ଚଳିତ ବର୍ଷ ସବୁଠାରୁ ଦକ୍ଷିଣ କୋରିଆରେ ଏଯାବତର ସବୁଠାରୁ ଭୟଙ୍କର ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣା ଘଟିଛି। ଜେଜୁ ଏୟାରଲାଇନ୍ସର ବିମାନ ବ୍ୟାଙ୍କକ୍ରୁ ଉଡ଼ାଣ ଭରିବା ପରେ ମୁଆନ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବିମାନବନ୍ଦରରେ ଜରୁରୀ ଅବତରଣ ସମୟରେ ଦୁର୍ଘଟଣାଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଥିଲା। ବିମାନଟି ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ହରାଇଥିଲା। ବିମାନଟି ରନୱେରେ ଖସି ଯିବା ଯୋଗୁ ବିମାନବନ୍ଦର ବାଡ ସହିତ ଧକ୍କା ହୋଇ ନିଆଁ ଲାଗି ଯାଇଥିଲା।
ଏହି ଦୁର୍ଘଟଣାରେ ୧୮୧ ଜଣ ଯାତ୍ରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେବଳ ଦୁଇଜଣ ଲୋକ ବଞ୍ଚିଥିବାବେଳେ ଅବଶିଷ୍ଟ ୧୭୯ ଜଣଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଛି। ଦୁର୍ଘଟଣା ପୂର୍ବରୁ ଏୟାର ଟ୍ରାଫିକ କଣ୍ଟ୍ରୋଲ ବାର୍ଡ ଷ୍ଟ୍ରାଇକ୍(ପକ୍ଷୀ ଆକ୍ରମଣ)ର ସତର୍କ ସୂଚନା ପଠାଇଥିଲା, ଯାହା ଏହି ଦୁର୍ଘଟଣାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ଥିଲା। କିନ୍ତୁ ବାର୍ଡ ଷ୍ଟ୍ରାଇକ୍ କ’ଣ ଏବଂ ଏହା ଏତେ ବିପଜ୍ଜନକ କାହିଁକି?
ବାର୍ଡ ଷ୍ଟ୍ରାଇକ କ’ଣ?
ବାର୍ଡ ଷ୍ଟ୍ରାଇକ ହେଉଛି ଏକ ପରିସ୍ଥିତି ଯେତେବେଳେ ବିମାନ ଏବଂ ପକ୍ଷୀ ମଧ୍ୟରେ ଆକାଶରେ ଧକ୍କା ହୋଇଥାଏ, ଯାହା ସାଧାରଣତଃ ଉଡ଼ାଣ କିମ୍ବା ଅବତରଣ ସମୟରେ ହୋଇଥାଏ। ଯଦିଓ ଏହି ଛୋଟ ଦୁର୍ଘଟଣା ବାରମ୍ବାର ଘଟେ, ହେଲେ ଯେତେବେଳେ ପକ୍ଷୀ ବିମାନର ଇଞ୍ଜିନ, ୱିଣ୍ଡୋ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ଅଂଶକୁ ଧକ୍କା ଦିଅନ୍ତି, ଏହା ଅତ୍ୟଧିକ ଗୁରୁତର କ୍ଷତି ଘଟାଇପାରେ।
ପକ୍ଷୀ ଆଘାତ ଯୋଗୁ ଇଞ୍ଜିନ ଖରାପ କିମ୍ବା ବିମାନର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ହରାଇବା ଭଳି ଘଟଣା, ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟବଶତଃ ମୃତ୍ୟୁର କାରଣ ହୋଇପାରେ। ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବେସାମରିକ ବିମାନ ଚଳାଚଳ ସଂଗଠନ (ICAO) ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା ଏକ ସର୍ଭେ ଅନୁଯାୟୀ, ୯୨ ପ୍ରତିଶତ ପକ୍ଷୀ ଧକ୍କା ଘଟଣାରେ କୌଣସି କ୍ଷତି ହୋଇ ନ ଥାଏ।
୧୧୯ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ପ୍ରଥମ ଦୁର୍ଘଟଣା ଘଟିଥିଲା:
