ଭଦ୍ରକ ଅଫିସ,୨୪।୧୦:ଭଦ୍ରକର ଅଧିଷ୍ଠାତ୍ରୀ ଦେବୀ ମା’ ଭଦ୍ରକାଳୀ। ଭଦ୍ରକ ସହରଠାରୁ ୮ କି.ମି. ଦୂର ତଥା ସଦର ବ୍ଲକର ଖଣ୍ଡତରା ପଞ୍ଚାୟତ ଆହାରପଦାଠାରେ ରହିଛି ମା’ ଭଦ୍ରକାଳୀଙ୍କ ପୀଠ। ଏଠାରେ ଥିବା ମନ୍ଦିରରେ ମା’ଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତି କଳା ଗ୍ରାନାଇଟ୍। ବିଶ୍ୱମାତା ରୂପେ ମା’ ଭଦ୍ରକାଳୀ ପୂଜା ପାଇଆସୁଛନ୍ତି। ପ୍ରସିଦ୍ଧ କାଳୀପୂଜା ଭଦ୍ରକର ଗଣପର୍ବରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଏହି ସମୟରେ ଭଦ୍ରକାଳୀଙ୍କ ପୀଠରେ ହେଉଥିବା ପୂଜା ନିଆରା। ଜଗତ କଲ୍ୟାଣ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ୭ଦିନ ବ୍ୟାପୀ ମହାଯଜ୍ଞ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥାଏ। ୭ଦିନ ଧରି ସପ୍ତମାତୃକା ବେଶରେ ମା’ ପୂଜା ପାଆନ୍ତି। ପ୍ରଥମଦିନ ବେଦମାତା, ଦ୍ୱିତୀୟଦିନ ମହାକାଳୀ, ତୃତୀୟଦିନ ରାଜରାଜେଶ୍ୱରୀ, ଚତୁର୍ଥ ଦିନ ସିଂହବାହିନୀ, ପଞ୍ଚମଦିନ ଜଗଦ୍ଧାତ୍ରୀ, ଷଷ୍ଠଦିନ ମହାସରସ୍ବତୀ ଓ ସପ୍ତମ ଦିନରେ ମହାଲକ୍ଷ୍ମୀ ବେଶରେ ମା’ ଦର୍ଶନ ଦେଇଥାନ୍ତି। ଚଳିତବର୍ଷ ଦ୍ୱିତୀୟ ଦିବସ ମଙ୍ଗଳବାର ସୂର୍ଯ୍ୟପରାଗ ଥିବାରୁ ସନ୍ଧ୍ୟା ପରେ ମା’ଙ୍କ ମହାସ୍ନାନ କରାଯାଇ ମହାକାଳୀ ବେଶ କରାଯିବ ବୋଲି ବରିଷ୍ଠ ପୂଜକ ରଘୁନାଥ ମହାପାତ୍ର କହିଛନ୍ତି।
କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁସାରେ ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଜିଲାର ମେଘାସନ ପର୍ବତରେ ତାପସ ଋଷି ମା’ ଙ୍କୁ ଧ୍ୟାନ କରୁଥିଲେ। ଋଷିଙ୍କ ଦେହାନ୍ତ ପରେ ତାଙ୍କୁ ବଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ଶିଷ୍ୟ ଭଦ୍ରନାଥ ମା’ଙ୍କୁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିଥିଲେ। ମେଘାସନ ପର୍ବତରୁ ବାହାରିଥିବା ସାଳନ୍ଦୀ ନଦୀରେ ତାପସ ଋଷିଙ୍କ ମୃତଦେହକୁ ଭସାଇ ଦେବା ପାଇଁ ମା’ ତାଙ୍କୁ ଶୂନ୍ୟବାଣୀ କରିଥିଲେ। ଯେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ମୃତଦେହ ଲାଗିବ ସେଠାରେ ମନ୍ଦିର ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ତାଙ୍କ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା କରିବାକୁ କହିଥିଲେ। ସେହି ଅନୁଯାୟୀ ଭଦ୍ରନାଥ ଋଷିଙ୍କ ମୃତଦେହ ଭସାଇ ଦେବା ପରେ ଭଦ୍ରକ ଭୂୟଁାମହଲାଠାରେ ଲାଗିଥିଲା। ସେଠାରେ ସ୍ଥାନୀୟ ରାଜାଙ୍କ ସହାୟତାରେ ଭଦ୍ରନାଥ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରି ମା’ଙ୍କୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ। ପରେ କଳାପାହାଡ଼ ଆକ୍ରମଣ ସମୟରେ ମା’ଙ୍କୁ ଆହାରପଦାକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରାଯାଇଥିଲା। କଳାପାହାଡ଼ ଆକ୍ରମଣରେ ଭୂୟଁାମହଲାଠାରେ ଥିବା ମନ୍ଦିରଟି ଭାଙ୍ଗିଯାଇଥିଲା। ଏଣୁ ଆହାରପଦାଠାରେ ହିଁ ମା’ଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତି ସ୍ଥାପନ କରି ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା କରାଯାଇଥିଲା। ପରେ ଏହା ଭଦ୍ରକାଳୀ ପୀଠ ନାମରେ ପରିଚିତ। ମା’ଙ୍କ ଠାରେ ମାନସିକ କଲେ ତାହା ନିଶ୍ଚୟ ଫଳବତୀ ହୁଏ ବୋଲି ଲୋକଙ୍କର ବିଶ୍ୱାସ ରହିଛି। ଏଥିପାଇଁ ମାନସିକଧାରୀମାନେ କାଳୀପୂଜାରେ କଳସ ସ୍ଥାପନ କରିଥାନ୍ତି।
ସନାତନ ରାଉତ