ଋଷିଆର ସାଇବେରିଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ୧୧୨ ବର୍ଷ ତଳେ ଏକ ଭୟଙ୍କର ବିସ୍ଫୋରଣ ଘଟିଥିଲା। ଏହି ଘଟଣା ପୋଡେକାମେନାୟା ତୁଙ୍ଗୁସ୍କା ନଦୀ ନିକଟରେ ହୋଇଥିଲା। କୁହାଯାଏ, ଏହି ବିସ୍ଫୋରଣରେ ଯେଉଁ ନିଅଁା ହୁଳା ଉଠିଥିଲା ତାହା ୫୦ରୁ ୧୦୦ ମିଟର ଚଉଡ଼ା ଥିଲା। ଏହା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ପ୍ରାୟ ୨ ହଜାର ବର୍ଗମିଟର ପରିବେଷ୍ଟିତ ଜଙ୍ଗଲକୁ ଜାଳିପୋଡ଼ି ଛାରଖାର କରିଦେଇଥିଲା। ଏହି ଅଗ୍ନିକାଣ୍ଡରେ ପ୍ରାୟ ୮ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ଗଛ ଜଳିଯାଇଥିଲା। ବିସ୍ଫୋରଣ ଏତେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଥିଲା ଯେ, ଏଥିରେ ପୃଥିବୀରେ କମ୍ପନ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା। ବିସ୍ଫୋରଣ ଘଟିଥିବା ସ୍ଥାନଠାରୁ ପ୍ରାୟ ୬୦ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଥିବା ସହରର ଘରଗୁଡ଼ିକର ଝରକା, କବାଟ ଭାଙ୍ଗିରୁଜି ଯାଇଥିଲା। ଏପରିକି ଏତେ ଦୂରରେ ଥାଇ ମଧ୍ୟ ଲୋକେ ଉତ୍ତାପ ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ।
ସୌଭାଗ୍ୟବଶତଃ ଯେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହି ଭୟଙ୍କର ବିସ୍ଫୋରଣ ଘଟିଥିଲା, ସେଠାରେ ଅଳ୍ପସଂଖ୍ୟକ ଲୋକ ଥିଲେ। ସରକାରୀ ଭାବେ ଏହି ବିସ୍ଫୋରଣରେ କେବଳ ଜଣେ ମେଷପାଳକଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିବା ସେତେବେଳେ ଜଣାପଡ଼ିଥିଲା। ବିସ୍ଫୋରଣ ଶବ୍ଦ ଶୁଣି ମେଷପାଳକ ଜଣକ ଏକ ଗଛରେ ପିଟି ହୋଇଯାଇଥିଲେ। ଫଳରେ ତାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା। ଏହି ବିସ୍ଫୋରଣରେ କିନ୍ତୁ ଶତାଧିକ ହରିଣଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା। ବିସ୍ଫୋରଣର ସାକ୍ଷୀ ଥିବା ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି କହିଥିଲେ, ଏହି ଜଙ୍ଗଲ ଉପରେ ଥିବା ଆକାଶ ଯେମିତି ଦୁଇ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଯାଇଥିଲା। ଦେଖିଲେ ଲାଗୁଥିଲା ଆକାଶରେ ନିଆଁ ଲାଗିଛି। ଏମିତି ଲାଗିଲା ଯେମିତି କିଛି ଭୂମିରେ ଖସିପଡ଼ିଛି। ଏହା ପରେ କୁଆପଥର ବର୍ଷା ଏବଂ ଗୁଳି ଚଳାଇବାର ଶବ୍ଦ ଶୁଭିଥିଲା।
୧୧୨ ବର୍ଷ ତଳେ ଘଟିଥିବା ଏହି ବିସ୍ଫୋରଣ କେମିତି ହେଲା ତା’ ଉପରେ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କେହି ସଠିକ୍ କାରଣ କହିପାରିନାହାନ୍ତି।
ଆଜି ମଧ୍ୟ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ କାରଣ ଖୋଜୁଛନ୍ତି। ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ ଭାବନ୍ତି ପୃଥିବୀପୃଷ୍ଠରେ ବୋଧେ ଉଲ୍କାପିଣ୍ଡ ଖସିଥିଲା। ତାହାର ମଧ୍ୟ ସଠିକ୍ କାରଣ ମିଳିନାହିଁ। ପ୍ରକୃତ କଥା ହେଲା ସାଇବେରିଆର ଏହି ତୁଙ୍ଗୁସ୍କା ଅଞ୍ଚଳ ବହୁତ ଦୁର୍ଗମ। ଏଠାରେ ସବୁ ଅଜବ ଘଟଣା ଘଟିଥାଏ। ଥଣ୍ଡା ଦିନରେ ଭୟଙ୍କର ଥଣ୍ଡା ହୋଇଥାଏ। ତାହା ପୁଣି ଦୁୀର୍ଘଦିନ ଧରି ଲାଗିରହିଥାଏ। ଋତୁ ବହୁତ କମ୍ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆସିଥାଏ। ଫଳରେ ମାଟି ବହୁତ ନରମ ଥାଏ। ଏଠାରେ ପହଞ୍ଚିବା କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ ହୋଇଥାଏ।
୧୯୫୮ରେ କିଛି ଗବେଷକ ଏଠାକୁ ଯାଇଥିଲେ। ଘଟଣାସ୍ଥଳରୁ ସେଲିକେଟ୍ ଏବଂ ମ୍ୟାଗ୍ନେଟ୍ର କିଛି ଖଣ୍ଡ ପାଇଥିଲେ। ରିସର୍ଚ୍ଚର ଏକ ଟିମ୍ ୧୯୬୩ରେ ରିପୋର୍ଟରେ କହିଥିଲେ କି, ପ୍ରଚାର ପାଇଁ ଏପରି ଅନୁମାନର ମହତ୍ତ୍ୱକୁ ବୁଝିପାରୁଛୁ। କିନ୍ତୁ ଏହା କାହା ପାଇଁ ଲାଭଦାୟକ ନୁହେଁ। ତଥ୍ୟକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ବିଜ୍ଞାନ ଉପକୃତ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ। ଏହାପରଠାରୁ ଯେତେଥର ବି ଗବେଷଣା କରାଯାଇଛି ତା’ର କୌଣସି ତଥ୍ୟ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମିଳିନାହିଁ। ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହା ଉପରୁ ପରଦା ହଟିପାରୁନାହିଁ।