ପ୍ରଶ୍ନପତ୍ର ଲିକ୍ ହେଉଛି ଏକ ଗମ୍ଭୀର ପ୍ରସଙ୍ଗ, ଯାହା ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାର ନ୍ୟାୟ ଏବଂ ଅଖଣ୍ଡତା ଉପରେ ସୁଦୂରପ୍ରସାରୀ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରେ। ଯେତେବେଳେ ପ୍ରଶ୍ନପତ୍ର ଲିକ୍ ହୁଏ, ସେତେବେଳେ ଏହା ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ସଚ୍ଚୋଟ ଭାବରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିବା ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ଅସୁବିଧାରେ ପକାଇଥାଏ ଏବଂ ପରୀକ୍ଷା ପ୍ରକ୍ରିୟାର ବିଶ୍ୱସନୀୟତାକୁ କ୍ଷୁଣ୍ଣ କରିଥାଏ। ବିଭିନ୍ନ କାରଣରୁ ସୁରକ୍ଷା ପଦକ୍ଷେପ ଅଭାବ, ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଦୁର୍ନୀତି ଏବଂ ବୈଷୟିକ ଦୁର୍ବଳତା ଭଳି ପ୍ରଶ୍ନପତ୍ର ଲିକ୍ ହୋଇପାରେ। ଲିକ୍ ସହିତ ଜଡିତ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଶିକ୍ଷକ, ପ୍ରଶାସକ କିମ୍ବା ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ବାହାରେ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିପାରିବେ ଯେଉଁମାନେ କାଗଜପତ୍ରରେ ଅନଧିକୃତ ପ୍ରବେଶ ହାସଲ କରନ୍ତି। ପ୍ରଶ୍ନପତ୍ର ଲିକ୍କୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ପାଇଁ ବହୁମୁଖୀ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକ। ଗୋଟିଏ ଉପାୟ ହେଉଛି ସୁରକ୍ଷା ପଦକ୍ଷେପକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ଯେପରି କି ପ୍ରଶ୍ନପତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ଏନ୍କ୍ରିପ୍ଟ କରିବା, ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରବେଶ ଉପରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲଗାଇବା ଏବଂ ଅଧିକ କଠୋର ମନିଟରିଂ ସିଷ୍ଟମ ଲାଗୁ କରିବା। ଅନ୍ୟ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଦିଗ ହେଉଛି ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ମଧ୍ୟରେ ନୈତିକତା ଏବଂ ଅଖଣ୍ଡତାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା, ନ୍ୟାୟପୂର୍ଣ୍ଣ ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ଆଲୋକିତ କରିବା। ଏହା ସହିତ ପ୍ରଶ୍ନପତ୍ର ଲିକ୍ ସହିତ ଜଡିତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପାଇଁ କଠୋର ଦଣ୍ଡବିଧାନ ହେବା ଉଚିତ। ହୁଇସିଲ ବ୍ଲୋୟର ସୁରକ୍ଷାକୁ ମଜଭୁତ କରିବା ମଧ୍ୟ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଲିକ୍ ଘଟଣା ବିଷୟରେ ରିପୋର୍ଟ କରିବାକୁ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିପାରିବ। ପରିଶେଷରେ ପ୍ରଶ୍ନପତ୍ର ଲିକ୍କୁ ମୁକାବିଲା କରିବା ପାଇଁ ବୈଷୟିକ ସମାଧାନ, ନିୟମ ଓ ନିୟମର କଠୋର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା, ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ସଚ୍ଚୋଟତା ଏବଂ ଅଖଣ୍ଡତାକୁ ମୂଲ୍ୟ ଦେବା ଦିଗରେ ଏକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆବଶ୍ୟକ। ଏହି ଦିଗଗୁଡିକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ସମାଧାନ କରି ପ୍ରଶ୍ନପତ୍ର ଲିକ୍ ଘଟଣାକୁ କମ୍ କରିବା ଏବଂ ପରୀକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାର ବିଶ୍ୱସନୀୟତାକୁ ସମର୍ଥନ କରିବା ସମ୍ଭବ। ପ୍ରଶ୍ନପତ୍ର ଲିକ୍କୁ ସମାଧାନ କରିବାର ଦାୟିତ୍ୱ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ଉପରେ ଅଛି। ଏଥିରେ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ, ପରୀକ୍ଷା ବୋର୍ଡ, ସରକାରୀ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ, ଆଇନ ପ୍ରଣୟନକାରୀ ସଂସ୍ଥା ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଶିକ୍ଷାବିତ୍ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ।
