… ଦେଖ ଉଡ଼ୁଛି ବାନା

ଠାକୁର ସେ ବଡ଼ ଠାକୁର। ଓଡ଼ିଆର ପ୍ରାଣ ସ୍ପନ୍ଦନ। ହାତ ଗୋଡ଼ ନାହିଁ ସିନା ସେ କିନ୍ତୁ ସାରା ଜଗତର। ତେଣୁ ମନ୍ଦିରରେ ଉଡ଼ାଇ ଚାଲିଛନ୍ତି ସେ ବିଜୟ ଧ୍ୱଜା। ନୀଳଚକ୍ର ଉପରେ ଉଡୁଛି ବାନା, ନଁା ତାହାର ପତିତପାବନ। ପତିତପାବନଙ୍କୁ ଆପଣାର କରିନିଅନ୍ତି ବୋଲି ଏ ବାନା ସୂଚାଇଥାଏ। ତେଣୁ କବିମାନେ ଏହି ବାନାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ଚଳାଇଛନ୍ତି ଲେଖନୀ। କିଏ ଲେଖିଛନ୍ତି ‘ନୀଳଚକ୍ରେ ହୋ ଦେଖ ଉଡୁଛି ବାନା..’ ତ କିଏ ଲେଖିଛନ୍ତି ‘ପତିତଜନଙ୍କୁ ଉଦ୍ଧାରିବା ପାଇଁ ଉଡ଼ାଇଅଛ ପତାକା’ ଇତ୍ୟାଦି।
  ମନ୍ଦିରର ଅଗ୍ରଭାଗରେ ପତାକା ଲଗାଯାଏ। କିନ୍ତୁ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରର ନୀଳଚକ୍ର ଉପରେ ଉଡୁଥିବା ଏ ପତାକା ସାରା ଦୁନିଆରେ ବିରଳ। ମହାପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ଯେପରି ସ୍ବତନ୍ତ୍ର, ତାଙ୍କ ମନ୍ଦିର, ଦାଣ୍ଡ, ଭୋଗ ଏବଂ ରଥ ଭଳି ପତିତପାବନ ବାନା ମଧ୍ୟ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର।
କିଛି ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ପତିତପାବନ ବାନାର ଲମ୍ବ ଥିଲା ପ୍ରାୟ ଦେଢ଼ ଶହ ହାତ। ଏପରିକି ବାନା ନୀଳଚକ୍ର ଉପରୁ ମନ୍ଦିରର ପାଟ ଅଗଣା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲମ୍ବି ଆସୁଥିଲା। ତା’ପରେ ପତାକାର ଲମ୍ବ କ୍ରମେ କ୍ରମେ ଛୋଟ ହୋଇ ୫୧/୩୧/୨୧ ହାତରେ ପହଞ୍ଚତ୍ଥିଲା। ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଏହାର ଲମ୍ବକୁ ୧୯ ହାତ କରିଦିଆଗଲା। ତା’ପରେ ବାନାର ଲମ୍ବ ହୋଇଯାଇଛି ୧୪ ହାତ ଏବଂ  ଓସାର ୪ ହାତ । ଲାଲ, ହଳଦିଆ, ଧଳା ରଙ୍ଗ କନାରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଏ ବାନା। ବାନାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥାଆନ୍ତି ଦରଜୀ ସେବକମାନେ। ବଂଶ ପରମ୍ପରା କ୍ରମେ ଏମାନେ ମନ୍ଦିରର ବାନା, ରଥରେ ବ୍ୟବହୃତ କନା, ଚନ୍ଦନ ଚାପ ଲାଗି, ଝୁଲଣରେ କନା ପକାଇବାଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି କାଳୀୟଦଳନ ବେଶ, ପ୍ରଳମ୍ବାସୁର ବେଶ, ବନଭୋଜି ବେଶ, କୃଷ୍ଣ ବଳରାମ ବେଶ , ଅର୍ଥାତ୍‌ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ଯେତେ କନା ସେବା ହୁଏ ତାହାକୁ ଏହି ସେବକ ପରିବାର ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥାଆନ୍ତି। ମନ୍ଦିର ତରଫରୁ ଖେଇ ଏବଂ ପାରିଶ୍ରମିକ ମଧ୍ୟ ମିଳେ।
ପୂର୍ବରୁ ବାଉଁଶ ସାରା ପତାକା ବନ୍ଧା ହେଉଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରୁ ପଥର ଖସିବା ପରେ ଦେଉଳ ଚାପ କମାଇବା ପାଇଁ ଏବେ ବାଉଁଶରେ ଗୋଟିଏ ବାନା ଏବଂ ବାକି ସବୁ ନୀଳଚକ୍ରରେ ବନ୍ଧା ଯାଉଛି। ଅବଶ୍ୟ ଏହି ବାନାକୁ ପ୍ରାୟତଃ  ଯଜମାନମାନେ ଦେଇଥାନ୍ତି। ମନ୍ଦିରରେ ଏହି ବାନା ୨୪ ଘଣ୍ଟା ଯାଏ ରହିଥାଏ। ଅର୍ଥାତ୍‌ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦିନ ବାନା ବଦଳେ। ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦିନ ସନ୍ଧ୍ୟା ୬ରୁ ୭ ଭିତରେ ବାନା ବନ୍ଧାଯାଇଥାଏ। ଏହି ବାନାକୁ ଚୂନରା ସେବକମାନେ ବାନ୍ଧିଥାଆନ୍ତି। ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ, ଝଡ଼ତୋଫାନରେ ବାନା ଛିଣ୍ଡିଗଲେ ଭୋଗ ହୁଏ ଏବଂ ପୁଣି ନୂଆ ବାନା ବନ୍ଧାଯାଏ।
”ନୀଳଚକ୍ରେ ହୋ ଦେଖ ଉଡୁଛି ବାନା
ପତିତପାବନ ବାନାଟି ଯା’ର ନଁା,
ଆସ ଆସ ବୋଲି ପାତକୀମାନଙ୍କୁ
ଡାକୁଅଛି ପରା ସଙ୍ଗାତ ଅନା
ନେତ ଧ୍ୱଜାବର ଉଡ଼େ ଫର ଫର
ଉଡ଼ାଇ ଦେଉଛି ଭବ ଯାତନା…।
(ରଚନା-ଗୌରଚରଣ)
”ପତିତଜନଙ୍କୁ ଉଦ୍ଧାରିବା ପାଇଁ
ଉଡ଼ାଉ ଅଛ ପତାକା
ବାହୁ ଟେକି ତୁମ୍ଭେ ବସି ଚାହୁଁ ଚାହୁଁ
ବିପତ୍ତି…।
ମହାପ୍ରଭୁ ହେ…“
(ରଚନା-ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ)
”ପତିତପାବନ ବାନା ଆଉ କେତେ ବେଳକୁ
ଭାସିଗଲି ଭବ ଜଳେ ନାବ ଦିଅ କୂଳକୁ..।“
(ରଚନା-ଗଜପତି ବୀରକେଶରୀ ଦେବ)

Enter your email to get our daily news in your inbox.

All Right Reserved By Dharitri.Com

ରାଜ୍ୟରେ ୪୦୦୦ ଖାଲି କନିଷ୍ଠ ଶିକ୍ଷକ ପଦବୀ ପୂରଣ କରିବାକୁ ସରକାରଙ୍କୁ ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ

କଟକ,୨୩ା୧୨: ରାଜ୍ୟରେ କନିଷ୍ଠ ଶିକ୍ଷକ ପଦବୀ ନିଯୁକ୍ତିକୁ ନେଇ ଚାଲିଥିବା ବିବାଦରେ ପୁଣିଥରେ ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଆସିଛି। ସଦ୍ୟତମ ବିକାଶରେ ହାଇକୋର୍ଟ ନୂତନ କଟ୍ ମାର୍କ...

ଲାଞ୍ଚ ନେବାବେଳେ ବ୍ଲକ ଯୋଗାଣ ସାହାୟିକାଙ୍କ ଉପରେ ମାଡିବସିଲା ଭିଜିଲାନ୍ସ, ୪ ସ୍ଥାନରେ ଚାଲିଛି ଚଢାଉ

କୋରାପୁଟ,୨୩।୧୨ ( ଅମିତାଭ ବେହେରା ): ଭିଜିଲାନ୍ସ ଜାଲରେ ପଡିଲେ ଦଶମନ୍ତପୁର ବ୍ଲକର ଯୋଗାଣ ସାହାୟିକା ( ଏମଆଇ )ମମତା ବେହେରା। କୋରାପୁଟ ଜିଲାର ଦଶମନ୍ତପୁର...

