ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ, ୧୭।୧୨: ଜାତିସଂଘର ମାନବ ବିକାଶ ସୂଚକାଙ୍କରେ ଭାରତ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନ ତଳକୁ ଖସି ୧୩୧ରେ ରହିଛି। ମୋଟ ୧୮୯ଟି ଦେଶକୁ ନେଇ ଏହି ସୂଚକାଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଛି। ୨୦୧୮ରେ ଭାରତ ୧୩୦ତମ ସ୍ଥାନରେ ଥିଲା। ଦେଶର ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ, ଶିକ୍ଷା ଓ ଜୀବନ ଧାରଣ ମାନକୁ ନେଇ ମାନବ ବିକାଶ ସୂଚକାଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥାଏ।
ଜାତିସଂଘ ଉନ୍ନୟନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ (ୟୁଏନ୍ଡିପି) ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ଜନ୍ମ ସମୟରେ ଭାରତୀୟଙ୍କ ଆୟୁଷ ୬୯.୭ ବର୍ଷ ଆକଳନ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ପଡୋଶୀ ବାଂଲାଦେଶଠାରୁ କମ୍। ବାଂଲାଦେଶରେ ହାରାହାରି ଆୟୁଷ ୭୨.୬ ବର୍ଷ। ୨୦୧୯ରେ ଭାରତର ଏଚ୍ଡିଆଇ ମୂଲ୍ୟ ୦.୬୪୫ ରହିଛି, ଯାହାକି ମଧ୍ୟମ ବିକାଶ ବର୍ଗରେ ଯାଉଛି। ସୂଚକାଙ୍କ ଶୀର୍ଷରେ ନରଓ୍ବେ ଥିବାବେଳେ ଏହା ପଛକୁ ଆୟର୍ଲାଣ୍ଡ, ସ୍ବିଜରଲାଣ୍ଡ, ହଂକଂ ଓ ଆଇସ୍ଲାଣ୍ଡ ରହିଛନ୍ତି। ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ଭାରତ, କାମ୍ବୋଡିଆ, ଥାଇଲାଣ୍ଡର ଶିଶୁ ଅଧିକ କୁପୋଷଣର ଶିକାର ହୋଇଥାନ୍ତି। ଭାରତରେ ପୁଅ ଅପେକ୍ଷା ଝିଅଙ୍କୁ ମାଆବାପା ଅବହେଳା କରୁଥିବାରୁ ସେମାନଙ୍କଠାରେ ଅଧିକ କୁପୋଷଣ ଦେଖାଯାଇଥାଏ। ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନର ପ୍ରଭାବ ମଧ୍ୟ ପିଲାମାନଙ୍କ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ପଡ଼ିଥାଏ।
ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ କ୍ରୟଶକ୍ତି ସମାନତା ଆଧାରରେ ଭାରତରେ ମୁଣ୍ଡପିଛା ଆୟ ୨୦୧୮ରେ ୬,୮୨୯ ଡଲାର ଥିଲାବେଳେ ୨୦୧୯ରେ ୬,୬୮୧ ଡଲାରକୁ ହ୍ରାସ ପାଇଛି। ଆର୍ଥତ୍କ ନିରାପତ୍ତା ଓ ଜମି ମାଲିକାନା ମହିଳାମାନଙ୍କ ସୁରକ୍ଷାକୁ ବଢ଼ାଇବା ସହ ଲିଙ୍ଗଗତ ହିଂସା ହ୍ରାସ କରିଥାଏ ବୋଲି ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି।