ଇଣ୍ଡୋ-ନେପାଳ ୬,୪୮୦ ମେଗାଓ୍ବାଟ ପଞ୍ଚେଶ୍ୱର ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପରିଯୋଜନାକୁ ମିଳିବ ଚୂଡାନ୍ତ ରୂପ:ଉଭୟ ପକ୍ଷଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସହମତି…
01 ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ/କାଠମାଣ୍ଡୁ,୮।୭ : ନେପାଳର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପୁଷ୍ପ ଦହଲ ପ୍ରଚଣ୍ଡ ନିକଟରେ ଭାରତ ଗସ୍ତ କରିଥିଲେ ଏବଂ ପରେ ସେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦିଙ୍କଠାରୁ ମିଳିଥିବା ସମର୍ଥନକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିଥିଲେ। ପ୍ରଚଣ୍ଡଙ୍କ ଗସ୍ତ ପୂର୍ବରୁ ଭାରତ ଏବଂ ନେପାଳ ମଧ୍ୟରେ ଅନେକ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ମତଭେଦ ମଧ୍ୟ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଥିଲା। କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ନେପାଳ ଏବଂ ଭାରତ ସୀମାନ୍ତବର୍ତ୍ତୀ ମହାକାଳୀ ନଦୀରେ ପ୍ରସ୍ତାବିତ ୬,୪୮୦ ମେଗାୱାଟ ପଞ୍ଚେଶ୍ୱର ବିଦ୍ୟୁତ ପ୍ରକଳ୍ପ ପାଇଁ ବିସ୍ତୃତ ପ୍ରକଳ୍ପ ରିପୋର୍ଟ (ଡିଆରପି) ଚୂଡ଼ାନ୍ତ କରିବାକୁ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ବୈଠକ କରିବାକୁ ରାଜି ହୋଇଛନ୍ତି।
ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଗୁରୁବାର ଏବଂ ଶୁକ୍ରବାର ନେପାଳର ପୋଖରାଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ପଞ୍ଚେଶ୍ୱର ବିକାଶ ପ୍ରାଧିକରଣର ପରିଚାଳନା ପରିଷଦ ବୈଠକରେ ଏହା ସହମତି ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି। ନେପାଳର ଶକ୍ତି, ଜଳ ସମ୍ପଦ ଏବଂ ଜଳସେଚନ ମୁଖପାତ୍ର ମଧୁ ଭେଟୁୱାଲ କହିଛନ୍ତି ଏହି ବୈଠକରେ ମାର୍ଚ୍ଚରେ ଶେଷ ହୋଇଥିବା ବିଶେଷଜ୍ଞ ଦଳର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ବୃଦ୍ଧି କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଛି।
ଡିଆରପି (ବିସ୍ତୃତ ପ୍ରକଳ୍ପ ରିପୋର୍ଟ) ରେ ଥିବା ପାର୍ଥକ୍ୟକୁ ଦୂର କରିବା ଏବଂ ଡିଆରପି ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ଦିଗରେ ଆଗକୁ ବଢ଼ିବାକୁ ୧୦ ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ବିଶେଷଜ୍ଞ ଦଳର ପରବର୍ତ୍ତୀ ବୈଠକ କରିବାକୁ ଉଭୟ ପକ୍ଷ ମଧ୍ୟ ସହମତ ହୋଇଛନ୍ତି। ପଞ୍ଚେଶ୍ୱର ବହୁମୁଖୀ ପ୍ରକଳ୍ପ (ପିଏମପି) ହେଉଛି ଏକ ଦ୍ୱି-ଜାତୀୟ ଜଳ ବିଦ୍ୟୁତ ପ୍ରକଳ୍ପ ଯାହାକି ନେପାଳ ଏବଂ ଭାରତ ସୀମାରେ ଅବସ୍ଥିତ ମହାକାଳୀ ନଦୀରେ ବିକଶିତ ହେବ।
୧୯୯୬ରେ ନେପାଳ ଏବଂ ଭାରତ ମଧ୍ୟରେ ସୱାକ୍ଷରିତ ଇଣ୍ଟିଗ୍ରେଟେଡ ମହାକାଲୀ ଚୁକ୍ତିନାମା ଅନୁଯାୟୀ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପର ବିକାଶ କରାଯିବ। ଏଥିରେ ଭାରତ ଏବଂ ନେପାଳର ମହାକାଲି ନଦୀର ଉଭୟ ମୁଣ୍ଡରେ ୩,୨୪୦ ମେଗାୱାଟର ଭୂତଳ ବିଦ୍ୟୁତ କେନ୍ଦ୍ର ନିର୍ମାଣ କରାଯିବ। ବିଦ୍ୟୁତ ଉତ୍ପାଦନ ବ୍ୟତୀତ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ନେପାଳର ୧୩୦,୦୦୦ ହେକ୍ଟର ଜମି ଏବଂ ଭାରତରେ ୨୪୦,୦୦୦ ହେକ୍ଟର ଜମିକୁ ଜଳସେଚନ ସୁବିଧା ଯୋଗାଇବ ଏବଂ ବନ୍ୟା ସୁରକ୍ଷା ସମେତ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଆନୁସଙ୍ଗିକ ସୁବିଧା ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିବ।
ପଞ୍ଚେଶ୍ୱର ପ୍ରକଳ୍ପର ପାରସ୍ପରିକ ଗ୍ରହଣୀୟ ଡିପିଆର କିଛି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ମତଭେଦ ଯୋଗୁ ଚୂଡାନ୍ତ ହୋଇପାରି ନ ଥିଲା। ନେପାଳର ଶକ୍ତି, ଜଳ ସମ୍ପଦ ଏବଂ ଜଳସେଚନ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ଯୁଗ୍ମ ସଚିବ ଭେଟୁୱାଲ କହିଛନ୍ତି ଏ ବାବଦରେ ୫୦୦ ରୁ ଅଧିକ ସମାଧାନ ହୋଇ ନ ଥିବା ସମସ୍ୟା ରହିଥିଲା ଯାହା ବର୍ତ୍ତମାନ ୧୨୭ କୁ ଖସି ଆସିଛି।