ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ, ୧୩।୬ : ଦେଶର ଆର୍ଥିକ ରାଜଧାନୀ ମୁମ୍ବାଇ ବୁଡ଼ିଯିବ। ଏହି ବିପଦ ଅନେକ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଅଧ୍ୟୟନରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି। ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନ ଟାଇମ୍ସ ଅନୁଯାୟୀ, ବର୍ତ୍ତମାନ ଏକ ଅଧ୍ୟୟନ ଦାବି କରିଛି ଯେ ମୁମ୍ବାଇ ସହର ପ୍ରତିବର୍ଷ ୨ ମିଲିମିଟର ବେଗରେ ବୁଡ଼ି ଯାଉଛି।
ପ୍ରାୟ ୧୯ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟରର କ୍ଷେତ୍ର ବର୍ଷକୁ ୮.୪୫ ମିଲିମିଟର ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୁଡ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି। ଏହି ଅଧ୍ୟୟନ ବ୍ୟତୀତ, ଆଇଆଇଟି ବମ୍ବେର ଏକ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଦାବି କରିଛି ଯେ ସହରର ଭୂଇଁର ବାର୍ଷିକ ହାରାହାରି ଦବିବା ବେଗ ୨୮.୮ ମିଲିମିଟର ରହିଛି। ମୁମ୍ବାଇର କେଉଁ ଅଞ୍ଚଳ ଅଧିକ ଅସୁରକ୍ଷିତ ତାହା ମଧ୍ୟ ରିପୋର୍ଟରେ କୁହାଯାଇଛି।
ମାର୍ଚ୍ଚରେ ଜିଓଫିଜିକାଲ ରିସର୍ଚ୍ଚ ଲେଟର୍ସ ଜର୍ଣ୍ଣାଲରେ ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ଅଧ୍ୟୟନରେ,ଇନସାର ପଦ୍ଧତି ଅନୁସାରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିଲା ଯେ ବିଶ୍ୱର ୯୯ଟି ଦେଶରୁ ୨୦୧୬ ରୁ ୨୦୨୦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉପଗ୍ରହ ତଥ୍ୟ ଅଧ୍ୟୟନ କରି ଏହି ଫଳାଫଳ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି। ଆମେରିକାର ରୋଡ ଆଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ୟୁନିଭରସିଟିର ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା ଏହି ଅଧ୍ୟୟନ ଅନୁଯାୟୀ ଚାଇନାର ତିଆନଜିନ ସହର ଦ୍ରୁତ ବେଗରେ ବୁଡ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି। ଏହାର ବୂଡ଼ିବା ଗତି ବାର୍ଷିକ ୫.୨ ସେମି ରହିଛି।
ସେହିପରି ଇଣ୍ଡୋନେସିଆର ସେମାରାଙ୍ଗ ସହରର ବୁଡ଼ିବା ବେଗ ୩.୯୬ ସେମି, ଜାକର୍ତ୍ତା ସହରର ବୂଡ଼ିବା ବେଗ ବାର୍ଷିକ ୩.୪୪ ସେମି, ଚାଇନାରେ ସାଂଘାଇ ସହର ୨.୯୪ ସେମି ଏବଂ ଭିଏତନାମରେ ହୋ ଚି ମିନ ୨.୮୧ ସେମି ଏବଂ ହନୋଇର ବାର୍ଷିକ ବୁଡ଼ିବା ବେଗ ୨.୪୪ ସେମି ରହିଛି।
ଭାରତର ଦ୍ୱିତୀୟ ଜନବହୁଳ ସହର ମୁମ୍ବାଇ ବିଷୟରେ, ଏହି ଅଧ୍ୟୟନରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ମୁମ୍ବାଇର ସମୁଦ୍ର ପତ୍ତନଠାରୁ ୧୦ ମିଟରରୁ କମ ୪୬ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ଅଞ୍ଚଳ ମଧ୍ୟରୁ ୧୯ ବର୍ଗ କିମି ଅଞ୍ଚଳ ବାର୍ଷିକ ବୁଡ଼ିବା ହାର ୮.୪୫ ମିଲିମିଟର ରହିଛି। ମୁମ୍ବାଇର ବୁଡ଼ିଯିବା ହାର ପୃଥିବୀର ଅନ୍ୟ ସହର ତୁଳନାରେ କମ ରହିଛି। କିନ୍ତୁ ସମୁଦ୍ର ପତ୍ତନ ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ଅତ୍ୟଧିକ ବର୍ଷା ଯୋଗୁ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ସମୟ ସହିତ ବଢ଼ିବାର ଆଶଙ୍କା ରହିଥିବା ପ୍ରକାଶିତ ରିପୋର୍ଟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ବିଶ୍ୱ ତାପମାତ୍ରା ହେତୁ ଆରବ ସାଗରର ଜଳ ସ୍ତର ବାର୍ଷିକ ୦.