ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ, ୬।୬ : ଭାରତ ହେଉଛି ବିଶ୍ୱର ଦ୍ୱିତୀୟ ଦେଶ ଯେଉଁଠାରେ ସର୍ବାଧିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ବାସ କରନ୍ତି । ଭାରତରେ ବିଶ୍ୱର ମାତ୍ର ୨.୩୦ ପ୍ରତିଶତ ଜମି ଅଛି। କିନ୍ତୁ ବିଶ୍ୱ ଜନସଂଖ୍ୟାର ୧୭ ପ୍ରତିଶତ ଲୋକ ଏଠାରେ ବାସ କରନ୍ତି । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ଯୋଗୁ ସମ୍ବଳ ହ୍ରାସ ପାଉଛି ବୋଲି କେତେକ ମତପୋଷଣ କରୁଛନ୍ତି। ତେଣୁ କିଛି ଲୋକ ଦେଶରେ ଜନସଂଖ୍ୟା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଆଇନ ପାଇଁ ଅଡ଼ି ବସିଛନ୍ତି। ଏହି ଲୋକମାନେ ଯୁକ୍ତି କରୁଛନ୍ତି ଯେ ଦେଶରେ ଯେକୌଣସି ବିକାଶମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଉଛି, ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ହେତୁ ଏହା ସମ୍ଭବ ହୋଇ ପାରୁ ନାହିଁ।
ଦେଶର ବିକାଶ ପାଇଁ ଜନସଂଖ୍ୟାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ସେହିପରି କେତେକ ବଢୁଥିବା ଜନସଂଖ୍ୟାକୁ ଏକ ବୋଝ ବୋଲି ଭାବିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଏକ ବରଦାନ ବୋଲି ବିବେଚନା କରୁଛନ୍ତି। ଏହି ଲୋକମାନେ ଯୁକ୍ତି କରନ୍ତି ଯେ ଆମ ପାଖରେ ଥିବା ମାନବ ସମ୍ବଳକୁ ଦକ୍ଷ ଉତ୍ସରେ ପରିଣତ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ଅଛି। ସେମାନଙ୍କୁ ବିନାଶ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ। ତେଣୁ, ସେମାନେ ଯୁକ୍ତି କରନ୍ତି ଯେ ଜନସଂଖ୍ୟା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପୂର୍ବରୁ ଜନସଂଖ୍ୟାର ଆର୍ଥିକ ଦିଗକୁ ମଧ୍ୟ ବିଚାର କରାଯିବା ଆବଶ୍ୟକ ।
ବର୍ତ୍ତମାନ, ଭାରତର ଜନସଂଖ୍ୟାର ୬୫ ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକଙ୍କ ବୟସ ୧୫ ରୁ ୫୯ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ। ଏଥିରେ ମଧ୍ୟ ୨୭ରୁ ୨୮ ପ୍ରତିଶତଙ୍କ ବୟସ ୧୫ ରୁ ୨୯ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ରହିଛି। ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ୬୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ବୟସ୍କଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା୧୪ ପ୍ରତିଶତରୁ କମ୍ ରହିଛି। ଭାରତ ଏପରି ସ୍ଥିତିରେ ଅଛି ଯେଉଁଠାରେ କାର୍ଯ୍ୟରତ ଜନସଂଖ୍ୟା ବହୁତ ଅଧିକ ଏବଂ ନିର୍ଭରଶୀଳ ଜନସଂଖ୍ୟା ବହୁତ କମ। ଅର୍ଥନୀତି ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ଜନସଂଖ୍ୟାର ଏହି ଅବସ୍ଥା ବହୁତ ଭଲ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ବାସ୍ତବରେ, ଅନେକ ପଦକ୍ଷେପ ମାଧ୍ୟମରେ ଅର୍ଥନୈତିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧିକୁ ତ୍ୱରାନ୍ବିତ କରିବା ପାଇଁ ଭାରତର ଜନସଂଖ୍ୟା ବିବିଧତାକୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ । କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ଯୁବ ଜନସଂଖ୍ୟାର ଶକ୍ତି ଉପରେ ଭାରତ ବିଶ୍ୱ ପାଇଁ ପ୍ରତିଭା ଏକ ହବ୍ରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି।
ଦେଶର ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ଠାରୁ ସିଇଓ ଏବଂ ସଫ୍ଟୱେୟାର ଇଞ୍ଜିନିୟର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବହୁ ବ୍ୟକ୍ତି ବିଦେଶରେ କାମ କରୁଛନ୍ତି। ଏଥିରୁ ଦେଶ ବହୁ ପରିମାଣରେ ବୈଦେଶିକ ମୁଦ୍ରା ପାଇଥାଏ। ଦେଶରେ ବହୁ ସଂଖ୍ୟକ କୁଶଳୀ ଶ୍ରମିକ ଅଛନ୍ତି। ତେବେ ଜାତିସଂଘର ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ଚଳିତ ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ଭାରତର ମୋଟ ଜନସଂଖ୍ୟା ବର୍ତ୍ତମାନର ଗନସଂଖ୍ୟା ତୁଳନାରେ ପ୍ରାୟ ଏକ ତୃତୀୟାଂଶ ହ୍ରାସ ପାଇବ। ସେହି ସମୟରେ, ଦେଶର ସର୍ବାଧିକ ସଂଖ୍ୟା ୬୦ ବର୍ଷରୁ ୬୪ ବର୍ଷ ବୟସ୍କ ରହିବେ। ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି ଯେ, ୩୦ ବର୍ଷ ପରେ ୨୦୫୦ ବେଳକୁ ଭାରତର ଜନସଂଖ୍ୟା ୪୭ କୋଟି ହ୍ରାସ ପାଇବ।
ତେଣୁ ଜନସଂଖ୍ୟାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ବିପଜ୍ଜନକ ବୋଲି କୁହାଯାଉଛି। ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯେ, ୨୦୫୪ ବେଳକୁ ବିଶ୍ୱ ଜନସଂଖ୍ୟା ପ୍ରାୟ ୮୯୦ କୋଟି ଛୁଇଁବ। ତେବେ ଏହି ସମୟରେ ଭାରତରେ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟକ ବୟସ୍କ ରହିବାର ଆଶଙ୍କା ରହିଛି। ଅପରପକ୍ଷରେ କାନାଡା ଏବଂ ଜାପାନ ଭଳି ବିକଶିତ ଦେଶମାନଙ୍କରେ ପରିସ୍ଥିତି ଚିନ୍ତାଜନକ ହେବାରେ ଲାଗିଛି।
ଗୋଟିଏ ପଟେ, ଆୟୁଷ ବୃଦ୍ଧି ହେତୁ ଲୋକମାନେ ଅଧିକ ଦିନ ବଞ୍ଚିବାକୁ ସକ୍ଷମ ହୋଇଥିବାବେଳେ ଅନ୍ୟ ପଟେ କମ ଜନ୍ମ ହାର ଯୋଗୁ ଜନସଂଖ୍ୟା ବହୁତ ଧୀରେ ଧୀରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି। ଏହି କାରଣରୁ, ଜନସଂଖ୍ୟାରେ ବୃଦ୍ଧାବୃଦ୍ଧଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ସମୟ ସହିତ, କାନାଡା କାର୍ଯ୍ୟରତ ଜନସଂଖ୍ୟାର ଅଭାବର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବ ଏବଂ ଏହାର ଅଥନୈତିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଉପରେ ଏହାର ସିଧାସଳଖ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିବାର ଆଶଙ୍କା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି। ଏହା ସହିତ ବୃଦ୍ଧାବୃଦ୍ଧଙ୍କ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଦେଶର ବ୍ୟୟ ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ।