ସହଜ ନୁହେଁ ଏକ ଦେଶ ଏକ ନିର୍ବାଚନ, ପ୍ରତି ୧୫ ବର୍ଷରେ ଖର୍ଚ୍ଚ ହେବ ୧୦ ହଜାର କୋଟି…

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୨୦।୧ : ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ କହିଛନ୍ତି ଲୋକସଭା ଏବଂ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନର ଏକକାଳୀନ ନିର୍ବାଚନ ହେଲେ ନୂତନ ’ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ ଭୋଟିଂ ମେସିନ’ (ଇଭିଏମ) କିଣିବା ପାଇଁ ପ୍ରତି ୧୫ ବର୍ଷରେ ପ୍ରାୟ ୧୦ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କା ଆବଶ୍ୟକ ହେବ।

ସରକାରଙ୍କୁ ପଠାଯାଇଥିବା ଏକ ଚିଠିରେ ଆୟୋଗ କହିଛନ୍ତି ଇଭିଏମ ବ୍ୟବହାର କରିବାର ଅବଧି ୧୫ ବର୍ଷ ଏବଂ ଯଦି ‘ଏକକାଳୀନ ନିର୍ବାଚନ’ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ ତେବେ ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ତିନିଥର ନିର୍ବାଚନ କରିବା ପାଇଁ ଗୋଟିଏ ମେସିନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ।

ଆକଳନ ଅନୁଯାୟୀ ଚଳିତ ବର୍ଷର ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ ସାରା ଦେଶରେ ମୋଟ ୧୧.୮୦ ଲକ୍ଷ ମତଦାନ କେନ୍ଦ୍ର ଆବଶ୍ୟକ ହେବ। ଯବି ଲୋକସଭା ଏବଂ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ ଏକ ସମୟରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ମତଦାନ କେନ୍ଦ୍ରରେ ଦୁଇଟି ସେଟ ଇଭିଏମ ଆବଶ୍ୟକ ହେବ। ଗୋଟିଏ ଲୋକସଭା ଆସନ ପାଇଁ ଏବଂ ଅନ୍ୟଟି ବିଧାନସଭା ଆସନ ପାଇଁ।

ସରକାରଙ୍କୁ ପଠାଯାଇଥିବା ଚିଠିରେ ଆୟୋଗ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଅତୀତର ଅଭିଜ୍ଞତା ଆଧାରରେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପ୍ରତିଶତ ‘କଣ୍ଟ୍ରୋଲ ୟୁନିଟ’, ‘ବାଲାଟ ୟୁନିଟ’ (ବିୟୁ) ଏବଂ ‘ଭୋଟର’ ଯାଞ୍ଚଯୋଗ୍ୟ ପେପର ଅଡିଟ ଟ୍ରେଲ ’(ଭିଭିପାଟ) ଯନ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଆବଶ୍ୟକ ।

ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ, ଗୋଟିଏ ଇଭିଏମ ସହିତ ଅତି କମରେ ଗୋଟିଏ ବିୟୁ, ଗୋଟିଏ ସିୟୁ ଏବଂ ଗୋଟିଏ ଭିଭିପାଟ ମେସିନ ଆବଶ୍ୟକ। ଆୟୋଗ ଗତ ବର୍ଷ ଫେବୃଆରୀରେ ଆଇନ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟକୁ ଦେଇଥିବା ଚିଠିରେ କହିଥିଲେ ବିଭିନ୍ନ ଦିଗକୁ ଧ୍ୟାନରେ ରଖି ଏକକାଳୀନ ଭୋଟ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ସର୍ବନିମ୍ନ ଇଭିଏମ ଏବଂ ଭିଭିପାଟ ହେଉଛି ଯଥାକ୍ରମେ ୪୬,୭୫,୧୦୦ ବିୟୁ, ୩୩,୬୩,୩୦୦ ସିୟୁ ଏବଂ ୩୬,୬୨,୬୦୦ ଭିଭିପାଟ।

ଗତ ବର୍ଷ ଆରମ୍ଭରେ, ଇଭିଏମର ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ ମୂଲ୍ୟ ବିୟୁପାଇଁ ୭,୯୦୦ ଟଙ୍କା, ସିୟୁ ପାଇଁ ୯,୮୦୦ଟଙ୍କା ଏବଂ ଭିଭିପାଟ ୟୁନିଟ ପିଛା ୧୬,୦୦୦ ଟଙ୍କା ଥିଲା। ଏକକାଳୀନ ଭୋଟ ଦେବା ପାଇଁ ଆଇନ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଦ୍ୱାରା ପଠାଯାଇଥିବା ପ୍ରଶ୍ନର ଆୟୋଗ ଜବାବ ଦେଇଛନ୍ତି। ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ ଅତିରିକ୍ତ ମତଦାନ କର୍ମଚାରୀ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା କର୍ମୀ, ଇଭିଏମ ଏବଂ ଅଧିକ ଯାନ ପାଇଁ ଷ୍ଟୋରେଜ ସୁବିଧା ବୃଦ୍ଧି ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଛନ୍ତି।

ଆୟୋଗ କହିଛନ୍ତି ନୂତନ ମେସିନ ଉତ୍ପାଦନ, ଷ୍ଟୋରେଜ ସୁବିଧା ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ସ ସହ ଜଡିତ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବିଷୟକୁ ଧ୍ୟାନରେ ରଖି ଏକକାଳୀନ ନିର୍ବାଚନ ୨୦୨୯ ମସିହାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇପାରିବ। ଏଥିସହ ଲୋକସଭା ତଥା ରାଜ୍ୟା ବିଧାନସଭା ପାଇଁ ଏକକାଳୀନ ନିର୍ବାଚନ କରିବା ଲାଗି ସମ୍ବିଧାନର ପାଞ୍ଚଟି ଆର୍ଟିକିଲରେ ସଂଶୋଧନ ଆବଶ୍ୟକ ହେବ। ତ୍ରୁଟି ଆଧାରରେ ଅଯୋଗ୍ୟତା ସହ ଜଡିତ ସମ୍ବିଧାନର ଦଶମ ସୂଚୀରେ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆବଶ୍ୟକ ହେବ ବୋଲି ଚିଠିରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି।

’ଏକ ଦେଶ, ଗୋଟିଏ ନିର୍ବାଚନ’ ଉପରେ ଉଚ୍ଚ ସ୍ତରୀୟ କମିଟି ଭାରତର ସମ୍ବିଧାନ ତଥା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବିଧି ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁଯାୟୀ ବିଦ୍ୟମାନ ପ୍ରଣାଳୀକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଲୋକସଭା, ରାଜ୍ୟ ବିଧାନସଭା, ପୌରସଂସ୍ଥା ଏବଂ ପଞ୍ଚାୟତରେ ଏକକାଳୀନ ନିର୍ବାଚନ ଯାଞ୍ଚ ଏବଂ ସୁପାରିଶ କରାଯାଇଛି।