ଦୁନିଆରେ ଅନେକ ପ୍ରକାରର ପଶୁ ରହିଛନ୍ତି। ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ଆମେ କେତେକଙ୍କ ବିଷୟରେ ଜାଣିଥିବା ବେଳେ ଆଉ କେତେକକୁ ବହିରେ ପଢ଼ିଛୁ। ଅନେକ ପ୍ରଜାତିର ପଶୁଙ୍କ ଉପରେ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଗବେଷଣା ଚଳାଇଛନ୍ତି। ଡାଇନୋସରକୁ କେହି ଦେଖି ନାହାନ୍ତି, ମାତ୍ର ଏହାର ଜୀବାଶ୍ମ ହେତୁ ସେମାନଙ୍କ ଅସ୍ତିତ୍ୱର ପ୍ରମାଣ ମିଳିଛି। ଠିକ୍ ସେହିପରି ଏନାକୋଣ୍ଡା। ଏହି ବିଶାଳକାୟ ସାପ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କଠାରୁ ଦୂରରେ ଜଙ୍ଗଲରେ ରୁହନ୍ତି। ଏହାକୁ ଆମେ ପୁସ୍ତକ ତଥା ଟିଭିରେ ଦେଖୁଛୁ। ହେଲେ ଏପରି ଏକ ସାପ ରହିଛି ଯାହାର ଆକାର ଦେଖିଲେ ଯେ କେହିବି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଯିବେ। ଏହାର କେହି କେବେ କଳ୍ପନା ମଧ୍ୟ କରି ନ ଥିବେ। ହେଲେ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ସାପ ବିଷୟରେ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଛନ୍ତି। ଏହାର ଲମ୍ବ ୪୨ ଫୁଟ। ଏନାକୋଣ୍ଡା ଫିଲ୍ମରେ ଦେଖିଥିବା ସାପଠାରୁ ମଧ୍ୟ ଏହା ଯଥେଷ୍ଟ ବଡ଼। ଏହି ସାପ ୫୦ରୁ ୬୦ ନିୟୁତ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ପୃଥିବୀରେ ଥିଲା। ଏହାର ଓଜନ ଗାଇର ଦୁଇଗୁଣ ହେବ, ଯାହାକି ପ୍ରାୟ ୧ ହଜାର ୧୭୯ କିଲୋଗ୍ରାମ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ। ଏହି ସାପର ନାମ ହେଉଛି ଟାଇଟନୋବା। ଏହା ବୋଆ ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଯାଏ। ବର୍ତ୍ତମାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମିଳିଥିବା ଏହା ସବୁଠାରୁ ବଡ।
ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ସାପ ଡାଇନୋସର ଅଦୃଶ୍ୟ ହେବା ପରେ ୬୫ ନିୟୁତ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପୃଥିବୀରେ ଥିଲା। ଏମାନେ ଆମାଜନ ଜଙ୍ଗଲରେ ରହୁଥିଲେ ସେଠାକାର ଉଷ୍ମ ତାପମାତ୍ରା ସେମାନଙ୍କୁ ଅଧିକ ଦିନ ବଞ୍ଚିବାକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଥିଲା। ୨୦୦୯ ମସିହାରେ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏହି ସାପର ଜୀବାଶ୍ମ ପାଇଥିଲେ। ଫ୍ଲୋରିଡା ସଂଗ୍ରହାଳୟ ଏହି ସାପ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ଦେଇଥିଲା। ଏହି ସାପ ବର୍ଷକୁ ମାତ୍ର ୨ କିମ୍ବା ୩ ଥର ଖାଇଥାନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ସେମାନେ ଯେତେବେଳେ ଖାଆନ୍ତି ଏକ ବଡ଼ କୁମ୍ଭୀରକୁ ତୁରନ୍ତ ହଜମ କରିଦିଅନ୍ତି।