ଆଲୋ ସୁନ୍ଦରୀ ତୋର କଥାରେ, ମୁଁ ନାଚିବି ଭାଲୁ ସାଥିରେ…। ପୁଣି- ଆସିବ ବର ତୋର ହୋଇବ ବାହାଘର ତା’ପରେ….ଏମିତି ଏକାଧିକ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ସଂଗୀତର ଲେଖକ ସେ। ପ୍ରାୟ ୫ଦଶନ୍ଧିରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ସମୟଧରି ସାହିତ୍ୟ, ସଂଗୀତ, ନାଟକ ଓ ଚଳଚ୍ଚିିତ୍ର ଆଦିି କ୍ଷେତ୍ରରେ ତାଙ୍କର ରହିଛି ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ପରିଚୟ ।
ଲୋକକଳା, ଲୋକନୃତ୍ୟ କି ମଞ୍ଚ କିମ୍ବା ବେତାର ଅଥବା ଅପେରା ନାଟକ ଆଦିରେ ତାଙ୍କର ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ନିଆରା। ତେବେ ସେ ଆକାଶବାଣୀର ଜଣେ ସ୍ବୀକୃତିପ୍ରାପ୍ତ ଗୀତିକବି ଓ ନାଟ୍ୟଶିଳ୍ପୀ। ତାଙ୍କର ବହୁମୁଖୀ ପ୍ରତିଭାପାଇଁ ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ଓ ସଂଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ ସମେତ ବହୁ ଅନୁଷ୍ଠାନରୁ ପୁରସ୍କାର ଓ ସମ୍ମାନ ମିଳିଛି । ସେ ହେଲେ ଗୀତିକାର-ଗୌର ପଟ୍ଟନାୟକ। ଜନ୍ମ ୧ା୪ା୧୯୪୪ ମସିହାରେ। ପିତା -ଦିବାକର ମଜୁମଦାର ପଟ୍ଟନାୟକ। ମା’ ସୂର୍ଯ୍ୟମଣି ପଟ୍ଟନାୟକ। ଘର ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲାର ଶେରଗଡ଼ରେ। କିନ୍ତୁ ସେ ରୁହନ୍ତି କଟକ ସିଡିଏ ଅଞ୍ଚଳର ସେକ୍ଟର-୬ ରେ। ସେ କୁହନ୍ତି, ବାପା, ମା’ଙ୍କର ୮ପୁଅ ଓ ୫ଝିଅଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମୋର ସ୍ଥାନ ୫ମରେ। ପିଲାଦିନେ ଗାଁ ସ୍କୁଲରେ ପାଠପଢ଼ା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ସେତେବେଳେ ଡ୍ରାମାରେ ଅଭିନୟ କରୁଥିଲି। ତା’ପରେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ସ୍କୁଲ, ପରେ ବ୍ରହ୍ମପୁର କୁଇଲ୍ ମିଶନାରୀ ସ୍କୁଲରେ ୧୦ମ ପାସକରି ବ୍ରହ୍ମପୁରରେ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷା କରିଥିଲି। କିନ୍ତୁ ୧୯୬୪ରେ କଟକ ଆସି ଆକାଶବାଣୀରେ କଳାକାରଭାବେ ଯୋଗଦେଇଥିଲି। ତା’ପରେ ଆକାଶବାଣୀ କଟକକେନ୍ଦ୍ରର ଲାଇବ୍ରାରିଆନ ଭାବେ ଚାକିରି କଲି। ଏହି ସମୟରେ ଆକାଶବାଣୀର ଗ୍ରାମ୍ଫୋନ ରେକର୍ଡିଂ ଏବଂ ପରିବେଷଣ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ତୁଲାଇଥିଲି। ସେତେବେଳେ ଆକାଶବାଣୀ କଟକ କେନ୍ଦ୍ରରେ ବହୁବିଶିଷ୍ଟ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସାକ୍ଷାତ୍କାରକୁ ଉପସ୍ଥାପନା କରିଛି। ବିଶେଷକରି ପୂଜ୍ୟ ଡ. ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବ, ଗୋପୀନାଥ ମହାନ୍ତି, ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ କାନୁନ୍ଗୋ ପ୍ରମୁଖଙ୍କ ସହିତ ସାକ୍ଷାତ୍କାର ନେବାରେ ନିଆରା ଅନୁଭୂତି ରହିଛି। ଏମିତିରେ ସେତେବେଳେ ମୋର ବିଭିନ୍ନ କବିତା ଓ ଗପ ଲେଖାଲେଖି ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ ବଢ଼ିଯାଇଥାଏ। କବିତା, ମଞ୍ଚନାଟକ ଏବଂ ବେତାର ନାଟକ ଲେଖୁଥିଲି। କବିଚନ୍ଦ୍ର କାଳୀ ଚରଣ ପଟ୍ଟନାୟକ ଓ କବି କାଳିନ୍ଦୀ ଚରଣ ପାଣିଗ୍ରାହୀଙ୍କ ସାହିତ୍ୟରୁ ଅଧିକ ପ୍ରେରଣା ମିଳିଛି। ଓଡ଼ିଆ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପାଇଁ ଗୀତ ରଚନା କରିଥିଲି; ଯାହା କି ସେତେବେଳେ ଅମରପ୍ରେମ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ (ନା..ମାରନା), ମଥୁରା ବିଜୟ(କେତେ ବଜାଅ ବଇଁଶୀରେ), ତ୍ରିନାଥ ମେଳା(ଆଲୋ ସୁନ୍ଦରୀ ତୋର କଥାରେ ମୁଁ ନାଚିବି ଭାଲୁସାଥିରେ),ଅଲିଭା ଦାଗ(ଆ କି, ବଢ଼ିଆ ଯୋଡ଼ି ତୋରମୋର), ଅପରିଚିତା(ଆଜି ମହୁରୀ ବାଜେ), ହୀରା ମୋତି ମାଣିକ(ଜୀବନ ଏକ ନାଟକ), ସୁବର୍ଣ୍ଣସୀତା(ଇଟିକିଲି..ମିଟିକିଲି),କାବେରୀ(ଆସିବ ବର ତୋର ହୋଇବ ବାହାଘର….)ଇତ୍ୟାଦି ଗୀତ ଲୋକପ୍ରିୟ ହୋଇ ପାରିଥିବାରୁ ମତେ ଏକ ପରିଚୟ ମିଳିଛି। ପୁଣି-(ଶନିବାର ଦିନ ଭାଉଜଙ୍କ ମନ ହେଲା ଖାଲି ଛନଛନ।) ଗ୍ରାମଫୋନ ରେକର୍ଡିଂ ବାଜିଥିବାରୁ ଖୁବ୍ ଲୋକପ୍ରିୟ ହୋଇଥିଲା। ଗୀତଟିଏ ଲେଖିବା ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରଥମେ ଭାବକୁ ଅନୁଭବ କରେ। ତା’ପରେ ଗୀତଟି କାହାପାଇଁ ଲେଖୁଛି ଭଲଭାବେ ବୁଝେ, ଏହା ସହରି କି ମଫସଲି, ସେଥିପାଇଁ ସେହିପରି ଚାଲିଚଳଣର ଭାଷା ଓ ଶବ୍ଦକୁ ବ୍ୟବହାର କରିଥାଏ। ପଣ୍ଡିତ କୁଣ୍ଡଳା ଆଦିତ୍ୟନାରାୟଣ ଏବଂ ଗୁରୁ ଗୋପାଳ ଚନ୍ଦ୍ର ପଣ୍ଡାଙ୍କଠାରୁ ଗୀତ ଶିକ୍ଷା କରୁଥିଲି। ମାତ୍ର ଅନେକ ଗୀତ ଲେଖଛି, କେତେକ ଗୀତକୁ ଗାଇଛି ହେଲେ ସେଭଳି ଗାୟକଟିଏ ହୋଇପାରିଲି ନାହିଁ। କିନ୍ତୁ ପିଲାଙ୍କ ପାଇଁ ଲେଖିଲାବେଳେ ସରଳଭାଷା, ଶିକ୍ଷଣୀୟ ଓ ପ୍ରେରଣାପ୍ରଦ ଘଟଣା ପ୍ରତି ନଜର ଦେଇଥାଏ। ସେଥିପାଇଁ ଶିଶୁମାନଙ୍କ ଲାଗି ପ୍ରାୟ ୭ଖଣ୍ଡ ପୁସ୍ତକ ରଚନା କରିସାରିଛି। ପ୍ରାୟ ୩୦ରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ଯଥା-ଭଜନ ‘ଶୂନ୍ୟବ୍ରହ୍ମ’, ‘ଆମେ ଗୋଟିଏ ଫୁଲର ପାଖୁଡ଼ା’, ‘ଏବଂ’, ‘ମହାଯାତ୍ରା’, ‘ଯେମିତିକାମକୁ ସେମିତିଫଳ’, ‘ବିଚିତ୍ର ଜୀବଜନ୍ତ’ୁ, ‘ସୁଖର ଚାବିକାଠି’, ‘ପଢିଲେ ଜାଣିବେ’,‘ଠିକଣା ନ ଥିବା ଚିଠି’, ‘ଉତ୍କଳୀୟ କଳା’,‘ଜୀବନର ସ୍ମୃତିଲିପି’, ‘ମୋହଭଙ୍ଗ’,‘ଓଡ଼ିଶୀ ସଂଗୀତ ପରମ୍ପରା’, ‘ଜୀବନଗୀତି’,‘ଛବିଟିଏକୁ ଗୀତଟିଏ’,‘ମାଟି ମା’, ‘ଦାରୁଦିଅଁ’ ସେହିପରି ଲୋକକଳା, ଲୋକସଂଗୀତ, ଲୋକନୃତ୍ୟ ,ଲୋକବାଦ୍ୟ, ଭାସ୍କଯର୍ୟ, ଚିତ୍ରକଳା ଏବଂ ଓଡ଼ିଶୀ ନୃତ୍ୟ ସଂଗୀତ ସମ୍ପର୍କରେ ଏକ ଗବେଷଣାତ୍ମକ ପୁସ୍ତକ ପ୍ରକାଶିତ କରିିଛିି। ୧୯୭୦ରୁ ବେତାର ନାଟକର ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଛି। ଏମିତିରେ ଏକାଧିକ ଉପନ୍ୟାସକୁ ବେତାର ନାଟକରୂପେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଛି। ଏଯାଏ ପ୍ରାୟ ୫୦ରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ନାଟକରେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇସାରିଛି। ଜୀବନରେ ଘଟିଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଘଟଣାର କୁହା ଅକୁହା କଥା ହିଁ ନାଟକ । ତେବେ ନାଟକର ଶେଷଭାଗକୁ ଯଦି ନାଟକୀୟ ରସଥିବ ତେବେ ତାହା ଲୋକପ୍ରିୟତା ହୋଇପାରେ ଅର୍ଥାତ୍ ଦର୍ଶକ ଚାହୁଁଥିବେ ଏକ ପ୍ରକାର କିନ୍ତୁ ନାଟକରେ ଘଟିବ ଭିନ୍ନ କିଛି। ସଂଗୀତ କାଯର୍ୟକ୍ରମ ପାଇଁ ଆକାଶବାଣୀ ତରଫରୁ ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ୪ଥର ପୁରସ୍କୃତ ହୋଇଛି। ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀରୁ- ‘ଠିକଣା ନ ଥିବା ଚିଠି’-୨୦୦୨ ଏବଂ କଳାକ୍ଷେତ୍ରରେ ସାମଗ୍ରିକ କୃତି ପାଇଁ ଓଡ଼ିଶା ସଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀରୁ-୨୦୦୧ରେ ସମ୍ମାନିତ ହୋଇଛି। ନୀଳଶୈଳ, ପ୍ରଜାତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଚାର ସମିତି, ଚଲାପଥ, ଗଞ୍ଜାମ କଳା ପରିଷଦ, ଋଷିକୁଲ୍ୟା ପରିଷଦ, ଉତ୍କଳ ସାହିତ୍ୟ ସମାଜ, ଓଡ଼ିଆ ଗୀତିକବି ସମାଜ, ଆକାଶବାଣୀ କଟକ, ନିଖିଳ ଉତ୍କଳ ସଂଗୀତ ଶିଳ୍ପୀ ପରିଷଦ, ଉତ୍କଳ ପାଠକ ସଂସଦ, ସିନେମା ସଂସାର ଆଦି ଅନେକ ଅନୁଷ୍ଠାରୁ ପୁରସ୍କାର ଓ ସମ୍ମାନ ମିଳିଛି। ୧୯୬୪ରୁ ଚାକିରି କରି ୨୦୦୪ରେ ଅବସର ନେଇଛି। ମୋର ୨ଝିଅ ଓ ଗୋଟିଏ ପୁଅ । ଏବେ ଘରେ ମୋ ପତ୍ନୀ ସିପ୍ରାଙ୍କ ସହିତ ରହୁଛି। ଲେଖାଲେଖି ଅଭ୍ୟାସ ରହିଥିବାରୁ ନାଟକ ଲେଖିବା ଜାରି ରଖିଛି। ନାଟକ, ଗୀତ ଓ ଗପ ଲେଖିବାରେ କେବେ ବି ଥକି ପଡ଼ିନି।
-ବନବିହାରୀ ବେହେରା