Categories: ଫୁରସତ

କାନ୍‌ଭାସ୍‌ରେ ଉତାରେ ପ୍ରକୃତିର ରୂପ

ଯେତେବେଳେ କିଛି ଘଟଣା ତାଙ୍କ ମନକୁ ଛୁଇଁଯାଏ, ତା’ର ଭାବାବେଗକୁ ହୃଦୟଙ୍ଗମ କରି ତାକୁ ସେ ଚିତ୍ରକଳାର ରୂପ ଦିଅନ୍ତି। ତାଙ୍କ ଚିତ୍ରକଳାରେ ବିଶେଷକରି ପ୍ରକୃତି ଓ ତା’ର ରହସ୍ୟମୟୀ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ସ୍ଥାନ ପାଇଥାଏ। ଜୀବନ୍ତ ତାଙ୍କ ତୂଳୀରେ ଅଙ୍କିତ ପ୍ରତିଟି ଚିତ୍ର। ସେଇଥିପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ମିଳିଛି ଅନେକ ପୁରସ୍କାର ଆଉ ସମ୍ମାନ। ସେ ହେଲେ ଶିଳ୍ପୀ ପ୍ରବୀର ଦଳେଇ, ଜନ୍ମ-୧୯୭୦ରେ। ପିତା ସରୋଜକାନ୍ତ ଦଳେଇ, ମାତା ମାଳତିଲତା ଦଳେଇ। ଘର ବାଲେଶ୍ୱର ଜିଲାର ବସ୍ତା ବ୍ଲକ ଅନ୍ତର୍ଗତ ଶିଂଲା ଗାଁ। ସେ କୁହନ୍ତି, ‘ମୋ ବାପା ଜଣେ ଶିକ୍ଷକ ତଥା ସୌଖୀନ କଳାକାର। ଆମ ଘରେ ବାପାଙ୍କର ଏକ ଅଘୋଷିତ ଚିତ୍ରଶାଳା ରହିଥିଲା l ବିଭିନ୍ନ ରଙ୍ଗ, ପ୍ୟାଲେଟ, ବ୍ରଶ୍‌ ଓ ଖେଳଣା ସେଠି ରହୁଥିଲା। ସେ ନାନା ପ୍ରକାର ଚିତ୍ର ତ କରୁଥିଲେ ତା’ସହ ଗାଁ ଥିଏଟର ପାଇଁ ନାଟକ ଲେଖୁଥିଲେ, ଯାତ୍ରାମଞ୍ଚ ଲାଗି କ୍ରାଫ୍ଟ, ସିନ୍‌ ସିନେରି ଆଦି ସାଜସଜ୍ଜା ତିଆରି ବି କରୁଥିଲେ l ପୁଣି ମୁହଁରେ ରଙ୍ଗ ମାଖି ନାଟକରେ ଅଭିନୟ ମଧ୍ୟ କରୁଥିଲେ। ଆଉ ମୋ ମା’ ଥିଲେ ଜଣେ ଏମ୍ବ୍ରୋଏଡରି ଶିଳ୍ପୀ l ସତେଯେମିତି ଆମ ଘର ଓ ଗାଁରେ ସାଂସ୍କୃତିକ ପରିବେଶ ସର୍ବଦା ଚଳଚଞ୍ଚଳ ରହୁଥିଲା। ଏ ସବୁ ଭିତରେ ମୋର ବି ସୃଜନଶୀଳତାର ସତ୍ତା ଉଦ୍‌ଜାଗର ହୋଇଥିଲା। ପିଲାଦିନେ ପ୍ରକୃତିର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଓ ପତ୍ରପତ୍ରିକାରେ ଛବି ଦେଖି ଚିତ୍ର ଆଙ୍କିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲି। ତା’ସହ ସ୍କୁଲ ଓ କଲେଜ ପଢା ବି ଚାଲିଥାଏ। ପରେ ଭୁବନେଶ୍ୱର ଆସି ମୁଁ ବିଭୂତି କାନୁନ୍‌ଗୋ କଳା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଚିତ୍ରକଳା ଉପରେ ତାଲିମ ନେଲି। ୧୯୯୩ରେ ସ୍ନାତକ ସାରିଲି। ଚିତ୍ରକଳାରେ ଅଧିକ ତାଲିମ ପାଇଁ ୧୯୯୭ରେ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ଖଇରାଗଡ଼ସ୍ଥ ଇନ୍ଦିରା କଳା ସଙ୍ଗୀତ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ କ୍ରିଏଟିଭ୍‌ ପେଣ୍ଟିଂରେ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ସାରିଲି। ସେତେବେଳେ ଉଭୟ ପ୍ରାଚ୍ୟ ଓ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟର ମହାନ୍‌ ଚିତ୍ରକରଙ୍କ ପ୍ରଗତିଶୀଳ ଚିତ୍ରଧାରା ମତେ ଆକର୍ଷିତ କରୁଥିଲା। ଆଉ ସେଇ ଧାରାଦ୍ୱାରା ମୁଁ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ବି ହୋଇଥିଲି। ଓଡ଼ିଶା ଫେରିଲାପରେ ଭୁବନେଶ୍ୱରସ୍ଥ ଧଉଳି କଳା ଓ ଚାରୁକଳା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ ଏବଂ ଉତ୍କଳ ସଂସ୍କୃତି ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ୧୯୯୭ରୁ ଅଧ୍ୟାପକ ଭାବେ ଚାକିରି ଜୀବନ ଆରମ୍ଭ କରି ଅଦ୍ୟାବଧି ଅଧ୍ୟାପନାରତ ଅଛି। ରାଜ୍ୟ ତଥା ରାଜ୍ୟ ବାହାରର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଚିତ୍ରକଳା ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ଓ କଳା ଶିବିର, କର୍ମଶାଳା ତଥା ଆଲୋଚନାଚକ୍ରରେ ଭାଗନେଇ ଚିତ୍ର ସର୍ଜନାର ପ୍ରକୃତି, ପରିସର ଓ ଉତ୍ସକୁ ବୁଝିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥାଏ। ପ୍ରମୁଖ ଚିତ୍ର ଶିବିରଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ରାଜ୍ୟ ଲଳିତକଳା ଏକାଡେମୀ, ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଲଳିତକଳା ଏକାଡେମୀ, ରାଜଭବନ, ଭୁବନେଶ୍ୱର ଦ୍ୱାରା ଆୟୋଜିତ ବିଭିନ୍ନ ଜାତୀୟ ତଥା ରାଜ୍ୟସ୍ତରୀୟ ଶିବିର ଅନ୍ୟତମ। ରାଜ୍ୟ ଓ ରାଜ୍ୟ ବାହାରର ବିଭିନ୍ନ କଳା ଅନୁଷ୍ଠାନ ଦ୍ୱାରା ଆୟୋଜିତ ଚିତ୍ର ଶିବିର ଓ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ମଧ୍ୟରେ ମୁମ୍ବାଇ, ଦିଲ୍ଲୀ, ହାଇଦ୍ରାବାଦ, ଭୋପାଳ, ରାଞ୍ଚତ୍, କୋଲକାତା, ଗୁଆହାଟୀ, ଜୟପୁର ଆଦି ସହରରେ ବହୁବାର ଭାଗନେବାର ସୁଯୋଗ ପାଇଛି। ମୁଁ ମୁଖ୍ୟତଃ ପ୍ରକୃତିର ଗତିମୟତା ଓ ଅମୂର୍ତ୍ତତାକୁ ପାଥେୟ କରି ଅନେକ ଶୀର୍ଷକବିହୀନ ଚିତ୍ରର ସିରିଜ୍‌ ନିର୍ମାଣ କରିଛି l ପ୍ରକୃତିର ରହସ୍ୟମୟ ରୂପ ଭିତରେ ଲୁଚିଥିବା କାବି୍ୟକ ତଥା ବର୍ଣ୍ଣିଳ ପରିବେଶକୁ ମୁଁ ମୋ କାନ୍‌ଭାସ୍‌ ଉପରେ ସ୍ଥାନ ଦେବାକୁ ସର୍ବଦା ପ୍ରୟାସ କରିଥାଏ। ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଶିକ୍ଷା ଗ୍ରହଣ କରିବା ପରଠାରୁ ଅଦ୍ୟାବଧି ଶତାଧିକ ଚିତ୍ର ତିଆରି କରିସାରିଛି। ଚିତ୍ରକଳା ପାଇଁ ଅନେକ ଘରୋଇ ଓ ସରକାରୀ ଅନୁଷ୍ଠାନରୁ ପୁରସ୍କୃତ ଓ ସମ୍ବର୍ଦ୍ଧିତ ହୋଇଛି। ରାଜ୍ୟସ୍ତରୀୟ ପୁରସ୍କାର ସହ ସର୍ବଭାରତୀୟ ଫାଇନ୍‌ ଆର୍ଟ ଓ କ୍ରାଫ୍ଟ ସୋସାଇଟି ଦ୍ୱାରା ବି ପୁରସ୍କାର ମିଳିଛି। ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ସଂସ୍କୃତି ମନ୍ତ୍ରାଳୟରୁ ଚିତ୍ରକଳା ପାଇଁ ଫେଲୋଶିପ୍‌ ପାଇବା ଓ କେନ୍ଦ୍ର ଲଳିତକଳା ଏକାଡେମୀ, ନୂଆଦିଲ୍ଲୀରୁ ସ୍କଲାରଶିପ୍‌ ପାଇବା ମୋ ଚିତ୍ରକଳା ଅଭ୍ୟାସର ଧାରାକୁ ଅଧିକ ଗତିଶୀଳ କରିପାରିଛି l ଏହାବାଦ୍‌ ଓଡ଼ିଶା ତଥା ଭାରତର ସମସାମୟିକ କଳାର ଧାରା ଏବଂ କଳା ଓ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରତି ମୋର ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀ ମୋର ଏକାଧିକ ଗବେଷଣାତ୍ମକ ନିବନ୍ଧ ରଚନାକୁ ଯୁଗୋପଯୋଗୀ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଛି। ମୁଁ ମୋର ସହଜ ସରଳ ଓ ସୁକୁମାର ଚିତ୍ର ଧାରଣାକୁ ଭିଡ଼ ଭିତରୁ ଅଲଗା କରି ଦେଖେଇବା ପାଇଁ ନିଜକୁ ଅନ୍ୟଠୁ ଦୂରେଇ ରଖେ ଓ ସୂକ୍ଷ୍ମ ତଥା ଅଣପାରମ୍ପରିକ କାରୁକାର୍ଯ୍ୟକୁ ଆୟତ୍ତ କରି ଉଚିତ ସମୟରେ ତାକୁ ପ୍ରୟୋଗ କରି ଚିତ୍ରଟିଏ ଆଙ୍କିଥାଏ। କେବେ ଫବିଷ୍ଟମାନଙ୍କ ଉନ୍ମତ୍ତ ଓ ସ୍ବଚ୍ଛନ୍ଦ ବର୍ଣ୍ଣବିନ୍ୟାସ ତ କେବେ ବର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରୟୋଗରେ ଅଭିବ୍ୟଞ୍ଜନାବାଦୀ ଓ ନୈରୂପ୍ୟବାଦୀଙ୍କ ଶୁଦ୍ଧତା ତଥା ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକତା ଆଦିର ସମନ୍ବୟରେ ମୋ ଚିତ୍ରରେ ଆସେ ଏକ ନିରୋଳାପଣ ଓ ଏକ ଇନ୍ଦ୍ରିୟାତୀତ ବିଶୁଦ୍ଧ ସାଙ୍ଗିତିକତା, ଯାହା ଏକ ସୁଦୃଶ୍ୟ ଐକତାନକୁ ଗୋପନରେ ଆୟୋଜନ କଲାବେଳେ ତା’ର ଉତ୍ସରେ ଉଦ୍‌ଘାଟିତ ହୁଏ ପ୍ରକୃତିର ଅନ୍ତରାଳରେ ଏକ ଅନିର୍ବଚନୀୟ ତଥା ଗତିମାନ ସଙ୍ଗୋପିତ ସଙ୍ଗୀତ ଓ ଛନ୍ଦର କୁହୁକ। ଯେଉଁଠି ରଙ୍ଗ ହିଁ ଚିତ୍ରର ମୂଳକଥା, ତା’ର ପ୍ରାଣ ଓ ଜୀବନ ନାଟିକା l କେବେ ସିଏ ନୀରବ ଗମ୍ଭୀର ତ କେବେ ପୁଣି ଉତ୍ସବମୁଖର l ରଙ୍ଗରେ ହିଁ ଜୀବନ ଓ ପ୍ରକୃତି ଭିତରେ ଏକ କଳାତ୍ମକ ଭାବ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଯାଇ ଅବ୍ୟକ୍ତ ଓ ବ୍ୟକ୍ତ ମଧ୍ୟରେ ଆବଶ୍ୟକ ସମ୍ବନ୍ଧର ସେତୁଟିଏ ଗଢ଼ିବାକୁ ଗଲାବେଳେ ଚିତ୍ର ଏକ ଛନ୍ଦାୟିତ ବର୍ଣ୍ଣିଳ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତିରେ ରୂପାନ୍ତରିତ ହୋଇଯାଉଥାଏ, ଯାହା ପ୍ରତିଟି ନୈରୂପ୍ୟବାଦୀର ଭାଗ୍ୟରେ ହିଁ ଘଟିଥାଏ l
-ବନବିହାରୀ ବେହେରା

Share