ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ପ୍ରାଚୀନ ଲାଭାରେ ଏକ ରହସ୍ୟମୟ ଉପାଦାନ ପାଇଛନ୍ତି, ଯାହା ବିଷୟରେ ସେମାନେ ଜାଣି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଛନ୍ତି। ସେହି ଉପାଦାନର ଆବିଷ୍କାର ତତ୍ତ୍ୱକୁ ଆଗେଇ ନେଇଛନ୍ତି। ପୃଥିବୀର ମୂଳରୁ ଏକ ଲିକ୍ ଅଛି। କାରଣ ମିଳିଥିବା ଉପାଦାନଟି ଆମ ଗ୍ରହର ଭିତର ଅଂଶ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଏକ ବିରଳ ଆଇସୋଟୋପ। ସେହି ଉପାଦାନର ନାମ ହେଉଛି ହିଲିୟମ-୩। ଏହି ଆବିଷ୍କାର ପରେ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଜାଣିପାରୁନାହାନ୍ତି ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ କ’ଣ ହେବ।
ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ କାନାଡାର ଆର୍କଟିକ ଆର୍କିପେଲାଗୋର ବାଫିନ ଦ୍ୱୀପରେ ପ୍ରାଚୀନ ଲାଭା ପାଇଥିଲେ। ଯାଞ୍ଚ କରିବା ପରେ ସେମାନେ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଲେ ଯେ, ଏଥିରେ ବହୁ ପରିମାଣରେ ହିଲିୟମ ମିଳିଛି। ଯାହା ଆମ ଗ୍ରହର ମୂଳରୁ ଏକ ବିରଳ ଆଇସୋଟୋପ ଅଟେ।
ଏହାକୁ ନେଇ ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀ ଏବଂ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ବଡ଼ ଧରଣର ବିତର୍କ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା। ଉଡ୍ସ୍ ହୋଲ ଓସେନୋଗ୍ରାଫିକ୍ ଇନିଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଏଶନ ଏବଂ କାଲିଫର୍ନିଆ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜିର ଜିଓ କେମିଷ୍ଟମାନଙ୍କର ଏକ ମିଳିତ ଦଳ ବାଫିନ ଦ୍ୱୀପର ପ୍ରାଚୀନ ଲାଭା ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିଥିଲେ।
ପ୍ରାଚୀନ ଲାଭାରେ ହିଲିୟମ-୩ ଏବଂ ହିଲିୟମ-୪ ଆଇସୋଟୋପ ମିଳିଛି। ଯେଉଁଥିରେ ହିଲିୟମ-୩ର ଅନୁପାତ ବହୁତ ଅଧିକ। ଯାହା ଏକଦା ପୃଥିବୀ ଆଗ୍ନେୟଗିରି ପଥରରେ ମିଳିଥିଲା। ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀ ଦଳ କହିଛନ୍ତି, ପୃଥିବୀ ସ୍ଥଳରେ ଏତେ ଉଚ୍ଚ ସ୍ତରରେ ହିଲିୟମ-୩ ଖୋଜିବା ଏକ ବଡ଼ କଥା।
ଏହାର ପ୍ରକୃତି ହେତୁ ହିଲିୟମ-୩ ବହୁତ କ୍ୱଚିତ। ଭୂପୃଷ୍ଠକୁ ଆସିବା ମାତ୍ରେ ଏହା ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ଅଦୃଶ୍ୟ ହୁଏ। ଯଦି ଏହା ଭୂପୃଷ୍ଠରେ ମିଳିଥାଏ, ତେବେ ଏହା ପୃଥିବୀର ମୂଳରୁ ବାହାରିବା ସମ୍ଭାବନା ଅଧିକ। ଯଦି ହିଲିୟମ-୩ ପୃଥିବୀର ମୂଳରୁ ଆସୁଛି, ତା’ହେଲେ ଏହାର ଚାରିପାଖରେ ଥିବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପଦାର୍ଥ ନିଶ୍ଚୟ ମିଳିବ।
ଯଦି ଏହା ପ୍ରମାଣିତ ହେଲା ଯେ, ହିଲିୟମ-୩ ପ୍ରକୃତରେ ମୂଳରୁ ଲିକ୍ ହେଉଛି, ଏହା ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କୁ ମୂଳ ପଦାର୍ଥକୁ ଅଧ୍ୟୟନ କରିବାର ଏକ ଉପାୟ ପ୍ରଦାନ କରିବ ଯାହା ପୂର୍ବରୁ କେବେ ହୋଇ ନ ଥିଲା। ଉଡ୍ସ ହୋଲ୍ ଓସେନୋଗ୍ରାଫିକ୍ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନର ଜିଓ କେମିଷ୍ଟ ଫରେଷ୍ଟ ହର୍ଟନ କହିଛନ୍ତି, ପୃଥିବୀର ମୂଳ ବିଷୟରେ ଆମେ ଖୁବ୍ କମ୍ ଜାଣୁ। ଏହା କୋର୍ ଅଧ୍ୟୟନକୁ ଉଭୟ ଆକର୍ଷଣୀୟ ଏବଂ ନିରାଶାଜନକ କରିଥାଏ।