ମନ୍ତ୍ରୀ କଲେ ବଡ଼ ଖୁଲାସା: ”ରାଜ୍ୟରେ ଏବେ ବି ରହିଛି ବିଜେଡି ଶାସନ ଚାପ”

କେସିଙ୍ଗା, ୨୩।୧୨(ତୁମେଶ୍ୱର ସାହୁ): କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲା କେସିଙ୍ଗା ସହରରେ ଆୟୋଜିତ ବୁଢା ଡଙ୍ଗର ଲୋକ ମହୋତ୍ସବରେ ଯୋଗଦେବା ପାଇଁ ଗସ୍ତରେ ଆସିଥିବା ପଞ୍ଚାୟତିରାଜ, ଗ୍ରାମ୍ୟ ଉନ୍ନୟନ...

ପ୍ରେସର କୁକର୍ ଗୋଦାମରେ ଅଗ୍ନିକାଣ୍ଡ

ଭୁବନେଶ୍ୱର,୨୩।୧୨: ସତ୍ୟନଗର ସ୍ଥିତ ଏକ ପ୍ରେସର କୁକର୍ ଗୋଦାମରେ ଅଗ୍ନିକାଣ୍ଡ ଘଟିଛି। ନିଆଁର ପ୍ରଭାବ ବହୁତ ଅଧିକ ଥିବା ଅବେଳେ ଏଥିରେ ଗୋଦାମରେ ଥିବା ସାମଗ୍ରୀ...

ଅଦିନିଆ ବର୍ଷାରେ ଫସଲ କ୍ଷୟକ୍ଷତି: ଚାଷୀଙ୍କ ପାଇଁ ବଡ଼ ଘୋଷଣା କଲେ ରାଜସ୍ଵ ମନ୍ତ୍ରୀ

ଭୁବନେଶ୍ୱର,୨୩।୧୨: ରାଜ୍ୟରେ ଶୀତଦିନରେ ଅଦିନିଆ ବର୍ଷା କାରଣରୁ ଚାଷୀମାନେ କ୍ଷତିର ସାମ୍ନା କରିଛନ୍ତି। ଅନେକ ଜିଲାରେ ଧାନ ବିଲରେ ଧାନ ଭାସି ଯାଇଥିବା ବେଳେ ବାଦାମ...

୨୦୨୪ ନିର୍ବାଚନରେ ଅନିୟମିତତା ଅଵିହଯୋଗ ଆଣିଲା ବିଜେଡି, ଭୋଟ୍ ପାର୍ଥକ୍ୟ ନେଇ ଆପତ୍ତି

ଭୁବନେଶ୍ୱର,୨୩।୧୨: ୨୦୨୪ ଗତ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନରେ ବଡ଼ ଅନିୟମିତତା ଅଭିଯୋଗ ଆଣିଛି ବିଜୁ ଜନତା ଦଳ। ସୋମବାର ବିଜେଡି ସଂସଦୀୟ ଟିମ୍‌ ନିର୍ବାଚନ କମିଶନରଙ୍କୁ ଭେଟି...

ଆଉ ଦିନକ ପରେ ବଡଦିନ: ରାଇକିଆ ପୋଲିସର ଫ୍ଲାଗମାର୍ଚ୍ଚ

ରାଇକିଆ,୨୩।୧୨(ପ୍ରଦୀପ ବେହେରା): ଆଉ ଦିନକ ପରେ ବଡଦିନ। ଏନେଇ କନ୍ଧମାଳ ଜିଲା ରାଇକିଆ ବ୍ଲକର ବିଭିନ୍ନ ଚର୍ଚ୍ଚରେ ଆକର୍ଷଣୀୟ ସଜସଜ୍ଜା ସାଙ୍ଗକୁ ବ୍ୟାପକ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଚାଲିଛି।...

ବନ ବିଭାଗର ବଡ଼ ଧରଣର ଚଢ଼ାଉ: ଧରାପଡ଼ିଲେ ବାଘ ଛାଲ ରାକେଟ୍‌

ଭୁବନେଶ୍ୱର,୨୩।୧୨: ବାଲେଶ୍ୱର ଏବଂ ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଜିଲାରେ ସୋମବାର ବନ ବିଭାଗ ଏବଂ ସ୍ପେଶାଲ ସ୍କ୍ବାଡ୍‌ ପକ୍ଷରୁ ବଡ଼ ଧରଣର ଚଢ଼ାଉ କରାଯାଇଛି। ଚଢାଉ ବେଳେ ଅଧିକାରୀମାନେ...

Advertisement

ଧରିତ୍ରୀ କାର୍ଟୁନ

Archives
Model This Week

ପିଲାଙ୍କ ଧରିତ୍ରୀ

Why Dharitri