ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଉପରେ ଅଠର ଥର ଆକ୍ରମଣ ହୋଇଥିବା ଇତିହାସରୁ ଜଣାଯାଏ। ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ରକ୍ତବାହୁଙ୍କ ଆକ୍ରମଣ ଥିଲା ପ୍ରଥମ। ରକ୍ତବାହୁଙ୍କ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର ଆକ୍ରମଣ ସମୟରେ ମହାପ୍ରଭୁ ଜଳଯାତ୍ରାରେ ଯାଇ ସୁବର୍ଣ୍ଣପୁର ଜିଲା କୋଟସମଲାଇସ୍ଥିତ ଛଳିଆ ପାହାଡ଼ ଗୁମ୍ଫାରେ ପାତାଳି ହୋଇଥିଲେ। ମହାପ୍ରଭୁ ଏହିଠାରେ ୧୪୪ ବର୍ଷ ଧରି ଗୋପନ ପାତାଳି ଲୀଳା କରିଥିଲେ, ଯାହାକି ପ୍ରାମାଣିକ ତଥ୍ୟ ଭାବେ ମାଦଳା ପାଞ୍ଜି ସମେତ ବହୁ ଐତିହାସିକ ସ୍ବୀକୃତି ରହିଛି। ଏଠାରେ ୨୦୧୧ରୁ ପୁରୀ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ପ୍ରଶାସନ ପ୍ରଦତ୍ତ ଚତୁର୍ଦ୍ଧା ମୂର୍ତ୍ତି ଏକ ଅସ୍ଥାୟୀ ଘରେ ପୂଜା ପାଉଛନ୍ତି। ଗତ ୧୨ବର୍ଷ ଧରି ପୁରୀ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରର ରୀତିନୀତି ଅନୁଯାୟୀ ଏଠାରେ ରଥଯାତ୍ରା ପାଳନ ହୋଇଆସୁଛି। ଛଳିଆ ପାହାଡ଼ ତଳେ ରଥଯାତ୍ରା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ। ଏଠାକାର ବିଶେଷତ୍ୱ ହେଲା ରଥ ଉପରେ ଓ ପହଣ୍ଡିରେ ଛେରାପହଁରା ଗାଁର ଗୌନ୍ତିଆ ହିଁ କରନ୍ତି। କୋଟସମଲାଇ ଗାଁର ଗୌନ୍ତିଆ ଚମରା ଅମାତ ରଥରେ ଛେରାପହଁରା କରୁଥିବା ବେଳେ କ୍ଷେମାଲୋଏର ଗୌନ୍ତିଆ ମିତ୍ରଭାନୁ ମହାକୁର ଓ ରେଡମର ଗୌନ୍ତିଆ ନରସିଂହ ପଧାନ ପହଣ୍ଡିରେ ଛେରାପହଁରା କରନ୍ତି। ଏଠାକାର ପ୍ରାକୃତିକ ପରିବେଶରେ ପହଣ୍ଡି ଦୃଶ୍ୟ ବେଶ ମନଲୋଭା। ୧୦୦ ମିଟର ପାହାଡ଼ ଉପରୁ ଠାକୁର ପହଣ୍ଡି ହୋଇ ତଳକୁ ଆସନ୍ତି। ଏହି ସମୟରେ ସେବାୟତ ଓ ପଣ୍ଡିତମାନେ ପହଣ୍ଡି ଗୀତ ବୋଲନ୍ତି। ଛତି, ଛତ୍ରୀ, ଆଲଟ, ଚାମର, ଘଣ୍ଟ, ଘଣ୍ଟା ଓ ଶଙ୍ଖ ଧ୍ୱନିରେ କମ୍ପିଥାଏ। ରଥଟଣା ପୁରୀ ଭଳି ସକାଳେ ହୋଇଥାଏ। ସୁଭଦ୍ରାଙ୍କ ଦେବଦଳନ ରଥକୁ କେବଳ ମହିଳାମାନେ ଟାଣିଥାନ୍ତି। କୋଭିଡ୍ ମହାମାରୀ ପାଇଁ ୨ବର୍ଷ ରଥ ଗଡ଼ି ନ ଥିଲା। ବିନାଭକ୍ତରେ ନୀତିକାନ୍ତିରେ ରଥଯାତ୍ରା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା। ଚଳିତ ଥର ପାତାଳି ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରରେ ରଥ ଗଡ଼ିବ, ତେଣୁ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁଙ୍କ ମନରେ ଉତ୍ସୁକତା ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି ।
– ମୃତ୍ୟୁଞ୍ଜୟ ଶତପଥୀ, ସୋନପୁର
