ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କାରଣରୁ ମଧୁର ଜଳପୂର୍ଣ୍ଣ ହ୍ରଦର ଅମ୍ଳଜାନସ୍ତର କମିବାରେ ଲାଗିଛି। ଏହାଦ୍ୱାରା ଜୀବଜଗତ ସମେତ ପରିବେଶ ଉପରେ ବଡ଼ ବିପତ୍ତି ଘନେଇବାରେ ଲାଗିଛି।
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନର କଥା ଉଠିଲେ ମନରେ ଉଙ୍କିମାରେ ସମୁଦ୍ର ଜଳପତ୍ତନ ବୃଦ୍ଧି, ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣ, ଜଳ ପ୍ରଦୂଷଣ ଭଳି ଅନେକ ସମସ୍ୟା। ଗ୍ଲୋବାଲ ଓ୍ବାର୍ମିଂର ପ୍ରଭାବରେ ଛୋଟ ଅଥଚ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କୁହାଯାଉଥିବା ପରିସଂସ୍ଥାର ଅସ୍ତିତ୍ୱ ମଧ୍ୟ ସଙ୍କଟ ଭିତରକୁ ଟାଣିହୋଇଯାଉଛି। ଏଥିରେ ଆଗରେ ରହିଛି ମଧୁର ଜଳପୂର୍ଣ୍ଣ ହ୍ରଦ। ଏଭଳି ଅନେକ ହ୍ରଦରେ ଦ୍ରବୀଭୂତ ଅମ୍ଳଜାନ ପରିମାଣ ଆଶାତୀତ ଭାବେ ହ୍ରାସ ପାଇବାରେ ଲାଗିଛି। ଫଳରେ ଏଭଳି ଜଳାଶୟକୁ ନେଇ ଗଠିତ ପରିସଂସ୍ଥାର ସଂରଚନା ବିଗିଡ଼ିଯିବା ଆଶଙ୍କା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି।
ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନଜନିତ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ସବୁବେଳେ ସାଗର, ମହାସାଗର ଉପରେ ଦୃଷ୍ଟି କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ କରାଯାଉଥିବାବେଳେ ଏଥିରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ହ୍ରଦର ଭୂମିକା ଗୌଣ ହୋଇଯାଉଛି। ହେଲେ ଏଭଳି କ୍ଷୁଦ୍ର ଜଳାଶୟ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧିର ପ୍ରଭାବ ପଡୁଛି। ସମଶୀତୋଷ୍ଣ ଜଳବାୟୁ ଅନୁଭୂତ ହେଉଥିବା ଅଞ୍ଚଳର ୩୯୩ଟି ହ୍ରଦକୁ ଜଳନମୁନାକୁ ନେଇ ଦୀର୍ଘଦିନ ହେଲା ପରୀକ୍ଷଣ ଚାଲିଛି। ୧୯୪୧ରୁ ୨୦୧୭ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିବା ଏହି ଗବେଷଣାର ଫଳାଫଳ ବେଶ୍ ଚିନ୍ତାଜନକ। କାରଣ ବିଗତ ଦିନରେ ହ୍ରଦଜଳରେ ମିଶି ରହିଥିବା ଅମ୍ଳଜାନର ପରିମାଣ କମିବାରେ ଲାଗିଛି। ଏହି ସମସ୍ୟା କେବଳ ହ୍ରଦପୃଷ୍ଠ ଦେଶରେ ସୀମିତ ହୋଇ ରହିନାହିଁ। ହ୍ରଦର ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଅଞ୍ଚଳରେ ମଧ୍ୟ ଅନୁରୂପ ପ୍ରଭାବ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିବା ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କହିଛନ୍ତି। ହ୍ରଦରେ ଦ୍ରବୀଭୂତ ଅମ୍ଳଜାନ ସାନ୍ଦ୍ରତାରେ ଏଭଳି ହ୍ରାସ ଦୃଶ୍ୟମାନ ନ ହେଲେ ବି ଏହାର ପ୍ରଭାବ ବ୍ୟାପକ। ଏହାଦ୍ୱାରା ଜୈବ ଭୂରସାୟନ ପ୍ରଭାବିତ ହେବା ଆଶଙ୍କା ସର୍ବାଧିକ, ଯାହାର ସିଧାସଳଖ ପ୍ରଭାବ ମାନବ ସଭ୍ୟତା ଉପରେ ପଡ଼ିବ। ଫଳରେ ଏକ ବୃହତ୍ ଜନସଂଖ୍ୟା ଏହାଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହେବା ଆଶଙ୍କାକୁ ଏଡ଼ାଇ ଦିଆଯାଇ ନ ପାରେ। ଅନ୍ୟପଟେ ଅମ୍ଳଜାନସ୍ତର ହ୍ରାସ ପାଇବା ପରେ ହ୍ରଦରେ ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ ବଂଶ ବୃଦ୍ଧି ପାଏ। ସେମାନେ ମାତ୍ରାଧିକ ମିଥେନ ନିର୍ଗମନ କରିଥାଆନ୍ତି, ଯାହା ଗ୍ରୀନ୍ହାଉସ୍ ଭଳି ସମସ୍ୟାକୁ ଆମନ୍ତ୍ରଣ କରେ ବୋଲି ବିଶେଷଜ୍ଞ ଦଳ କହିଛନ୍ତି।