୧୯୦୫ ମସିହାରେ ବିଶ୍ୱରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ପକ୍ଷୀ ବିମାନକୁ ଧକ୍କା ଦେବା ଘଟଣା ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଥିଲା। ବିମାନ ତିଆରି କରିଥିବା ରାଇଟ ବ୍ରଦର୍ସଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଓରୋଭିଲ ରାଇଟ ଏହା ବିଷୟରେ ଜଣାଇଥିଲେ। ଯେତେବେଳେ ଓରୋଭିଲ ଏକ କ୍ଷେତ ଉପରେ ବିମାନ ଉଡାଉଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ସେ ଏକ ପଲ ପକ୍ଷୀ ସେଠାରେ ଫସି ଯାଇଥିଲେ। ଏହି ସମୟରେ ଏକ ପକ୍ଷୀ ତାଙ୍କ ବିମାନ ସହିତ ଧକ୍କା ହୋଇଥିଲା।
ବିମାନଟି ଜୋର୍ରେ ନ ବୁଲିବା ଯାଏ ସେହି ପକ୍ଷୀ ବିମାନର ଡେଣାରେ ପଡ଼ି ରହିଥିଲା। ଏକ ଆକଳନ ଅନୁଯାୟୀ, ପ୍ରତିବର୍ଷ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ୪୦ ହଜାରରୁ ଅଧିକ ପକ୍ଷୀ ଆକ୍ରମଣର ମାମଲା ଆସିଥାଏ।
୪ ଟି କାରଣ ଦୁର୍ଘଟଣାର ଗମ୍ଭୀରତା ସ୍ଥିର କରେ ।
ଆପଣ କେବେ ଚିନ୍ତା କରିଛନ୍ତି କି ଏକ ପକ୍ଷୀ ବିମାନ ସହିତ ଧକ୍କା ହେଲେ କେତେ ଭୟଙ୍କର ଶକ୍ତି ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ? ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଯେତେବେଳେ ୧.୮ କିଲୋଗ୍ରାମ ପକ୍ଷୀ ଉଚ୍ଚ ବେଗରେ ଉଡ଼ୁଥିବା ବିମାନ ସହିତ ମୁହାଁମୁହିଁ ହୁଏ, ସେତେବେଳେ ଏହା ପ୍ରାୟ ୩.୫ ଲକ୍ଷ ନ୍ୟୁଟନର ଏକ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦନ କରିଥାଏ।
ଏହାକୁ ଏହିପରି ବୁଝନ୍ତୁୁ, ଯଦି ଏକ ବ୍ୟାରେଲ ୦.୩୬୫ ମିଟର ବନ୍ଧୁକରୁ ପ୍ରତି ସେକେଣ୍ଡରେ ୭୦୦ ମିଟର ବେଗରେ ୪୦ ଗ୍ରାମ ବୁଲେଟ ବାହାରେ ତେବେ ଏହା ୨,୬୮୪ ନ୍ୟୁଟନର ଏକ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦନ କରେ। ଅର୍ଥାତ ବିମାନକୁ ଧକ୍କା ଦେଇଥିବା ପକ୍ଷୀ ବନ୍ଧୁକ ଅପେକ୍ଷା ୧୩୦ ଗୁଣ ଅଧିକ ବିପଜ୍ଜନକ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇପାରେ।
ପକ୍ଷୀ ଆଘାତର ଗମ୍ଭୀରତା ଚାରୋଟି ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ଉପରେ ର୍ନିଭର କରେ: ପକ୍ଷୀର ଓଜନ, ଏହାର ଆକାର, ଉଡ଼ାଣର ଗତି ଏବଂ ପ୍ରଭାବର ଦିଗ। ଏବିସି ସାଇନ୍ସର ଏକ ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ୨୭୫ କିଲୋମିଟର ବେଗରେ ଉଡ଼ୁଥିବା ପକ୍ଷୀ ବିମାନ ସହିତ ଧକ୍କା ସହ ୧୫ ମିଟର ଉଚ୍ଚତାରୁ ୧୦୦ କିଲୋଗ୍ରାମ ବ୍ୟାଗ ପକାଇବା ସମାନ।
ଅଧିକାଂଶ ଦୁର୍ଘଟଣା କେବେ ଘଟେ?
ବିମାନ ସୁରକ୍ଷା ଅନୁଯାୟୀ, ବିମାନ ଉଡ଼ାଣ ସମୟରେ ଏବଂ ଅବତରଣ ସମୟରେ ଅଧିକାଂଶ ବିମାନ ଦୁର୍ଘଟଣା ଘଟିଥାଏ । ଗତ ବର୍ଷ ୧୦୯ ଟି ଦୁର୍ଘଟଣା ଘଟିଥିଲା, ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୩୭ ଟି ଟେକ ଅଫ ସମୟରେ ଏବଂ ୩୦ ଟି ଅବତରଣ ସମୟରେ ଘଟିଥିଲା । ଭାରତରେ ମଧ୍ୟ ବିମାନ ସହିତ ପକ୍ଷୀ ଧକ୍କା ହେବାର ଘଟଣା କ୍ରମାଗତ ଭାବେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି। ଗତ ବର୍ଷ ଡିସେମ୍ବରରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ପକ୍ଷୀ ଆକ୍ରମଣ ସମ୍ପର୍କିତ ତଥ୍ୟ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ। ଏହି ଅନୁଯାୟୀ, ୨୦୨୩ ମସିହାରେ ବିମାନ ସହିତ ପକ୍ଷୀ ଧକ୍କା ହେବାର ୧,୧୪୩ ଘଟଣା ଘଟିଥିଲା। ୨୦୨୨ ରେ ମଧ୍ୟ ସମାନ ଘଟଣା ଘଟିଥିଲା । ଏହାପୂର୍ବରୁ ୨୦୨୧ ରେ ୭୮୬ ଟି ମାମଲା ଏବଂ ୨୦୨୦ ରେ ୬୫୮ ଟି ମାମଲା ରୁଜୁ ହୋଇଥିଲା।
ବାର୍ଡ ଷ୍ଟ୍ରାଇକ୍ ଆଶଙ୍କା କେବେ ବଢେ?
ବିମାନବନ୍ଦର ଚାରିପାଖରେ ପକ୍ଷୀ ସଂଖ୍ୟା ଅଧିକ ହେଲେ ପକ୍ଷୀ ଆକ୍ରମଣର ଆଶଙ୍କା ବଢ଼ିିଯାଏ। ICAO (ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବେସାମରିକ ବିମାନ ଚଳାଚଳ ସଂଗଠନ) ଅନୁଯାୟୀ, ଅଧିକାଂଶ ପକ୍ଷୀ ଆକ୍ରମଣ ଜୁଲାଇ ଏବଂ ଅଗଷ୍ଟରେ ହୋଇଥାଏ ।
ବିମାନବନ୍ଦର ନିକଟରେ ଏକ ଲ୍ୟାଣ୍ଡଫିଲ କିମ୍ବା ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ବିଶୋଧନ କାରଖାନା ରହିବା ଦ୍ୱାରା ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟ ବଢ଼ିପାରେ, କାରଣ ଏହି ସ୍ଥାନଗୁଡିକ ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ଆଶ୍ରୟ ସୁବିଧା ଯୋଗାଇଥାଏ। ଏହି ସମସ୍ତ କାରଣ ହେତୁ, ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଅଧିକ ଥିବା ଅଞ୍ଚଳରେ ପକ୍ଷୀ ଆକ୍ରମଣର ଆଶଙ୍କା ବଢ଼ିିଥାଏ ।