ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ସଂସ୍କୃତିର ପ୍ରଚାର ପ୍ରସାରରେ ମନୋନିବେଶ କରି ଅନେକ ଭକ୍ତଙ୍କ ଅନୁଭବ ଓ ଅନୁଭୂତିକୁ ନେଇ ସେ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଶୈଳୀରେ ରଚନା କରିଛନ୍ତି ଏକାଧିକ ପୁସ୍ତକ। ଯେଉଁ ପୁସ୍ତକର ନାଁ ଅ’ରୁ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ। ପ୍ରତିବର୍ଷ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ରଥାରୂଢ଼ ବେଳେ ତାଙ୍କ ନିକଟରେ ସେ ସେହି ପୁସ୍ତକକୁ ସମର୍ପଣ କରିଥାନ୍ତି। ଏହାଛଡା ତାଙ୍କର ରହିଛି ବିଭିନ୍ନ ସାହିତ୍ୟକୃତୀ, ଯେଉଁଥିପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ମିଳିଛି ଅନେକ ସମ୍ମାନ ଓ ପୁରସ୍କାର। ସେ ହେଲେ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତିର ଗବେଷକ, ଗାଳ୍ପିକ, କବି ପୀତବାସ ରାଉତରାୟ। ଜନ୍ମ ୧୯୫୨ ମସିହା ହେରାପଞ୍ଚମୀ ତିଥିରେ। ଘର ପୁରୀ ଜିଲା କୋଣାର୍କ ଅନ୍ତର୍ଗତ କରମଙ୍ଗା ଗ୍ରାମରେ। ବାପା ଭଗବାନ ଖଟୋଇ, ମା’ ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ଖଟୋଇ। ସେ କୁହନ୍ତି, ‘ ମୋ ଅଜା ଥିଲେ ଜଣେ ଜମିଦାର। ସେ ଶିକ୍ଷାକୁ ଯଥେଷ୍ଟ ମାନ୍ୟତା ଦେଉଥିଲେ। ତାଙ୍କରି ଉଦ୍ୟମରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା କୋଣାର୍କ ଉଚ୍ଚ ବିଦ୍ୟାଳୟ। ବାପା ଅଜାଙ୍କ ଘରକୁ ଘରଜ୍ୱାଇଁ ହୋଇ ଆସିଥିବାରୁ ଅଜାଙ୍କ ଘରେ ଆମେ ଭାଇ ଭଉଣୀ ବଢ଼ିଥିଲୁ। ବାପା ନହିର ସମବାୟ ବିଭାଗରେ ଚାକିରି କରିଥିଲେ। ପରେ ଭୁବନେଶ୍ୱର ଆସିଲେ। ସେତେବେଳେ ଘରକୁ ବିଭିନ୍ନ ଖବରକାଗଜ ଆସୁଥିଲା। ମୀନା ବଜାର ଓ ଇନ୍ଦ୍ରଧନୁରେ ପିଲାଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ବିଭିନ୍ନ ଲେଖା ପ୍ରକାଶିତ ହେଉଥିବାରୁ ବାପା ସେସବୁକୁ ମୋ ପାଇଁ ଆଣୁଥିଲେ। ମୁଁ ସେସବୁ ପଢିବା ସହ ସେଇ ସମୟରୁ ଲେଖାଲେଖି ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲି। ସେଥିରେ ମୋ ଲେଖା ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା। ଏଥିଯୋଗୁ ବହୁତ ଉତ୍ସାହିତ ହୋଇପଡ଼ିଥିଲି। ସେବେଠାରୁ ଲେଖାଲେଖି ପ୍ରତି ରୁଚି ବଢ଼ିଯାଇଥିଲା। ଉତ୍କଳ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଏମ୍.ଏ. ଏବଂ ଏମ୍.ଫିଲ୍. ସାରିବାପରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଅଧୀନରେ ଦୁଇବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏକ ଚାକିରିରେ ରହିଲି। ତା’ପରେ ଫର୍ଟିଲାଇଜର କର୍ପୋରେଶନ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆରେ ଦଶବର୍ଷ ଓ ପାରାଦୀପ ଫସ୍ଫେଟ୍ସ ଲିମିଟେଡ୍ରେ ପ୍ରାୟ ୨୭ବର୍ଷ ଚାକିରି କରିଥିଲି। ତେବେ ପ୍ରଭୁଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ଓ ପୁରୀ ପ୍ରତି ମୋର ଆକର୍ଷଣ ପିଲାଟି ଦିନରୁ ରହି ଆସିଛି। ପ୍ରତିବର୍ଷ କାର୍ତ୍ତିକ ମାସରେ ବୋଉ ପୁରୀରେ ଯାଇ ରହୁଥିଲା। ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ କରୁଥିଲା। ଏଥିପାଇଁ ମଝିରେ ମଝିରେ ବାପା ଭୁବନେଶ୍ୱରରୁ ପୁରୀକୁ ଆସୁଥିଲେ। ତାଙ୍କ ସହିତ ମୁଁ ବି ପୁରୀକୁ ଆସୁଥିଲି। ଏମିତିରେ ଅନ୍ୟ ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ପୁରୀକୁ ଆସୁଥିଲୁ। ଥରେ ଜେଜେମା’ଙ୍କଠାରୁ ଶୁଣିଥିଲି ପିଲାଦିନେ ବାପା ବସନ୍ତରୋଗରେ ପୀଡ଼ିତ ହୋଇଥିଲେ। ଏହି ରୋଗରୁ ଆରୋଗ୍ୟ ନିମନ୍ତେ ଜେଜେମା’ ତାଙ୍କୁ କଦଳୀ ପତ୍ରରେ ଶୁଆଇ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ସମର୍ପଣ କରିଥିଲେ। ଆଉ କହିଥିଲେ ପୁଅ ବଡ଼ ହେଲେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ରଥଯାତ୍ରାରେ ରଥାରୂଢ଼ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଦର୍ଶନ କରି ଭୋଗଲାଗି କରିବ। ସମୟକ୍ରମେ ବାପାଙ୍କ ଦେହ ସୁସ୍ଥ ହୋଇଯାଇଥିଲା। ଏହାପରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ବାପା ରଥଯାତ୍ରାକୁ ଆସି ରଥରେ ଭୋଗ କରୁଥିଲେ, ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ କରୁଥିଲେ। ତାଙ୍କ ସହିତ ମୁଁ ମଧ୍ୟ ଆସୁଥିଲି। ସେ କହୁଥିଲେ, ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ନିଜ ପାଇଁ କିଛି ମାଗ ନାହିଁ। କେବଳ କହିବ ବିଶ୍ୱବାସୀଙ୍କ ମଙ୍ଗଳ ହେଉ। କିନ୍ତୁ ଗୋଟେବର୍ଷ ବାପାଙ୍କ ଦେହ ଅସୁସ୍ଥ ଯୋଗୁ ସେ ପୁରୀକୁ ଆସିପାରି ନଥିଲେ। ଏଥିପାଇଁ ତାଙ୍କ ଆଖି ଲୁହ ଛଳଛଳ ହୋଇଗଲା। ମୁଁ ବାପାଙ୍କୁ ବୁଝାଇ କହିଥିଲି, ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ଭକ୍ତଙ୍କ ଅନୁଭବ ଓ ଅନୁଭୂତିର ପୁସ୍ତକଟିଏ ଆରମ୍ଭ କରିବି। ଏହି ପୁସ୍ତକକୁ ରଥାରୂଢ଼ବେଳେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ନିକଟରେ ସମର୍ପଣ କରାଯିବ; ଯାହା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱବାସୀ ପ୍ରସାଦ ରୂପେ ପାଇପାରିବେ। ଏହି କଥାରେ ବାପା ଖୁସି ହୋଇ ମତେ ହଜାର ଟଙ୍କା ଦେଇଥିଲେ। ଆଉ କହିଥିଲେ, ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକୁ ଆଗେଇ ନେଇଚାଲ। ସେବେଠାରୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ରଥାରୂଢ଼ବେଳେ ପୁସ୍ତକଟିଏ ପ୍ରକାଶନ କରି ତାଙ୍କ ପାଖରେ ସମର୍ପଣ କରୁଛି। ଦୀର୍ଘ ୧୬ ବର୍ଷ ଧରି ଏହି କାମ ମୁଁ ପ୍ରତିବର୍ଷ କରି ଆସୁଛି। ସମର୍ପଣ କରାଯାଉଥିବା ପୁସ୍ତକର ଏକାଧିକ ସଂସ୍କରଣ ବାହାରିଛି। ୨୦୨୦ ମସିହାରେ କରୋନା କଟକଣା ସମୟରେ ରାସ୍ତାଘାଟ, ହାଟବଜାର ସବୁକିଛି ବନ୍ଦ ହୋଇ ଯାଇଥିଲା। ଏହି ସମୟରେ କିପରି ପୁସ୍ତକ ପ୍ରକାଶନ କରିବି ଚିନ୍ତା ଥିଲା। କେହିକେହି ଭାବିଥିଲେ ବୋଧହୁଏ ଏଥର ପୁସ୍ତକ ପ୍ରକାଶନ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ। କିନ୍ତୁ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଲୀଳା ବଡ଼ ବିଚିତ୍ର! ମୋ ମୋବାଇଲକୁ ଏତେ ପରିମାଣରେ ଲେଖା ଆସିଲା ଯେ ତାହା ଗୋଟିଏ ନୁହେଁ ଦୁଇଖଣ୍ଡ ବହି ହୋଇ ପ୍ରକାଶିତ ହେଲା। ଯାହାର ନାଁ ‘ଅଦ୍ୱିତୀୟ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ’ ଓ ‘ଅକ୍ଷୟ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ’। ସତରେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ପାଇଁ କିଛି କରିପାରିଲେ ଆତ୍ମତୃପ୍ତି ମିଳେ। ମୋର ବିଭିନ୍ନ ସାହିତ୍ୟକୃତୀର ସ୍ବୀକୃତିସ୍ବରୂପ ମତେ ମିଳିଛି ଅନେକ ପୁରସ୍କାର ଓ ସମ୍ମାନ। ଯାହା ମଧ୍ୟରେ ଆସେ ଉତ୍କଳରତ୍ନ ସମ୍ମାନ, ବଳଭଦ୍ର ସମ୍ମାନ, ଶିଶୁଅନନ୍ତ ସମ୍ମାନ ଆଦି। ବ୍ୟଙ୍ଗ ସାହିତ୍ୟ ପାଇଁ କାନ୍ତକବି ଲକ୍ଷ୍ମୀକାନ୍ତ ପୁରସ୍କାର, ଉତ୍କଳ ସାହିତ୍ୟ ସମ୍ମାନ, ଫକିରମୋହନ ସମ୍ମାନ, ଗଳ୍ପ ରଚନା ପାଇଁ ଅମୃତାୟନ, ନୀଳକଇଁ, ତୀର ତରଙ୍ଗ ଆଦି ସାହିତ୍ୟ ପତ୍ରିକାରୁ ବହୁ ପୁରସ୍କୃତ ହୋଇପାରିଛି। ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତି ପରିଷଦର ଉପସଭାପତି ଭାବେ ମୁଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି। ବର୍ତ୍ତମାନ ମୁଁ ଅନନ୍ୟ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍ଥାନର ସମ୍ପାଦକ, ମୁକ୍ତ ଚିନ୍ତନର ସମ୍ପାଦକ, ଏକାମ୍ର ପୁସ୍ତକ ମେଳାର ସଭାପତି, ଓଡ଼ିଶା ଲେଖକ ସମବାୟ ସମିତିର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ସଭାପତି। କିନ୍ତୁ ପୂର୍ବରୁ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ଓ ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀର ସଦସ୍ୟ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲି। ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦରୁ ମୋ ସାହିତ୍ୟ ସାଧନାରେ ପତ୍ନୀ ମୀନାକ୍ଷୀ ରାଉତରାୟ ଅନୁବାଦକ ଭାବେ ସାଥୀ ହୋଇଛନ୍ତି। ଏବେ ପୁଅ ଝିଅ ଜ୍ୱାଇଁ ଓ ଦୁଇ ନାତୁଣୀଙ୍କୁ ନେଇ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ପାଖେ ସମର୍ପିତ ଜୀବନ ଖୁସିରେ ବିତୁଛି।
– ବନବିହାରୀ ବେହେରା