ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ନିଜର ନୀତିଶାସ୍ତ୍ରରେ ଜୀବନ ସହ ଜଡ଼ିତ ଅନେକ ସମସ୍ୟା ଓ ତାର ସମାଧାନ ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି। ସେ କୁହନ୍ତି, କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ ବିଷୟରେ ନ ଭାବି ସେଥିରେ ଜଡ଼ିତ ହୋଇଯାଉ। ଫଳରେ ସଫଳତା ମିଳିବ କିମ୍ବା ନାହିଁ ସେଥିରେ ସନ୍ଦେହ ଉପୁଜେ। ଏଣୁ କୌଣସି ବି ନୂଆ କାମ ଆରମ୍ଭ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜକୁ ତିନୋଟି ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିବା ଏବଂ ତାର ଉତ୍ତର ଜାଣିବା ଉଚିତ। ଯେପରିକି:
-କ’ଣ ପାଇଁ ଏ କାମ କରିବି:
ଚାଣକ୍ୟ କୁହନ୍ତି ଯେକୌଣସି କାମର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସ୍ପଷ୍ଟ ହେବା ଉଚିତ। ଅସ୍ପଷ୍ଟତା, ଅଜ୍ଞାନତା ଏବଂ ଭ୍ରମାତ୍ମକ ସ୍ଥିତିରେ କାମ ନ କରିବା ଭଲ। କାରଣ ଏପରି କାମରେ ସଫଳତା ମିଳେ ନାହିଁ। କାମର ଫଳ ବ୍ୟକ୍ତି ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ନ ଥାଏ। ଏଣୁ କ’ଣ ପାଇଁ କରାଯାଉଛି ତାହା ପ୍ରଥମରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ।
-କାର୍ଯ୍ୟର ଫଳାଫଳ କ’ଣ ହେବ-
ଚାଣକ୍ୟ କୁହନ୍ତି, ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଠିକ୍ ଥିଲେ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସଫଳତା ମିଳେ। ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସ୍ବାର୍ଥକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି କରାଯାଉଥିବା କାମର ଫଳ ଦୀର୍ଘଦିନ ଯାଏ ରହି ନ ଥାଏ। ଏଣୁ କୌଣସି କାମ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ଏହାର ପରିଣାମ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରିବା ଜରୁରୀ।
-ସଫଳତା ମିଳିବ କି?
ଚାଣକ୍ୟ କୁହନ୍ତି, ନିଜର ଯୋଗ୍ୟତା ଏବଂ ଇଚ୍ଛାଶକ୍ତି ସହିତ ଜଡ଼ିତ ପ୍ରଶ୍ନ ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। କାର୍ଯ୍ୟର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ, ପରିଣାମ ବିଷୟରେ ବିଚାର କରିବା ପରେ ନିଜର ସଫଳତାକୁ ମଧ୍ୟ ବିଚାର କରିବା ଉଚିତ। ଆଜିର ସମୟେରେ ଏହା ସବୁଠାରୁ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରଶ୍ନ। ସର୍ବଦା ଲୋକ ଆତ୍ମ-ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ ବିନା କାର୍ଯ୍ୟରେ ଜଡିତ ହୋଇଯାନ୍ତି। ଏଣୁ ସେମାନଙ୍କୁ ସଫଳତା ମିଳିବ କି ନାହିଁ ତାହା ପ୍ରଶ୍ନବାଚୀ ହୋଇ ରହିଥାଏ।