କାବୁଲ/ଓ୍ବାଶିଂଟନ୍, ୩୧ା୮: ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ ଦୁଇ ଦଶକର ଲମ୍ବା ଯୁଦ୍ଧ ଶେଷ କରିଛି ଆମେରିକା। ଅଗଷ୍ଟ ୩୧ ଡେଡ୍ଲାଇନ ପରେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ମାଟିକୁ ନିଜ ଅକ୍ତିଆରରେ ଆଉ ରଖିପାରିବେନି ଆମେରିକା ସୈନ୍ୟ। ହେଲେ ବିଡମ୍ବନାର କଥା ଯେ, ଯେଉଁ ତାଲିବାନ୍କୁ ହରାଇବା ପାଇଁ ଓ୍ବାଶିଂଟନ୍ ୨୦ ବର୍ଷ ହେଲା ନିଜର ସବୁ ସାମର୍ଥ୍ୟ ଲଗାଇଥିଲା ଯୁଦ୍ଧ ଶେଷ ବେଳକୁ ତା’ରି ସହ ବୁଝାମଣା କରିଛି। ବିଶ୍ୱର ସୁପରପାଓ୍ବାର କୁହାଯାଉଥିବା ଆମେରିକା ନିକଟରେ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର, ଉନ୍ନତ ତାଲିମପ୍ରାପ୍ତ ସେନା, ସବୁଠାରୁ ଆଧୁନିକ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ତାଲିବାନ୍କୁ କାହିଁକି ମାତ୍ ଦେଇପାରିଲାନି ତାହାକୁ ନେଇ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ବିରାଟ ପ୍ରଶ୍ନବାଚୀ ।
ଅଗଷ୍ଟ ୩୧ ପରେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ମାଟିରେ ଆଉ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିବେନି ସଶସ୍ତ୍ର ଆମେରିକୀୟ ସୈନ୍ୟ। ତାଲିବାନ୍ ଗୋଷ୍ଠୀ ଆଫଗାନିସ୍ତାନକୁ ନିଜ ଅକ୍ତିଆରକୁ ନେବା ପରେ ଆମେରିକା ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ନାଟୋ ସାମରିକ ମେଣ୍ଟର ସେନା ପ୍ରତ୍ୟାହାର କାର୍ଯ୍ୟ ଅନ୍ତିମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ଆମେରିକା ନିଜ ନାଗରିକଙ୍କ ସମେତ ଆଫଗାନ୍ ସହଯୋଗୀଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଆଫଗାନିସ୍ତାନରୁ ଉଦ୍ଧାର କରିସାରିଥିବା କହିଛି। ଉଦ୍ଧାର କାମ ପାଇଁ କାବୁଲ ବିମାନବନ୍ଦରକୁ ଆମେରିକା ନିଜ କବ୍ଜାରେ ରଖିଥିବାବେଳେ ଅଗଷ୍ଟ ୩୧ ଡେଡ୍ଲାଇନ ପରେ ତାଲିବାନ୍ ତାହାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣକୁ ଆଣିବାକୁ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ତାଲିବାନୀ ଲଢ଼ୁଆଙ୍କୁ ମୁତୟନ କରିଛି।
୨୪ ଘଣ୍ଟାରେ ଯୁଦ୍ଧକାଳୀନ ଭିତ୍ତିରେ ଆମେରିକା ଏହାର ତିନି ଶହ ନାଗରିକଙ୍କ ସମେତ ପ୍ରାୟ ୨ ହଜାର ଲୋକଙ୍କୁ ଉଦ୍ଧାର କରିଛି। ଅଗଷ୍ଟ ୧୫ରେ ତାଲିବାନ୍ କାବୁଲ ଦଖଲ କରିବା ପରଠାରୁ ଆମେରିକା ପ୍ରାୟ ୧ ଲକ୍ଷ ୧୩ ହଜାର ୫ ଶହ ଜଣଙ୍କୁ ଆଫଗାନିସ୍ତାନରୁ ଇଭାକ୍ୟୁଏଟ କରିଛି। ଧାର୍ଯ୍ୟ ସମୟ ପୂର୍ବରୁ ଆମେରିକୀୟ ସୈନ୍ୟ ସଫଳତାର ସହ ଉଦ୍ଧାର କାର୍ଯ୍ୟ ଶେଷ କରିଥିବା ଆମେରିକା ଜାତୀୟ ସୁରକ୍ଷା ପରାମର୍ଶଦାତା ଜାକି ସୁଲିଭାନ କହିଛନ୍ତି। ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସୈନ୍ୟ ପ୍ରତ୍ୟାହାର ପରେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ ଆମେରିକା ଦୂତାବାସ ରହିବ ନାହିଁ ବୋଲି ଜୋ ବାଇଡେନ୍ଙ୍କ ପ୍ରଶାସନ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛି। ତେବେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ଛାଡ଼ିବା ପୂର୍ବରୁ ଆମେରିକା କାର୍ଯ୍ୟରେ ବାଧା ଉପୁଜାଇଥିବା ଏବଂ ୧୩ ସୈନ୍ୟଙ୍କ ବଳିଦାନର କାରଣ ପାଲଟିଥିବା ଆତଙ୍କବାଦୀ ସଙ୍ଗଠନ ଆଇଏସ୍-ଖୋରାସାନ୍କୁ ଛଡ଼ାଯିବ ନାହିଁ ବୋଲି ବାଇଡେନ୍ ଶପଥ ନେଇଛନ୍ତି। ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ମାଟିରେ ବିନା ଉପସ୍ଥିତିରେ ମଧ୍ୟ ଆମେରିକା ଆତଙ୍କବାଦୀଙ୍କ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ। ଆଗକୁ ଏହି ଲଢ଼େଇ ଜାରି ରହିବ ବୋଲି ସୁଲିଭାନ୍ କହିଛନ୍ତି।
ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ ଶାନ୍ତି ସ୍ଥାପନ ସହ ଗଣତନ୍ତ୍ର ପ୍ରତିଷ୍ଠାର ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇ ଆମେରିକା ସୈନ୍ୟ ମୁତୟନ କରିଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ସେନାକୁ ସଶକ୍ତ କରିବା ଏବଂ ସେଠାରେ ନାଗରିକ ସରକାରର ସ୍ଥାୟିତ୍ୱକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ ନ କରି ସୈନ୍ୟ ପ୍ରତ୍ୟାହାର ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ବିଶ୍ୱ ନେତା ସମାଲୋଚନା କରିଥିଲେ। ଶାସନରୁ ହଟାଇଥିବା ତାଲିବାନ୍ ହାତରେ ପୁଣି କ୍ଷମତା ଦେଇ ଆମେରିକା ଆଫଗାନିସ୍ତାନବାସୀଙ୍କ ସହ ପ୍ରତାରଣା କରିଛି ବୋଲି କୁହାଯାଉଛି। ଏପରିକି ନିଜ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଆମେରିକା ରଖି ନ ଥିବା ଚର୍ଚ୍ଚା ହେଉଥିବାବେଳେ ଏହାକୁ ଖଣ୍ଡନ କରିଛି ଆମେରିକା। ତାଲିବାନ୍ ହାତକୁ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ଯିବା ପଛରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ସେଠାକାର ସରକାର ଦାୟୀ ବୋଲି କହି ଆମେରିକା ନିଜ ହାତ ଝାଡ଼ି ଦେଇଛି। ସ୍ଥାୟୀ ସରକାର ନୁହେଁ ବରଂ ସେଠାରେ ଅଲକାଏଦା ଆତଙ୍କବାଦୀଙ୍କୁ ସମୂଳେ ଧ୍ୱଂସ କରିବାକୁ ଆମେରିକା ସୈନ୍ୟ ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ ମୁତୟନ ଥିଲେ ବୋଲି ଆମେରିକା ସଫେଇ ଦେଇଛି।
ଡ୍ରୋନ୍ ଷ୍ଟ୍ରାଇକ୍ରେ ମରିଛନ୍ତି ୧୦ ନାଗରିକ
କାବୁଲ ବିମାନବନ୍ଦରରେ ଆଇଏସ୍-ଖୋରାସାନ୍ର ବିସ୍ଫୋରଣ ଉଦ୍ୟମ ପଣ୍ଡ କରିବାକୁ ଯାଇ ରବିବାର ଆମେରିକା କରିଥିବା ଡ୍ରୋନ୍ ଷ୍ଟ୍ରାଇକ୍ରେ ୧୦ ଆଫ୍ଗାନ୍ଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଛି। ମୃତକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ୨ ବର୍ଷୀୟା ଶିଶୁଙ୍କଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ୪୦ ବର୍ଷ ବୟସର ନାଗରିକ ରହିଛନ୍ତି। ଆକ୍ରମଣରେ ଗୋଟିଏ ପରିବାରର ୧୦ ଜଣ ନିହତ ହୋଇଛନ୍ତି। ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ୬ ଶିଶୁ ରହିଥିବା ମୃତକ ପରିବାରର ଜଣେ ମହିଳା କହିଛନ୍ତି। ଆମେରିକାର ଏହି ଆକ୍ରମଣକୁ ତାଲିବାନ୍ ନିନ୍ଦା କରିଛି। ତାଲିବାନ୍ ମୁଖପାତ୍ର ଜବିହୁଲ୍ଲା ମୁଜାହିଦ୍ କହିଛନ୍ତି, ଆଫଗାନିସ୍ତାନରେ ବିଦେଶୀ ଶକ୍ତି ଆକ୍ରମଣ କରିବା ବେଆଇନ। ଯଦି ସେଭଳି କୌଣସି ବିପଦ ସମ୍ପର୍କରେ ଆମେରିକା ନିକଟରେ ସୂଚନା ଥିଲା ତେବେ ତାଲିବାନ୍କୁ ଏ ନେଇ ଆଗୁଆ ଜଣାଯିବା ଉଚିତ ଥିଲା।