ମହାକାଳପଡ଼ା, ୭ା୧୧(ଡି.ଏନ୍.ଏ.): ଦିନ ଥିଲା ବଙ୍ଗୋପସାଗର ପୂର୍ବ ଉପକୂଳ ପ୍ରାଚୀନ ଐତିହ୍ୟ ନୌବାଣିଜ୍ୟ ପେଣ୍ଠସ୍ଥଳ କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା ଜିଲା ମହାକାଳପଡ଼ା ବ୍ଲକର ଜମ୍ବୁ ଦ୍ୱୀପ ଦେଇ ସୁଦୂର ବିଦେଶକୁ ସାଧବ ପୁଅମାନେ ବେପାର ବଣିଜ ପାଇଁ ବୋଇତରେ ଯାଉଥିଲେ। ସେମାନେ ବୋଇତରେ ଓଡ଼ିଶାର ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟ, ଜଙ୍ଗଲଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ ଝୁଣା, ମହୁ , ଲାଖ, ଶିଙ୍ଘ, ସାମୁଦ୍ରିକ ଜୀବ ତଥା କଉଡ଼ି ଆଦି ନେଇ ଜାଭା, ସୁମାତ୍ରା, ବାଲି, ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ ପ୍ରଭୃତି ସ୍ଥାନକୁ ଯାଇ ପ୍ରତିବଦଳରେ ବିଭିନ୍ନ ମୂଲ୍ୟବାନ୍ ସମ୍ପତ୍ତି ଆଣୁଥିଲେ। କାର୍ତ୍ତିକ ପୂର୍ଣ୍ଣିମାରେ ଓଡ଼ିଶାର ସାଧବପୁଅମାନେ ବିଦେଶରେ ନୌବାଣିଜ୍ୟ ସାରି ନିଜ ଭିଟାମାଟିକୁ ଫେରୁଥିଲେ। ସୁଦୂର ସାତ ସମୁଦ୍ର ତେର ନଈ ପାର ହୋଇ ବିଦେଶରୁ ଧନଦୌଲତ ବୋଇତରେ ଧରି ସାଧବପୁଅମାନେ ଆସିଥାନ୍ତି। ଧନଦୌଲତ ଆଣି ଜମ୍ବୁ ଦ୍ୱୀପରେ ସାଧବମାନେ ବୋଇତ ଧରି ପହଞ୍ଚତ୍ବା ପରେ ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତି ଓ ପରମ୍ପରା ଅନୁସାରେ ସାଧବାଣୀମାନେ ସେମାନଙ୍କୁ ବନ୍ଦାପନା କରିଥାନ୍ତି। ଦିନ ଚାଲିଯାଇଛି ଆଉ ନୌବାଣିଜ୍ୟ କରିବାକୁ ସାଧବପୁଅମାନେ ଯାଉନାହାନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ମୂକସାକ୍ଷୀ ରହିଯାଇଛି ଜମ୍ବୁ ଦ୍ୱୀପ। ସଡ଼କ ଓ ରେଳପଥର ବହୁ ପୂର୍ବରୁ ଯାତାୟାତର ମୁଖ୍ୟ ମାଧ୍ୟମ ଥିଲା ନୌବାଣିଜ୍ୟ। ସେଇ ସ୍ମୃତିକୁ ଉଜ୍ଜୀବିତ ରଖିବାକୁ ଓଡ଼ିଶାର ପୁରପଲ୍ଲୀରେ କାର୍ତ୍ତିକ ପୂର୍ଣ୍ଣିମାରେ ନଦୀ, ନାଳ, ପୁଷ୍କରିଣୀରେ ରୀତିନୀତି ଅନୁସାରେ ବୋଇତ ବନ୍ଦାଣ ଉତ୍ସବ ପାଳନ କରାଯାଏ। ପିଢ଼ି ପରେ ପିଢ଼ି ନିଜର କୌଳିକ ବୃତ୍ତିକୁ ଆଦରି ଯେଉଁମାନେ ସୋଲ ଡଙ୍ଗା ନିର୍ମାଣ କରୁଥିଲେ ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନଜୀବିକା ଏବେ ଦୁର୍ବିଷହ ହୋଇପଡ଼ିଛି। ସୋଲଡଙ୍ଗା ପାଇଁ କଞ୍ଚାମାଲ ମିଳୁ ନ ଥିବାରୁ ଚିନ୍ତାରେ ପଡ଼ିଛନ୍ତି କାରିଗର।
