ଶିକ୍ଷାବିତ୍, ଅନୁବାଦିକା ତଥା ବିଜ୍ଞାନ ଲେଖିକା ଡକ୍ଟର ମୃଦୁଳା ମିଶ୍ର ପ୍ରଥମ ରୋଜଗାର ସମ୍ପର୍କରେ
ଯାହା କୁହନ୍ତି…
ମୋର ଜନ୍ମ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗସ୍ଥିତ ଶାନ୍ତିନିକେତନରେ । ପିଲାଦିନୁ ମୁଁ ସାହିତି୍ୟକ ବାତାବରଣରେ ବଢ଼ିଛି । ବାପା ପ୍ରଫେସର୍ ନରେନ୍ଦ୍ର ନାଥ ମିଶ୍ର ଥିଲେ ବିଶିଷ୍ଟ ପ୍ରାବନ୍ଧିକ, ସାହିତ୍ୟ ସମାଲୋଚକ ଓ ବିଶ୍ୱଭାରତୀ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଓଡ଼ିଆ ବିଭାଗର ପ୍ରଫେସର। ଆମ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପାଠଭବନରେ ସାପ୍ତାହିକ ସାହିତ୍ୟ ସଭା ହେଉଥିଲା । ତେଣୁ ଘରେ ବାହାରେ ସାହିତ୍ୟ ଚର୍ଚ୍ଚାର ପରିସର ଥିଲା। ମନେ ଅଛି ସାହିତ୍ୟ ସଭାରେ ପାଠ କରିଥିବା ମୋର ପ୍ରଥମ ରଚନା ଥିଲା ‘ଲୁଇ ପାସ୍ତୁର ଓ ଜଳାତଙ୍କ ରୋଗ’ । ତାହା ଥିଲା ମୋର ପ୍ରଥମ ଜନପ୍ରିୟ ବିଜ୍ଞାନ ରଚନା, ଯାହାକି ବଙ୍ଗଳା ଭାଷାରେ କାରଣ ଆମେ ବଙ୍ଗଳା ମାଧ୍ୟମରେ ପାଠ ପଢ଼ୁଥିଲୁ। ମୁଁ ଥିଲି ଗ୍ରନ୍ଥକୀଟ । ଘରେ ରବୀନ୍ଦ୍ର ରଚନାବଳୀ ଥିଲା। ମୁଁ ରବୀନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟର ଜଣେ ଅନୁରାଗୀ ପାଠିକା ହୋଇଗଲି । ବିଦ୍ୟାଳୟର ‘ସମୀନ୍ଦ୍ର ପାଠାଗାର’ ଥିଲା ମୋର ପ୍ରିୟସ୍ଥାନ । ‘ଗଲିଭାର୍ ଟ୍ରାଭେଲ୍ସ’ଠୁ ଆରମ୍ଭ କରି ‘ଆରବ୍ୟ ରଜନୀର ଗଳ୍ପ’ ପରି କେତେ ଇଂରାଜୀ ଉପନ୍ୟାସର ବଙ୍ଗଳା ଅନୁବାଦ ମୁଁ ପଢିଛି। ତେବେ ସାହିତ୍ୟ ଥିଲା ମୋ ପାଇଁ ଅବସର ବିନୋଦନ।
ଗଣିତ ଓ ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରତି ଆକୃଷ୍ଟ ହେଲି। ଦଶମ ଶ୍ରେଣୀ ଗଣିତରେ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ମାର୍କ ରଖିଥିବାରୁ ମୋତେ ‘ଜଗଦାନନ୍ଦ ରାୟ ସ୍ମୃତି ପୁରସ୍କାର’ ସ୍ବରୂପ ମିଳିଥିବା ଦୁଇଶହ ଟଙ୍କାରେ ପାଞ୍ଚୋଟି ବହି ନିଜ ପସନ୍ଦ ଅନୁସାରେ କିଣିଥିଲି । ମନେଅଛି ମୁଁ ସେଥିରେ ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥଙ୍କର ‘ଗୀତାଞ୍ଜଳି’, ‘ନୈବେଦ୍ୟ’, ‘Four Chapters’ ପ୍ରଭୃତି ବହି କିଣିଥିଲି । ଏକାଦଶ ଶ୍ରେଣୀରୁ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ଯାଏଁ ମୁଁ ସ୍କଲାରଶିପ୍ ପାଇଛି । ମାସିକ ଷାଠିଏ ଟଙ୍କାରୁ ବଢ଼ି ଏମ୍ଏସ୍ସି ବେଳକୁ ତାହା ଶହେ ହୋଇଯାଇଥିଲା।
କୁହାଯାଇପାରେ ତାହା ମୋର ପ୍ରଥମ ରୋଜଗାର । ପୋଷ୍ଟଅଫିସ୍ରେ ମୋ ନାଁରେ ଗୋଟିଏ ସଞ୍ଚୟ ଖାତା ଖୋଲାହେଲା। ସେଥିରେ ତାହା ଜମା ହେଉଥିଲା । ତା’ପରେ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ‘ଆଣବିକ ଶକ୍ତି ବିଭାଗ’ର ଫେଲୋଶିପ ପାଇ ମୁଁ ଭୁବନେଶ୍ୱରସ୍ଥିତ ‘ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ’ରେ ଗବେଷଣା କଲି । ଫେଲୋଶିପ ଟଙ୍କାରେ ନିଜ ଖର୍ଚ୍ଚ ତୁଲାଇବା ସହ ‘ଆଞ୍ଚଳିକ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ’ରେ ପଢ଼ୁଥିବା ମୋ ସାନଭଉଣୀକୁ ହାତଖର୍ଚ୍ଚ ଦେଉଥିଲି ।
ଗବେଷଣା ଅନ୍ତେ ୧୯୯୦ ମସିହାରେ ସର୍ଭିସ୍ ସିଲେକ୍ସନ ବୋର୍ଡ ଦ୍ୱାରା ମନୋନୀତ ହୋଇ କଲେଜରେ ଯୋଗଦେବା ପରେ ଆଉ ତାତ୍ତ୍ୱିକ ଗବେଷଣା କରିବା ସମ୍ଭବ ହେଲାନାହିଁ । ସେତେବେଳେ ଅଧ୍ୟାପନା ସହିତ ଜନପ୍ରିୟ ବିଜ୍ଞାନ ରଚନା ଲେଖିବାକୁ ପ୍ରୟାସ କଲି । ଶିଶୁଲେଖା ପ୍ରକାଶ ପାଉଥାଏ । ସେଥିରେ ‘ଉଦ୍ଭିଦ ଜଗତର ଅଦ୍ଭୁତ କଥା’ ଓ ‘ଯନ୍ତ୍ର ମାନବ ରୋବଟ୍’ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା । କେତେ ପାରିଶ୍ରମିକ ମିଳିଥିଲା ମନେ ନାହିଁ। ତେବେ ଭଞ୍ଜକଳା ମଣ୍ଡପରେ ବିଜ୍ଞାନ ଏକାଡେମୀର ଏକ ସେମିନାର ହୋଇଥିଲା । ମୋତେ ପ୍ରବନ୍ଧ ପାଠ କରିବାକୁ ଆମନ୍ତ୍ରଣ ଆସିଥିଲା। ବିଜ୍ଞାନ ଜନପ୍ରିୟକରଣ ଉପରେ ଏକ ପ୍ରବନ୍ଧ ମୁଁ ପାଠ କରିଥିଲି । ସେହି ଦିନଠାରୁ ମୋର ବିଜ୍ଞାନ ଏକାଡେମୀ ସହ ସମ୍ପର୍କ । ବିଜ୍ଞାନ ଦିଗନ୍ତରେ ପ୍ରବନ୍ଧ ପ୍ରକାଶ ପାଇଲେ ଦୁଇଶହ ଟଙ୍କା ମିଳେ । ସେ ଏକ ନିଆରା ଆନନ୍ଦ। ଦରମା ସହ ତାହା ତୁଳନୀୟ ନୁହେଁ । ତାହା ସୃଷ୍ଟିର ଆନନ୍ଦ । ନିଜକୁ, ନିଜ ଲେଖାକୁ ସ୍ବୀକୃତି ମିଳିବାର ଆନନ୍ଦ।