ଅହମଦାବାଦ, ୨୮।୧୦:ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ମହାକାଶ ବିଭାଗ ଅଧୀନ ଅହମଦାବାଦସ୍ଥିତ ଫିଜିକାଲ ରିସର୍ଚ୍ଚ ଲାବରେଟୋରି(ପିଆର୍ଏଲ୍)ର ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ସୋମବାର ବାହ୍ୟ ଗ୍ରହ ବିଜ୍ଞାନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଆବିଷ୍କାରର ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି। ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏକ ଘନ ଶନି ଗ୍ରହ ଆକାରର ଏକ୍ସୋପ୍ଲାନେଟ୍(ସୌରମଣ୍ଡଳ ବାହ୍ୟ ଗ୍ରହ) ‘ଟିଓଆଇ-୬୬୫୧ବି’ର ଆବିଷ୍କାର କରିଛନ୍ତି, ଯାହା ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ବଦଳରେ ତାରାକୁ ପରିକ୍ରମା କରୁଛି। ଉନ୍ନତ ପାରସ-୨ ସ୍ପେକ୍ଟ୍ରୋଗାଫ ଉପକରଣକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏହି ନୂତନ ଗ୍ରହକୁ ଚିହ୍ନଟ କରିଛନ୍ତି। ପିଆର୍ଏଲ୍ ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଥିବା ଏହା ହେଉଛି ଚତୁର୍ଥ ଏକ୍ସୋପ୍ଲାନେଟ, ଯାହା ବିଶ୍ୱ ମହାକାଶ ଗବେଷଣାରେ ଭାରତର ବଢ଼ୁଥିବା ଅବଦାନକୁ ଦର୍ଶାଉଛି। ‘ଟିଓଆଇ-୬୬୫୧ବି’ ହେଉଛି ଏକ ଅନନ୍ୟ ଗ୍ରହ, ଯାହାର ଓଜନ ପୃଥିବୀର ପ୍ରାୟ ୬୦ ଗୁଣା ହୋଇଥିବାବେଳେ ଏହାର ପରିଧି ପୃଥିବୀଠାରୁ ପ୍ରାୟ ୫ ଗୁଣା ଅଧିକ। ଏହି ଗ୍ରହ ଆବିଷ୍କାର ହୋଇଥିବା ସ୍ଥାନକୁ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ନେପଟୁନିଆନ୍ ମରୁଭୂମି ବୋଲି କହିଛନ୍ତି। ତେବେ ସେଠାରେ ‘ଟିଓଆଇ-୬୬୫୧ବି’ ଆକାରର କ୍ୱଚିତ ଗ୍ରହ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ।
‘ଟିଓଆଇ-୬୬୫୧ବି’ ଆବିଷ୍କାର ଗ୍ରହ ଗଠନ ଏବଂ ବିବର୍ତ୍ତନ ଉପରେ ନୂତନ ତଥ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିଛି। ନେପଟୁନିଆନ୍ ମରୁଭୂମି ଏକ ରହସ୍ୟମୟ କ୍ଷେତ୍ର, ଯେଉଁଠାରେ ‘ଟିଓଆଇ-୬୬୫୧ବି’ ଆକାରର ଖୁବ୍ ଅଳ୍ପ ଗ୍ରହ ବିଦ୍ୟମାନ। ତେଣୁ ସେଠାରେ ‘ଟିଓଆଇ-୬୬୫୧ବି’ ଆକାରର କାହିଁକି ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ନାହିଁ ସେନେଇ ଏହି ଆବିଷ୍କାର ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରିବ। ଏହି ଗ୍ରହ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ବଦଳରେ ‘ଟିଓଆଇ-୬୬୫୧’ ତାରାର ପ୍ରତି ୫.୦୬ ଦିନ ଚକ୍ରରେ ପରିକ୍ରମା କରିଥାଏ। ତେଣୁ ଏହାର ଏକ ବର୍ଷ ପୃଥିବୀର ଏକ ମାସଠାରୁ ବି କମ୍ ହୋଇଥାଏ। ଟିଓଆଇ-୬୬୫୧ ତାରା ଏକ ପ୍ରକାରର ସବ୍ ଜିଆଣ୍ଟ, ଯାହା ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କଠାରୁ ସାମାନ୍ୟ ବଡ଼ ଓ ଗରମ ହୋଇଥାଏ। ଏହାର ଭୂପୃଷ୍ଠ ତାପମାତ୍ରା ପ୍ରାୟ ୫୯୪୦କେ ହୋଇଥିବା ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ କହିଛନ୍ତି।
ତେବେ ପିଆର୍ଏଲ୍ ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା ଉକ୍ତ ଅଧ୍ୟୟନର ସବୁଠାରୁ ମୁଖ୍ୟ ଆକର୍ଷଣ ହେଉଛି ‘ଟିଓଆଇ-୬୬୫୧ବି’ ଗ୍ରହର ଗଠନ ଏବଂ ରଚନା ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ତଥ୍ୟ। ଏହି ଗ୍ରହର ଉଚ୍ଚ ସାନ୍ଦ୍ରତା ସୂଚାଉଛି, ଏହାର ୮୭% ଓଜନ ପଥର ଏବଂ ଲୁହା ସମୃଦ୍ଧ ସାମଗ୍ରୀକୁ ନେଇ ଗଠିତ। ସେହିପରି ଅବଶିଷ୍ଟ ଓଜନ ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍ ଏବଂ ହିଲିୟମର ହାଲୁକା ଆବରଣ ଦ୍ୱାରା ଗଠିତ। ‘ଟିଓଆଇ-୬୬୫୧ବି’ ଗ୍ରହର ଆବିଷ୍କାର ଗ୍ରହ ଗଠନ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମ୍ପ୍ରତି ବିଦ୍ୟମାନ ଥିବା ଥିଓରିକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିବା ସହ ଏହିପରି ବୃହତ୍ ଗ୍ରହଗୁଡ଼ିକ କିପରି ବିକଶିତ ହୁଏ, ସେନେଇ ନୂତନ ପ୍ରଶ୍ନ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି। ଏହି ଅଧ୍ୟୟନ ଦ୍ୱାରା ଗ୍ରହ ପ୍ରଣାଳୀ ଗଠନ କରି ପାରୁଥିବା ଜଟିଳ ଗତିଶୀଳତା ବିଷୟରେ ନୂତନ ଜ୍ଞାନ ଆରୋହଣ କରିହେବ ବୋଲି ‘ଟିଓଆଇ-୬୬୫୧ବି’ କୁ ନିକଟରୁ ଭଲ ଭାବେ ଅଧ୍ୟୟନ କରିଥିବା ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଆଶା କରିଛନ୍ତି। ଏପରି ହେଲେ ମହାକାଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତକୁ ଏକ ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସଫଳତା ମିଳିପାରିବ।