ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୪।୪ : ଇଣ୍ଡିଆ ଜଷ୍ଟିସ ରିପୋର୍ଟ -୨୦୨୨ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି। ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ନ୍ୟାୟ ପାଇବାକୁ ସ୍ଥିତିରେ ରାଜ୍ୟ ତଥା କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ତାଲିକାରେ କର୍ନାଟକ ପ୍ରଥମ ସ୍ଥାନରେ ରହିଛି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର ୩ଟି ରାଜ୍ୟ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପାଞ୍ଚରେ ଅଛନ୍ତି। ମଙ୍ଗଳବାର ପ୍ରକାଶିତ ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଦିଲ୍ଲୀ ଏବଂ ଚଣ୍ଡିଗଡ଼କୁ ଛାଡ଼ିଦେଲେ କରି କୌଣସି ରାଜ୍ୟ କିମ୍ବା କେନ୍ଦ୍ର ଅଞ୍ଚଳ ନ୍ୟାୟପାଳିକା ପାଇଁ ବାର୍ଷିକ ଖର୍ଚ୍ଚର ଏକ ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ ଖର୍ଚ୍ଚ କରନ୍ତି ନାହିଁ। ରିପୋର୍ଟରେ ଏହା ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି ଯେ ହାଇକୋର୍ଟରେ ୩୦ ପ୍ରତିଶତ ବିଚାରପତିଙ୍କ ଅଭାବ ରହିଛି।
ଡିସେମ୍ବର ୨୦୨୨ ସୁଦ୍ଧା ଦେଶରେ ପ୍ରତି ୧୦ ଲକ୍ଷ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ୧୯ ଜଣ ବିଚାରପତି ଥିବାବେଳେ ଏବଂ ୪.୮ କୋଟି ମାମଲାର ବିଚାରଧୀନ ରହିଛି। ୧୯୮୭ ମସିହାରୁ, ଆଇନ ଆୟୋଗ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଏକ ଦଶନ୍ଧି ପରେ ପ୍ରତି ଏକ ଲକ୍ଷ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ୫୦ ଜଣ ବିଚାରପତି ରହିବା ଉଚିତ। ଆଇଜେଆର ବିଭିନ୍ନ ପାରାମିଟରରେ ରାଜ୍ୟ ତଥା କେନ୍ଦ୍ର ଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳକୁ ସ୍ଥାନିତ କରିଛି ଯେପରିକି ନ୍ୟାୟପାଳିକାରେ ଖାଲିଥିବା ପଦବୀ, ବଜେଟ ଆବଣ୍ଟନ, ଭିତ୍ତିଭୂମି, ମାନବ ସମ୍ବଳ, ଆଇନ ସହାୟତା, କାରାଗାରର ଅବସ୍ଥା, ପୋଲିସ ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ମାନବ ଅଧିକାର ଆୟୋଗର କାର୍ଯ୍ୟ।
ଏସବୁ ପରାମିଟର ଆଧାରରେ ୧ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ୧୮ ଟି ବୃହତ ଏବଂ ମଧ୍ୟମ ଆକାରର ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ କର୍ନାଟକ ତାଲିକାର ଶୀର୍ଷରେ ଅଛି। ଏହା ପରେ ତାମିଲନାଡୁ, ତେଲେଙ୍ଗାନା, ଗୁଜରାଟ ଏବଂ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ ରହିଛି। ଏକ କୋଟିରୁ କମ ଜନସଂଖ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ସାତୋଟି ଛୋଟ ରାଜ୍ୟ ତାଲିକାରେ ସିକିମ ଶୀର୍ଷରେ ରହିଛି। ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶ ଏବଂ ତ୍ରିପୁରା ଦ୍ୱିତୀୟ ଏବଂ ତୃତୀୟ ସ୍ଥାନରେ ଅଛନ୍ତି। ରିପୋର୍ଟରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ୧୪୦ କୋଟି ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଭାରତରେ ପ୍ରାୟ ୨୦,୦୭୬ ବିଚାରପତି ଅଛନ୍ତି। ଯେଉଁଥିରେ ପ୍ରାୟ ୨୨ ପ୍ରତିଶତ ମଞ୍ଜୁରୀପ୍ରାପ୍ତ ପଦବୀ ଖାଲି ଅଛି। ଯେଉଁଠାରେ ହାଇକୋର୍ଟରେ ୩୦ ପ୍ରତିଶତ ପଦବୀ ଖାଲି ଅଛି।
କେବଳ ୧୧.୭୫ ପ୍ରତିଶତ ମହିଳା ପୋଲିସରେ ନିୟୋଜିତ ଅଛନ୍ତି। ଗତ ଦଶନ୍ଧିରେ ସେମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଦ୍ୱିଗୁଣିତ ହୋଇଥିବାବେଳେ। ପ୍ରାୟ ୨୯ ପ୍ରତିଶତ ଅଧିକାରୀ ପଦବୀ ଖାଲି ଅଛି। ପୋଲିସର ଜନସଂଖ୍ୟା ଅନୁପାତ ହେଉଛି ଲକ୍ଷ ପ୍ରତି ୧୫୨.୮। ଯେଉଁଠାରେ, ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମାନକ ହେଉଛି ୨୨୨।
ଜେଲରେ ୧୩୦ ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ କଏଦୀ ରହିଛନ୍ତି ଏବଂ ଦୁଇ ତୃତୀୟାଂଶରୁ ଅଧିକ କଏଦୀ (୭୭.୧ ପ୍ରତିଶତ) ବିଚାର ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଅପେକ୍ଷା କରିଛନ୍ତି।
ଆଇଜେଆର ରିପୋର୍ଟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି, ଅଧିକାଂଶ ରାଜ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ର ସେମାନଙ୍କୁ ଦେଇଥିବା ପାଣ୍ଠିକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରିନାହାଁନ୍ତି ଏବଂ ପୋଲିସ, ଜେଲ ଏବଂ ନ୍ୟାୟପାଳିକା ଉପରେ ସେମାନଙ୍କ ବ୍ୟୟ ବୃଦ୍ଧି ରାଜ୍ୟ ଖର୍ଚ୍ଚ ବୃଦ୍ଧି ସହିତ ଗତି କରିନାହାନ୍ତି। ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟର ଅବସରପ୍ରାପ୍ତ ଜଷ୍ଟିସ ମଦନ ବି ଲୋକୁର କହିଛନ୍ତି ଯେ ତୃତୀୟ ଆଇଜେଆର ରିପୋର୍ଟ ଦର୍ଶାଉଛି ବିବିଧତା, ତାଲିମ ଏବଂ ଭିତ୍ତିଭୂମି ଉପରେ ନୂତନ ଦିଗ ଯୋଡିବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ପୂର୍ବ ଦୁଇଟି ରିପୋର୍ଟ ତୁଳନାରେ ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ଯଥେଷ୍ଟ ଉନ୍ନତି କରିଛନ୍ତି।