ମହାକାଳପଡ଼ା ବ୍ଲକ ବଳିପାଳ ପଞ୍ଚାୟତ ପୋଷେଇ ଗଁାରେ ୧୫ରୁ ଅଧିକ ମାଳୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ପରିବାର ରହିଛନ୍ତି। ସେମାନେ ନିଜ କୌଳିକ ବୃତ୍ତି ସୋଲଡଙ୍ଗା ତିଆରି କରି ପରିବାର ପ୍ରତିପୋଷଣ କରିଥାନ୍ତି। ଦିନ ଥିଲା ବ୍ଲକର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳର ଖାଲ, ଗହୀରପାଟ ଓ ଚାଷ ଜମିଗୁଡିକରେ ସୋଲଗଛ ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଥିଲା। ଏହି ସୋଲକୁ ମାସେ ପୂର୍ବରୁ ସଂଗ୍ରହ କରି ଖରାରେ ଶୁଖାଇ ରଖାଯାଏ। ପରେ କାର୍ତ୍ତିକ ପ୍ରାରମ୍ଭରେ କାରିଗରମାନେ ଏହି ସୋଲକୁ ଡଙ୍ଗା ପ୍ରସ୍ତୁତ ପାଇଁ ଚିରିଥାନ୍ତି। ସୋଲରେ ଭଳିକି ଭଳି ରଙ୍ଗ ଦେଇ ଡଙ୍ଗା ତିଆରି କରାଯାଏ। ପରେ ସେମାନେ ଗଁା ଗଁା ବୁଲି ବିକ୍ରି କରି ଦୁଇ ପଇସା ରୋଜଗାର କରୁଥିଲେ। ମାତ୍ର ଏବେ ଡଙ୍ଗା ତିଆରି ପାଇଁ କଞ୍ଚାମାଲ (ସୋଲ)ର ଅଭାବ ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଉଛି। କାରଣ ଚାଷଜମିରେ ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣରେ ରାସାୟନିକ ସାରର ବ୍ୟବହାର ଯୋଗୁ ସୋଲ ଗଛଗୁଡ଼ିକ ନଷ୍ଟ ହେଉଛି ବୋଲି ପୋଷେଇ ଗ୍ରାମର କାରିଗର ନିରାକାର ରଣା, ସହଦେବ ରଣା କହିଛନ୍ତି। କାରିଗରମାନଙ୍କ କହିବା କଥା, ମହାକାଳପଡ଼ା ଅଞ୍ଚଳରେ ପୂର୍ବରୁ ବହୁଳ ପରିମାଣରେ ସୋଲଗଛ ଦେଖାଯାଉଥିଲା। ଏବେ ସୋଲଗଛ ଆଉ ଆଗଭଳି ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁନି। ବାଧ୍ୟହୋଇ ପଡ଼ୋଶୀ ଜିଲା ଯାଜପୁର, ଜଗତ୍ସିଂହପୁର ଅଞ୍ଚଳରୁ ଏହାକୁ ସଂଗ୍ରହ କରୁଛୁ। ମଜୁରି ଓ ଗାଡ଼ି ଭଡ଼ା ଦେଇ ଦୂର ସ୍ଥାନରୁ ଏହି ସୋଲ ସଂଗ୍ରହ କରିବାକୁ ପଡୁଛି। ପାରିଶ୍ରମିକ ତୁଳନାରେ ଆଗ ଅପେକ୍ଷା ବେପାରରେ ଲାଭ କମିଛି। ତଥାପି ଆମେ କୌଳିକ ବୃତ୍ତିକୁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖିଛୁ। ଅପରପକ୍ଷରେ କୋଲକାତାର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରୁ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ଓ ପେପର ନିର୍ମିତ ଡଙ୍ଗା ବଜାରରେ ଉପଲବ୍ଧ ହେବାରୁ ସୋଲ ଡଙ୍ଗାର ଚାହିଦା କମିଛି ବୋଲି ସେମାନେ କହିଛନ୍ତି। ଏହି ଡଙ୍ଗା କାରିଗର ପରିବାରକୁ ସରକାରୀ ସହାୟତା ଯୋଗାଇଦେବାକୁ ସେମାନେ ଦାବି କରିଛନ୍ତି।