ ଘାଟି ହଟାଇଥିବା ଲଦାଖର ସ୍ଥାନୀୟ କାଉନସିଲର କହିଛନ୍ତି। ତେବେ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀସ୍ଥିତ ସେନା ଅଧିକାରୀମାନେ ଏନେଇ ସ୍ପଷ୍ଟ ସୂଚନା ଦେଇନାହାନ୍ତି। ଲଦାଖର ଚୁଶୁଲ କାଉନସିଲର କୋନ୍ଚୋକ ଷ୍ଟାନ୍ଜିନଙ୍କ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ ଆମ ସୈନ୍ୟ କେବଳ ପାଟ୍ରୋଲ ପଏଣ୍ଟ ୧୫ (ପିପି-୧୫)ରୁ ହଟିନାହାନ୍ତି, ପାଟ୍ରୋଲ ପଏଣ୍ଟ ୧୬(ପିପି-୧୬)ରୁ ମଧ୍ୟ ହଟିଯାଇଛନ୍ତି। ଉକ୍ତ ଅଞ୍ଚଳରେ ଭାରତ ୫୦ ବର୍ଷ ହେଲା ପାଟ୍ରୋଲିଂ କରୁଥିଲା। ଏଲ୍ଏସି ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଚାରଣଭୂମିକୁ ଏବେ ବଫର ଜୋନ୍ କରାଯାଇଛି। ଶୀତଦିନେ ଏହାକୁ ଲଦାଖର ସ୍ଥାନୀୟ ଗୋପାଳକମାନେ ମୁଖ୍ୟ ଚାରଣଭୂମି ଭାବେ ବ୍ୟବହାର କରିଆସୁଥିଲେ। ତେଣୁ ସେନା ପ୍ରତ୍ୟାହାର ଭାରତ ପାଇଁ ଏକ ଧକ୍କା ବୋଲି ଷ୍ଟାନ୍ଜିନ କହିଛନ୍ତି।
ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ, ୨୦୨୦ ମେ’ରୁ ପୂର୍ବ ଲଦାଖରେ ଭାରତ ଓ ଚାଇନା ସୈନ୍ୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମୁହାଁମୁହିଁ ସ୍ଥିତି ଲାଗିବା ସହ ସେହି ବର୍ଷ ଜୁନ୍ରେ ରକ୍ତାକ୍ତ ସଂଘର୍ଷ ଘଟି ଉଭୟ ପକ୍ଷରୁ ବହୁ ସୈନ୍ୟ ମୃତାହତ ହୋଇଥିଲେ। ଗତ ଜୁଲାଇ ୧୭ରେ ଉଭୟ ବାହିନୀର ୧୬ତମ କମାଣ୍ଡରସ୍ତରୀୟ ବୈଠକରେ ଗୋଗ୍ରା-ହଟ୍ ସ୍ପ୍ରିଙ୍ଗ୍ସ ଅଞ୍ଚଳରୁ ସେନା ପ୍ରତ୍ୟାହାର ଲାଗି ବୁଝାମଣା ହୋଇଥିଲା। ଚୁକ୍ତି ଅନୁଯାୟୀ ବିବାଦୀୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଅସ୍ଥାୟୀ ଭାବେ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିବା ଭିତ୍ତିଭୂମିକୁ ଉଭୟ ପକ୍ଷ ଭାଙ୍ଗିଦେବା ପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ହୋଇଥିଲା ବୋଲି ବହିର୍ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ପକ୍ଷରୁ କୁହାଯାଇଛି।