ନ୍ୟୁୟର୍କସ୍ଥିତ ରେନ୍ସିଲିଏର ପଲିଟେକ୍ନିକ୍ ଇନ୍ଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ର ପରିବେଶ ଜୀବବିଜ୍ଞାନୀ କେଭିନ୍ ରୋଜ୍ଙ୍କ କହିବା କଥା, ସବୁ ଜଟିଳ ଜୀବନ ଅକ୍ସିଜେନ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ। ଜଳଚର ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ଖାଦ୍ୟର ପ୍ରମୁଖ ମାଧ୍ୟମ ଜଳ। ଜଳରେ ଅମ୍ଳଜାନର ସ୍ତର କମିଯିବା ଫଳରେ ଖାଦ୍ୟପ୍ରଣାଳୀ ଭୟଙ୍କର ଭାବେ ପ୍ରଭାବିତ ହୁଏ। ଏହି ଧାରା ଜାରି ରହିଲେ ବୃହତ୍ ସଂଖ୍ୟକ ଜଳଚର ଜୀବ ପ୍ରଜାତି ଲୋପ ପାଇଯିବ। ରୋଜ୍ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି, ମହାସାଗର ତୁଳନାରେ ହ୍ରଦଗୁଡ଼ିକରେ ୨.୭୫ରୁ ୯.୩ ଗୁଣ ଅଧିକ ଅକ୍ସିଜେନ କମିବାରେ ଲାଗିଛି। ଗତ ୪ ଦଶନ୍ଧି ମଧ୍ୟରେ ଏହି ମାତ୍ରା ୫.୫% ହାରରେ କମିବାରେ ଲାଗିଛି। ଅନ୍ୟପଟେ କେତେକ ହ୍ରଦର ଅମ୍ଳଜାନ ଏବଂ ତାପମାତ୍ରା ଉଭୟ ବଢ଼ିଥିବା ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଛି। ଏହା ପଛରେ ‘ସାଇନୋ ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ’ ଥିବା ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ କହିଛନ୍ତି। ‘ସାଇନୋ ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ’ ମୁଖ୍ୟତଃ ଜମି ଏବଂ ସହରାଞ୍ଚଳର ପୋଷଣଯୁକ୍ତ ପାଣିରେ ଅଧିକ ମାତ୍ରାରେ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି। ବର୍ଷାପାଣି ସହିତ ଏହି ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ ହ୍ରଦରେ ପହଞ୍ଚତ୍ଥାଆନ୍ତି। ଏହି ପ୍ରଜାତିର ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ ପୃଥକ୍ ଭାବେ ଅମ୍ଳଜାନ ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ସକ୍ଷମ। ତେଣୁ ଉକ୍ତ ହ୍ରଦଗୁଡ଼ିକରେ ଉଭୟ ଅମ୍ଳଜାନ ଏବଂ ତାପମାତ୍ରା ସମାନ୍ତରାଳ ଭାବେ ବଢୁଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଛି।
ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ସମସ୍ୟା
ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି ଫଳରେ ବାୟୁମଣ୍ଡଳ ଉତ୍ତପ୍ତ ହେଉଛି। ଏହି ଗରମ ବାୟୁ ହ୍ରଦର ଉପରି ଭାଗ ଦେଇ ପ୍ରବାହିତ ହେଲା ବେଳେ ପାଣିକୁ ଉଷ୍ଣ କରିଦେଉଛି। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଏଥିରେ ଅମ୍ଳଜାନ ମିଶିବା କଷ୍ଟକର ହୋଇଯାଉଛି। ହ୍ରଦ ପୃଷ୍ଠର ପାଣି ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଉତ୍ତପ୍ତ ରହିଲେ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅଧିକ ସମୟ ଯାଏ ଚାଲୁଛି। ଫଳରେ ଯେତେ ପରିମାଣର ଅମ୍ଳଜାନ ମିଶିବା କଥା ତାହା ହୋଇପାରୁନାହିଁ। ହ୍ରଦର ଗଭୀର ଜଳରେ ମଧ୍ୟ ଅମ୍ଳଜାନ ସ୍ତର ହ୍ରାସ ପାଇବାରେ ଲାଗିଛି। ସାଗର, ମହାସାଗରରେ ଅନୁରୂପ ସମସ୍ୟା ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହେଉଥିବା ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କହିଛନ୍ତି।