ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ, ୩।୬: ଭାରତ ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ ଦୁଇ ପଡ଼ୋଶୀ ଦେଶ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହାର ସୀମାରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦିନ ତିକ୍ତତା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ। କିନ୍ତୁ ତଥାପି ପଡ଼ୋଶୀ ଦେଶରେ କଣ ଚାଲିଛି ସେ ବିଷୟରେ ଜାଣିବାକୁ ଉଭୟ ଦେଶର ଲୋକେ ଆଗ୍ରହ ପ୍ରକାଶ କରନ୍ତି। ଶିକ୍ଷା ପ୍ରତି ସମାଜ ପାଇଁ ସଂଞ୍ଜିବନୀ ସଦୃଶ। ଦୁଇ ଦେଶରେ ଶିକ୍ଷାକୁ ନେଇ ଅଲଗା ଅଲଗା ନୀତି ରହିିଛି। ଭାରତର ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ବିଷୟରେ ଭାରତୀୟ ଅବଗତ ଥାନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ପାକିସ୍ତାନରେ କିପରି ଶିକ୍ଷା ଦିଆଯାଏ ସେ କଥା ଅନେକ ଲୋକଙ୍କୁ ଜଣାନଥାଏ।
ପାକିସ୍ତାନରେ ୬ଟି ସ୍ତରରେ ପାଠପଢ଼ା ଯାଇଥାଏ। ଯେଉଁଥିରେ ପ୍ରି-ସ୍କୁଲ, ପ୍ରାଇମେରୀ, ମିଡିଲ୍ ସ୍କୁଲ, ହାଇ ସ୍କୁଲ, ଇଣ୍ଟରମିଡିଏଟ୍ ଏବଂ ୟୁନିଭରସିଟି ସାମିଲ୍ । ୩ ବର୍ଷରୁ ପ୍ରି-ସ୍କୁଲରେ ପିଲାଙ୍କୁ ଭର୍ତ୍ତି କରାଯାଇଥାଏ । ୫ ବର୍ଷ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେଠାରେ ପଢ଼ିବା ପରେ ମିଡିଲ୍ ସ୍କୁଲରେ ପିଲାଙ୍କ ଅଡ୍ମିସନ କରାଯାଇଥାଏ । ଏଥିରେ ପ୍ରଥମ ଶ୍ରେଣୀରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ୫ମ ଶ୍ରେଣୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶିକ୍ଷା ଦିଆଯାଇଥାଏ। ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଉର୍ଦ୍ଦୁ, ଇଂରାଜୀ, ଗଣିତ, କଳା, ବିଜ୍ଞାନ, ସାମାଜିକ ବିଜ୍ଞାନ, ଇସ୍ଲାମିକ୍ ଶିକ୍ଷା ଆଦି ପଢ଼ାଯାଇଥାଏ । ଏହାଛଡ଼ା ପଞ୍ଜାବୀ, ସିନ୍ଧି ଆଦି ଭାଷା ଶିଖା ଯାଇଥାଏ।
ଅନ୍ୟପଟେ ଭାରତୀୟ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଣାଳୀ ଅନୁସାରେ, ପ୍ରି-ପ୍ରାଥମିକ ସ୍କୁଲ (ନର୍ସରୀ ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବିଦ୍ୟାଳୟ), ପ୍ରଥମିକ ସ୍କୁଲ (ଶ୍ରେଣୀ୧-୫ମ), ମାଧ୍ୟମିକ (ଶ୍ରେଣୀ୬-୧୦ମ) ଏବଂ ଉଚ୍ଚ ମାଧ୍ୟମିକ (ଶ୍ରେଣୀ ଏକାଦଶ ଏବଂ ଦ଼୍ବାଦଶ) ଏହାପରେ ୟୁନିଭରସିଟି ଶିକ୍ଷା ରହିଥାଏ ।