ପରୀକ୍ଷା ପ୍ରକ୍ରିୟାର ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ଅଖଣ୍ଡତା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ଏବଂ ପରୀକ୍ଷା ବୋର୍ଡ ଦାୟୀ। ଲିକ୍ ରୋକିବା ପାଇଁ ପ୍ରଶ୍ନ କାଗଜପତ୍ରର ସଂରକ୍ଷଣ, ବଣ୍ଟନ ଏବଂ ମନିଟରିଂ ପାଇଁ ସେମାନେ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ପ୍ରୋଟୋକଲ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବେ। ନିୟମିତ ସୁରକ୍ଷା ଅଡିଟ ଏବଂ ବିପଦର ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ ସିଷ୍ଟମ୍ରେ ଦୁର୍ବଳତା ଚିହ୍ନଟ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ। ସରକାରୀ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ: ଜାତୀୟ, ରାଜ୍ୟ ତଥା ଆଞ୍ଚଳିକ ସ୍ତରରେ ସରକାରୀ ସଂସ୍ଥା ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାର ତଦାରଖ କରିବାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି। ପରୀକ୍ଷା ପରିଚାଳନା କରୁଥିବା ନୀତି, ନିୟମାବଳୀ ଏବଂ ମାନକ ସେଟିଂ ପାଇଁ ସେମାନେ ଦାୟୀ। ପ୍ରଶ୍ନପତ୍ର ଲିକ୍ ବିରୋଧରେ ସରକାରୀ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ କଠୋର ଆଇନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବା ଉଚିତ ଏବଂ ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଉପଯୁକ୍ତ ଆଇନଗତ ପରିଣାମ ଭୋଗିବାକୁ ନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଉଚିତ। ପ୍ରଶ୍ନ ପେପର ଲିକ୍ ଘଟଣାର ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବା ଏବଂ ଅପରାଧୀଙ୍କୁ ଉତ୍ତରଦାୟୀ କରିବା ଆଇନ ପ୍ରଣୟନକାରୀ ସଂସ୍ଥାମାନଙ୍କର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ। ଲିକ୍ର ଉତ୍ସ ଉନ୍ମୋଚନ କରିବା ଏବଂ ଏହିପରି କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରେ ଜଡିତ ନେଟ୍ୱର୍କକୁ ବାଧା ଦେବା ପାଇଁ ସେମାନେ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ଏବଂ ପରୀକ୍ଷା ବୋର୍ଡ ସହିତ ମିଳିତ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଉଚିତ।
ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ ଶିକ୍ଷାବିତ୍ ଏବଂ କର୍ମଚାରୀମାନେ ନୈତିକ ମାନଦଣ୍ଡକୁ ମାନିବା କରିବା ଉଚିତ ଏବଂ ପ୍ରଶ୍ନପତ୍ର ଲିକ୍ରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣରୁ ଦୂରେଇ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ। ପରୀକ୍ଷାର ଅଖଣ୍ଡତା ରକ୍ଷା କରିବାରେ ଛାତ୍ର ଏବଂ ଅଭିଭାବକମାନେ ମଧ୍ୟ ଏକ ଭୂମିକା ରହିଛିି। ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଚ୍ଚୋଟତା ଏବଂ କଠିନ ପରିଶ୍ରମର ସଂସ୍କୃତିକୁ ଉତ୍ସାହିତ କଲେ ଏହା ପ୍ରଶ୍ନପତ୍ର ଲିକ୍କୁ ରୋକିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ। ମୋଟ ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନପତ୍ର ଲିକ୍କୁ ମୁକାବିଲା କରିବା ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ସମସ୍ତ ହିତାଧିକାରୀଙ୍କଠାରୁ ଏକ ସାମୂହିକ ପ୍ରୟାସ ଆବଶ୍ୟକ କରେ।
– ଅସିତ ମହାନ୍ତି
ସୁଜନପୁର, ଯାଜପୁର
ମୋ: ୯୩୪୮୭୬୮୮୧୨