ରାଜନଗର,୨୯ା୭ (ଭାସ୍କର ରାଉତରାୟ): ଭିତରକନିକା ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନର ଶୋଭାକୁ ଦ୍ୱିଗୁଣିତ କରୁଥିବା ୨୯ ବର୍ଷିଆ ଶଙ୍ଖୁଆ ମା’ ଧଳା କୁମ୍ଭୀର ମଲ୍ଲୀ ଚଳିତବର୍ଷ ପ୍ରଜନନ ଋତୁରେ ସାମିଲ ହୋଇଛି। ଭିତରକନିକା ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନର ଏକ ଆବଦ୍ଧ ପୁଷ୍କରିଣୀ ଭିତରେ ନିଃସଙ୍ଗ ଜୀବନ ବିତାଉଥିବା ମଲ୍ଲୀ ପୁଣି ଥରେ ମାତୃତ୍ୱ ଲାଭ କରିବା ପାଇଁ ବସା ବାନ୍ଧି ‘ବା’ ଅଣ୍ଡାଦାନ କରିଛି। ମା’ ହେବାର ଆଶା ବାନ୍ଧିଛି। ମଲ୍ଲୀ ଏଥିପୂର୍ବରୁ ଆବଦ୍ଧ ପୋଖରୀ ମଧ୍ୟରେ ୬ଥର ‘ବା’ ଅଣ୍ଡା ଦେଇଥିବା ବେଳେ ସେଥିରୁ ଛୁଆ ଫୁଟିବା ସମ୍ଭବ ହୋଇନାହିଁ। ଆବଦ୍ଧ ପୁଷ୍କରିଣୀ ମଧ୍ୟରେ ନିଃସଙ୍ଗତା ଭିତରେ ମଲ୍ଲୀ ପୁରୁଷ ସାଥୀ ସହିତ ମିଳନ ହେବାର ଇତିମଧ୍ୟରେ ୨୯ ବର୍ଷ ବିତିଲାଣି। ଏତେସତ୍ତ୍ୱେ ମଲ୍ଲୀ ସପ୍ତମ ଥର ପାଇଁ ‘ବା’ଅଣ୍ଡାଦେଇ ଛୁଆ ଫୁଟିବା ଆଶାରେ ଅସରନ୍ତି ସ୍ବପ୍ନ ଦେଖୁଛି।
୧୯୭୫ରେ ବିଶ୍ୱର ପ୍ରଥମ କୃତ୍ରିମ ଉପାୟରେ କୁମ୍ଭୀର ପ୍ରଜନନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଭିତରକନିକା ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନରେ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଥିଲା। ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରାଣୀ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଡ. ଏଚ.ଆର୍. ବଷ୍ଟାର୍ଡ ଓ ଭାରତର ବିଶିଷ୍ଟ କୁମ୍ଭୀର ଗବେଷକ ଡ. ସୁଧାକର କର ଏହି ପ୍ରଜନନ ଦାୟିତ୍ୱରେ ରହିଥିଲେ। ୨୦୦୩ରେ ଡାଙ୍ଗମାଳ କୁମ୍ଭୀର ପ୍ରଜନନ କେନ୍ଦ୍ରକୁ ଲାଗିଥିବା ବାଙ୍କୁଆଳ ଗାଁର ପଛ ଜଙ୍ଗଲରୁ ଏକା ସାଙ୍ଗରେ ୨ଟି ଧଳା କୁମ୍ଭୀର ଛୁଆ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା। ବନ କର୍ମଚାରୀ ଜାଲରେ ୨ଟି ଧଳା କୁମ୍ଭୀର ଛୁଆଙ୍କୁ ଧରିଥିଲେ। ଅଧିକ ସଫା ଦିଶୁଥିବା ଧଳା କୁମ୍ଭୀର ଛୁଆକୁ ଗୋରୀ ରହୁଥିବା ପୋଖରୀ ପାଖରେ ଅନ୍ୟ ଏକ ଆବଦ୍ଧ ପୋଖରୀରେ ରଖାଯାଇଥିଲା। କମ ସଫା ଦିଶୁଥିବା କୁମ୍ଭୀର ଛୁଆକୁ ଶୁଆ ଯୋର ନିକଟ କ୍ରିକ୍ରେ ଛାଡ଼ି ଦିଆଯାଇଥିଲା। ଆବଦ୍ଧ ପୋଖରୀ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଧଳା କୁମ୍ଭୀର ଛୁଆକୁ ଉପରିସ୍ଥ ଅଧିକାରୀମାନେ ଦେଖି ତା’ର ନାମ ମଲ୍ଲୀ ରଖିଥିଲେ। ମଲ୍ଲୀ ଫୁଲ ଧଳା ରଙ୍ଗର ହୋଇଥିବାରୁ କୁମ୍ଭୀରର ନାମ ରଖାଯାଇଥିଲା। ମଲ୍ଲୀ ଗୋରୀ ଠାରୁ ଅଧିକ ସଫା ଓ ଗୋରା ଦିଶୁଥିବାରୁ ଦୁଇ ଦଶନ୍ଧି ହେଲା ପର୍ଯ୍ୟଟକମାନେ ଗୋରୀ ଅପେକ୍ଷା ଏବେ ମଲ୍ଲୀକୁ ଦେଖିବାକୁ ଭିଡ ଜମାଉଛନ୍ତି। ମଲ୍ଲୀ ୫୦ ଡିସିମିଲ ବିଶିଷ୍ଟ ଆବଦ୍ଧ ପୋଖରୀରେ ଜୀବନ ବିତାଉଛି। ଏହି ପୋଖରୀକୁ ଭିତରକନିକା ନଈ ସହିତ ସଂଯୋଗ କରାଯାଇଛି। ନଈର ଜୁଆର ସମୟରେ ଜୁଆର ପାଣି ଏହି ପୋଖରୀ ମଧ୍ୟକୁ ଆସିଥାଏ। ଜୁଆର ସହିତ ମାଛ ମଧ୍ୟ ପୋଖରୀକୁ ଆସିଥାନ୍ତି। ମଲ୍ଲୀ ଚଳିତବର୍ଷ ଜାଗା ଚିହ୍ନଟ କରି ଅଣ୍ଡା ଦେଇଛି। ଆବଦ୍ଧ ପୋଖରୀର ଉଚ୍ଚା ସ୍ଥାନରେ କାଠି, କୁଟା ଓ ଖରଖରି ପତ୍ର ଠୁଳ କରି ବସା ବାନ୍ଧିବା ସହ ଅଣ୍ଡା ଦେଇ ବସାକୁ ଜଗି ରହିଛି। ଏଥିପାଇଁ ୭ରୁ ୮ ଦିନ ହେଲା ମଲ୍ଲୀ ଅସ୍ବାଭିକ ଆଚରଣ କରୁଛି। ପୂର୍ବରୁ ତାକୁ ଖାଇବାକୁ ଦେଉଥିବା ବନ କର୍ମଚାରୀ ପୂର୍ବରୁ ତା’ ପୋଖରୀ ନିକଟରେ ବଞ୍ଚିତ ମଲ୍ଲୀ ନାଁ ଧରି ଡାକି ଦେଲେ ଖାଇବା ପାଇଁ ଦୌଡି ଆସୁଥିଲା। କିନ୍ତୁ ମଲ୍ଲୀର ଏପରି ଅସ୍ବାଭାବିକ ବ୍ୟବହାର ବନ କର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ କରିଛି।
ମଲ୍ଲୀ ୨୦୧୮ ମସିହାରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ୧୮ଟି ଅଣ୍ଡା ଦେଇଥିଲା। ପୁରୁଷ କୁମ୍ଭୀର ସହ ମଲ୍ଲୀ ମିଳନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସାମିଲ ହୋଇ ନ ଥିବାରୁ ସେ ଅଣ୍ଡାରୁ ଛୁଆ ବାହାରି ନ ଥିଲା। ୨୦୧୯ରେ ୨୪ଟି, ୨୦୨୦ରେ ୧୮ଟି, ୨୦୨୧ରେ ୨୭ଟି, ୨୦୨୨ରେ ୨୯ଟି, ୨୦୨୩ରେ ୨୩ଟି ଅଣ୍ଡା ଦେଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେ ଅଣ୍ଡାରୁ ଛୁଆ ବାହାରି ନ ଥିଲେ। ଚଳିତବର୍ଷ ମଧ୍ୟ ମଲ୍ଲୀ ବସା କରି ଅଣ୍ଡା ଦେଇଛି। ମଲ୍ଲୀ ଅଣ୍ଡା ଦେଇ, ଅନ୍ୟ କୁମ୍ଭୀରଙ୍କ ପରି ଅଣ୍ଡାକୁ ଜଗି ରହିଛି। ମାତ୍ର ପୁରୁଷ କୁମ୍ଭୀର ସହ ମିଳନ ହୋଇ ନ ଥିବାରୁ ମଲ୍ଲୀ ଦେଇଥିବା ଅଣ୍ଡାରୁ କ’ଣ ଛୁଆ ବାହାରିବ ଓ ମଲ୍ଲୀ ମା’ ହୋଇପାରିବ। ତାହାକୁ ନେଇ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠିଛି। ପୁରୁଷ କୁମ୍ଭୀର ସହିତ ମଲ୍ଲୀର ମିଳନ ପାଇଁ କୌଣସି ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇ ନ ଥିବାରୁ ଓ ମଲ୍ଲୀ ଆବଦ୍ଧ ପୋଖରୀ ମଧ୍ୟରେ ନିଃସଙ୍ଗ ଜୀବନ ବିତାଉଥିବାରୁ ସେ ଅଣ୍ଡା ଦେଇଥିଲେ ବି ମା’ ହେବ କି ନାହିଁ, ଆଶଙ୍କା ରହିଛି। ଭାରତର ଦ୍ୱିତୀୟ ଧଳା କୁମ୍ଭୀର ମଲ୍ଲୀ ମା’ ହେବ ନା ଗୋରୀ ପରି ମାତୃତ୍ୱରୁ ବଞ୍ଚତ୍ତ ରହିବ, ସେ ନେଇ ବନ ବିଭାଗ ବିଚାର ବିମର୍ଶ କରିବା ଜରୁରୀ ହୋଇପଡିଛି। ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ରାଜନଗର ଡିଏଫ୍ଓ ସୁଦର୍ଶନ ଗୋପୀନାଥ ଯାଦବଙ୍କୁ ପଚାରିବାରେ ମଲ୍ଲୀ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ସାଥୀ ବାଛିବା ପାଇଁ କୁମ୍ଭୀର ବିଶାରଦଙ୍କ ସହ ବିଚାର ବିମର୍ଶ ଜାରି ରହିଛି ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି।