ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ୧୯୪୬ ଅକ୍ଟୋବର ୧୬ରେ କଟକରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ପିଲାଟି ବେଳୁ ସେ ବାହାରେ ରହି ପଢ଼ିଥିଲେ। ପ୍ରଥମେ ଡେହରାଡୁନର ୱେଲହମ୍ ବାଳକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଏବଂ ପରେ ସମ୍ମାନଜନକ ଦି ଡୁନ ସ୍କୁଲରେ ଶିକ୍ଷା ଲାଭ କରିଥିଲେ। ପରେ ସେ ଦିଲ୍ଲୀ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ କରିଥିଲେ। ନବୀନ ଜଣେ ବିଶିଷ୍ଟ ଲେଖକ ଥିଲେ। ସେ ୫୦ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉଭୟ ରାଜନୀତି ଏବଂ ଓଡ଼ିଶାଠାରୁ ଦୂରେଇ ରହିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ପିତା ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ଦେହାନ୍ତ ପରେ ସେ ୧୯୯୭ରେ ରାଜନୀତିରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥିଲେ। ୧୯୯୮ରେ ସେ ସ୍ବର୍ଗତ ପିତା ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ନାମରେ ବିଜୁ ଜନତା ଦଳ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ। ପୂର୍ବରୁ ରାଜନେୈତିକ ଅଭିଜ୍ଞତା ନ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେ ବେଶ୍ ବିଜ୍ଞତାର ପରିଚୟ ଦେଇ ୨୦୦୦ରେ ଭାଜପା ସହିତ ମିଶି ରାଜ୍ୟରେ ସରକାର ଗଠନ କରି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଭାର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ସରଳ ସ୍ବଭାବ ଓ ସହିଷ୍ଣୁତା ତାଙ୍କୁ ଜଣେ ଅସାଧାରଣ ଜନନେତା କରିପାରିଛି। ଯେଉଁଥିପାଇଁ ସେ ଲଗାତାର ୫ଥର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଆସନରେ ଅଳଙ୍କୃତ ହୋଇପାରିଛନ୍ତି। ପିତାଙ୍କ ପରି ସେ ଅମଲାତନ୍ତ୍ରକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାରେ ସଫଳ ହୋଇଛନ୍ତି। ଯାହାକି ରାଜ୍ୟର ବିକାଶକୁ ତ୍ୱରାନ୍ବିତ କରିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇପାରିଛି। ତାଙ୍କର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସାଧାରଣ ଜୀବନଶୈଳୀ ରାଜ୍ୟବାସୀଙ୍କ ନିକଟରେ ଗ୍ରହଣୀୟ ହୋଇପାରିଛି। ସେ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ପରିଚାଳନା କରିବାରେ ବେଶ୍ ସଫଳତା ହାସଲ କରିଛନ୍ତି। ୧୯୯୯ ପରେ ରାଜ୍ୟ ଯେତେଗୁଡ଼ିକ ବାତ୍ୟାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଛି ତାକୁ ସଫଳତାର ସହ ମୁକାବିଲା କରିବାରେ ରଣକୌଶଳ ବେଶ ସହାୟକ ହୋଇଛି। ଯେଉଁଥିପାଇଁ ଜାତିସଂଘ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଶଂସା କରିଛି। କଳାପ୍ରତି ତାଙ୍କ ଅନୁରାଗ ତାଙ୍କୁ ଇଣ୍ଡିଆନ ନ୍ୟାଶନାଲ ଟ୍ରଷ୍ଟର ଜଣେ ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ସଦସ୍ୟ କରାଇ ପାରିଛି।