କଟକ,୭ା୩(ଶିଳ୍ପା ପ୍ରିୟଦର୍ଶିନୀ)ଶୁକ୍ରବାର ମହାଶିବରାତ୍ରି ବା ଜାଗର ଅମାବାସ୍ୟା। ଏଥିପାଇଁ ଚଳଚଞ୍ଚଳ ହୋଇଉଠିଲାଣି କଟକ ସହର। ଦୀପ କାରିଗରଙ୍କୁ ଟିକେ ବି ଫୁରସତ୍ ନାହିଁ। ସରସ୍ବତୀ ପୂଜାଠାରୁ ଦୀପ ତିଆରି କାମ ଆରମ୍ଭ କରିଥାନ୍ତି କୁମ୍ଭକାର। ଫ୍ୟାନ୍ସି ବା କୋଲକାତା ଗଙ୍ଗା ମାଟିରେ ତିଆରି ଦୀପର ଚାହିଦା ଅଧିକ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଲୋକେ କଟକ କାରିଗରଙ୍କ ହାତ ତିଆରି ମାଟିଦୀପକୁ ଭୁଲିନାହାନ୍ତି। ବିଡାନାସୀ କୁମ୍ଭାରସାହିରେ ଦିନରାତି ଏକ କରି କାରିଗର ଦୀପ ତିଆରି କରିବାରେ ବ୍ୟସ୍ତ ରହିଛନ୍ତି। ଚଳିତବର୍ଷ ଜାଗର ପାଇଁ କାରିଗର ସୁରେନ୍ଦ୍ର ବେହେରା ତିଆରି କରୁଛନ୍ତି ୭୦କେଜି ଘିଅ ଜଳିବାର ଦୀପ, ଯାହାର ଉଚ୍ଚତା ୮ ଇଞ୍ଚ ଓ ଚଉଡା ୨ଫୁଟ୍ ରହିଛି। ଏହି ଦୀପର ମୂଲ୍ୟ ପ୍ରାୟ ୫ହଜାର ଟଙ୍କା। ଏହି ଦୀପଟି ବିଡ଼ାନାସୀ ନୂଆସାହି ଆଖଣ୍ଡଳମଣି ମନ୍ଦିରରେ ଜଳିବ। ସେହିପରି କାରିଗର କ୍ଷୀରୋଦ ସେନାପତି ୩୦ କିଲୋ ଘିଅ ଜଳିବାର ଦୀପ ତିଆରି କରିଛନ୍ତି, ଯାହାର ଉଚ୍ଚତା ୫ଇଞ୍ଚ ଓ ଚଉଡା ୧ଫୁଟ୍। ଏହି ଦୀପ ଅଲିଶା ବଜାର ଶିବ ମନ୍ଦିରରେ ଜଳିବ ଏବଂ ମୂଲ୍ୟ ପ୍ରାୟ ୨୫୦୦ ଟଙ୍କା ରହିଛି। ଜାଗରର ପ୍ରାୟ ଏକ ମାସ ପୂର୍ବରୁ କାରିଗରଙ୍କୁ କଟକ, ଭୁବନେଶ୍ୱର, ଆଠଗଡ଼, ପାରାଦୀପ, ହିନ୍ଦୋଳ, ରାସୋଳ, ଭଦ୍ରକ, ପୁରୀ ପ୍ରଭୃତି ଅନେକ ସ୍ଥାନରୁ ଅର୍ଡର ଆସିଥାଏ। ଏହି ଦୀପ ତିଆରି କରିବା ପାଇଁ ମାଟି, ବାଲି, ଝୋଟ, କପଡ଼ା ଇଦ୍ୟାଦି ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ। ତେବେ ଏହି କାରିଗରମାନେ କେବଳ ବଡ଼ ନୁହେଁ ଛୋଟ ଆକୃତିର ଦୀପ ମଧ୍ୟ ତିଆରି କରିଥାନ୍ତି। ଛୋଟ ଆକୃତିର ଦୀପ ତିଆରି ପରେ ଏହାକୁ ଭାଟିରେ ପୋଡ଼ାଯାଇଥାଏ, କିନ୍ତୁ ବଡ଼ ଆକୃତିର ଦୀପଗୁଡ଼ିକୁ ଖରାରେ ଶୁଖାଯାଇଥାଏ। ପରେ ଦୀପଗୁଡିକରେ ବିଭିନ୍ନ ରଙ୍ଗ ଦିଆଯାଏ।
