ଭୁବନେଶ୍ୱର,୧୬।୭: ରତ୍ନଭଣ୍ଡାର ନେଇ ଲାଗି ରହିଛି ଚର୍ଚ୍ଚା। ୪୫ବର୍ଷ ପରେ ଖୋଲା ଯାଇଛି ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଭଣ୍ଡାର। ତେବେ ବାହାର ଓ ଭିତର ଭଣ୍ଡାର ଖୋଲା ହୋଇଥିବାବେଳେ ଆସନ୍ତା ଗୁରୁବାର ଭିତର ରତ୍ନଭଣ୍ଡାରର ତନ ତନ ଯାଞ୍ଚ କରିବେ ଯାଞ୍ଚ କମିଟି। ଭଣ୍ଡାରର ସୁନାରୁପା ହାତରେ ଟେକି ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରିବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ବୋଲି ଏଥିପାଇଁ ବଡ଼ ବଡ଼ ସିନ୍ଦୁକ ତିଆରି କରାଯାଇଛି। କିନ୍ତୁ ଆପଣ ଜାଣିଛନ୍ତି ଏହି ରତ୍ନ ଭଣ୍ଡାରରେ ଥିବା ଧନରତ୍ନକୁ ଯେତେବେଳେ ଉତ୍କଳର ରାଜା ଜିତିଥିଲେ ସେ ହାତୀ ଦ୍ୱାରା ଏହାକୁ ବୋହି ବୋହି ଆଣି ମହାପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ସମର୍ପି ଥିଲେ। ଏହି ମହଣ ମହଣ ସୁନାର ଓଜନ ଟେକିବା ସମ୍ଭବପର ନୁହେଁ ବୋଲି ହାତୀର ସାହାର୍ଯ୍ୟ ନେଇଥିଲେ। ତେବେ ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି କେତୋଟି ହାତୀ ପିଠିରେ ଧନରତ୍ନ ଆଣି ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ସମର୍ପି ଥିଲେ ରାଜା । ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା।
ମାଦଳାପାଞ୍ଜିରୁ ଜଣାଯାଏ, ଅନଙ୍ଗଭୀମ ଦେବ ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟ ଜୟ କରି ଧନରତ୍ନ ଆଣିଥିଲେ । ସେତେବେଳେର ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ ରାଜା ସୁନା ୪୦ ଲକ୍ଷ ମାଢ ରତନମାନ ଓ ମୂଳ ପ୍ରମାଣେ ୭ ଲକ୍ଷ ୮୮ ହଜାର ମାଢ ଆସିଥିଲା । ପାଏ ଦୁଇ ପଦକୁ ମାଢ ୪୭, ୮୮୦୦ ଲକ୍ଷ ହୋଇଥିଲା। ମୋଟ ୪୨ ଲକ୍ଷ ୮୮ ହଜାର ମାଢ ଧନରତ୍ନ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ରାଜକାଷକୁ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା । ଏଥିସହିତ ଶ୍ରୀଜିଉଙ୍କ ବିଭିନ୍ନ ଯାନିଯାତ୍ରା ଓ ଉତ୍ସବ ଲାଗି ବିଭିନ୍ନ ସ୍ବର୍ଣ୍ଣ ଅଳଙ୍କାର ନିର୍ମାଣ ନିମନ୍ତେ ୨ ଲକ୍ଷ ୫୦ ହଜାର ମାଢ ସୁନା ମନ୍ଦିରକୁ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା । ଏଥିସହିତ ୧୦ ହଜାର ସୁବର୍ଣ୍ଣ ମୁଦ୍ରା ମଧ୍ୟ ରତ୍ନଭଣ୍ଡାରକୁ ଦାନ କରାଯାଇଥିଲା।
ଗଜପତି କପିଳେନ୍ଦ୍ର ଦେବଙ୍କ ରାଜତ୍ୱ ସମୟରେ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରର ରତ୍ନଭଣ୍ଡାର ରତ୍ନ ଦ୍ରବ୍ୟ ଆହୁରି ବଢିଥିଲା । ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ରାଜାଧିରାଜ ମାନିଥିବା ରାଜା ନିଜକୁ ପ୍ରଭୁଙ୍କର “ରାଉତ’ ରୂପେ ଅଭିହିତ କରିଥିଲେ । ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଜୟ ବିଜୟ ଦ୍ୱାରରେ ଏକ ଅଭିଲେଖରୁ ଜଣାଯାଏ ଏହା ଜଣାଯାଏ। ମହାରାଜା କପିଳେନ୍ଦ୍ର ଦେବ ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ୟ ରାଜ୍ୟ ଜୟ କରି ସାଙ୍ଗରେ ଆଣିଥିବା ସମସ୍ତ ଧନରତ୍ନ ମହାପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଅର୍ପଣ କରିଥିଲେ। କଥିତ ଅଛି ଯେ ରାଜା କପିଳେନ୍ଦ୍ର ଦେବ ଦାକ୍ଷିଣାତ୍ୟ ବିଜୟ କରି ୧୬ଟି ହାତୀ ପିଠିରେ ବିପୁଳ ପରିମାଣର ଧନରତ୍ନ, ମଣିମୁକ୍ତା ଆଣି ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଥିଲେ । ତତ୍କାଳୀନ ବଡ଼ ଚଢାଉକରଣ ସେବକର ଅନୁରୋଧକ୍ରମେ ରଥଯାତ୍ରା ସମୟରେ ରଥ ଉପରେ ସୁନାବେଶ ବା “ବଡ଼ ତଢଉ’ ବେଶର ପ୍ରଚଳନ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ବେଶ କରିବା ନିମନ୍ତେ ୧୩୮ ପ୍ରକାର ନୂଆ ଭାବରେ ବିଭିନ୍ନ ରତ୍ନଖଚିତ ସ୍ପର୍ଶ ଅଳଙ୍କାର ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା। ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ରାଜା ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ଦେବ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଲାଗି ହାତୀଦାନ୍ତ ରତ୍ନପଲଙ୍କ, ରତ୍ନଖଟ, ରତ୍ନକଳସ, ରତ୍ନଛତି, ରତ୍ନବେଣ୍ଟ ଚାମର ଓ ସୁନାମାର୍ଜନୀ ପ୍ରଭୃତି ଦାନ କରିଥିଲେ।