୫ ରୁ ୩ ମିଲିମିଟର ବେଗରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି। ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ମୁମ୍ବାଇର କିଛି ଅଞ୍ଚଳ ଜଳ ସ୍ତର ବଢ଼ିବା ଅନୁସାରେ ଜଳମଗ୍ନ ହେବାକୁ ଯାଉଛି। ସେହିପରି ଭୂଇଁ ଦବୁଥିବାରୁ ଏହି ଆଶଙ୍କା ଦୁଇଗୁଣା ହେବାରେ ଲାଗିଛି।
ମୁମ୍ବାଇର କ୍ରମାଗତ ଜଳମଗ୍ନତାର ଏହି ଘଟଣା ଜମି ସବସିଡେନ୍ସ ନାମକ ଭୌଗୋଳିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯୋଗୁ ଘଟୁଛି। ଏହା ମୁଖ୍ୟତଃ ଭୂତଳ ଜଳ ନିଷ୍କାସନ, ଖଣି, ପ୍ରାକୃତିକ ଆର୍ଦ୍ରଭୂମି, ଭିତ୍ତିଭୂମି ପ୍ରକଳ୍ପ ଏବଂ ପରିବେଶଗତ ବ୍ୟାଘାତ ଯୋଗୁଁ ହୋଇଥାଏ। ଏହାର କୌଣସି ପ୍ରତିକାର ନାହିଁ। ଯଦିଓ ଏହାର ଗତି ହ୍ରାସ କରାଯାଇପାରେ। ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ଚେତାବନୀ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଆଗାମୀ ସମୟରେ ମୁମ୍ବାଇରେ ବନ୍ୟା ପରି ପରିସ୍ଥିତି ଅଧିକ ହୋଇପାରେ। ଏହି ସମସ୍ୟାର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ମ୍ୟୁନିସିପାଲିଟି କର୍ପୋରେଶନ ଏବଂ ସହରୀ ଯୋଜନା ବିଭାଗ ତୁରନ୍ତ ପଦକ୍ଷେପ ନେବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି।
ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ଆଇଆଇଟି ବମ୍ବେରେ ଜଳବାୟୁ ଅଧ୍ୟୟନ ଉପରେ ହୋଇଥିବା ଏକ ଅଧ୍ୟୟନରେ ମଧ୍ୟ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି। ଏହା ଦାବି କରିଛି ଯେ ମୁମ୍ବାଇର ଭୂଇଁ ବାର୍ଷିକ ହାରାହାରି ୨୮.୮ ମିଲିମିଟର ହାରରେ ସବସିଡି ହେବାରେ ଲାଗିଛି। କେତେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ, ଏହି ଗତି ବାର୍ଷିକ ୯୩ ମିଲିମିଟର ରହିଛି। ଭାୟଖଲା, କୋଲାବା, ଚର୍ଚ୍ଚଗେଟ, କାଲବା ଦେବୀ, କୁର୍ଲା, ଅନ୍ଧେରି ଇଷ୍ଟ, ମୁଲୁଣ୍ଡ, ନାହୁର ପୂର୍ବ, ଦାଦର, ୱାଡାଲା ଏବଂ ତାଡେଓର କିଛି ଅଂଶ, ଭଣ୍ଡୁପ, ଟ୍ରମ୍ବେ ଏବଂ ଗୋଓ୍ବଣ୍ଡି ଆଦି ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛି। ଏହି ଅନୁସନ୍ଧାନର ସମାନ୍ତରାଳ ସମୀକ୍ଷା ହୋଇନାହିଁ ।
ଏହି ଅନୁସନ୍ଧାନର ମୁଖ୍ୟ ସୁଧା ରାନୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଉଚ୍ଚ ନିର୍ଗମନ ଅବସ୍ଥାରେ ସମୁଦ୍ର ପତ୍ତନ ୧ ରୁ ୧.୨ ମିଟର ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ ବୋଲି ଆକଳନ କରାଯାଇଛି। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ସାଧାରଣ ବର୍ଷାରେ ମଧ୍ୟ ମୁମ୍ବାଇର ୩୮ ପ୍ରତିଶତ ଅଞ୍ଚଳ ଜଳମଗ୍ନ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ରହିଛି। ଏହା ଏକ ଗମ୍ଭୀର ପ୍ରସଙ୍ଗ ଯାହାର ତୁରନ୍ତ ସମାଧାନ ହେବା ଜରୁରୀ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି।