ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୧୧।୧୧: ପ୍ରାୟତଃ ସପିଂ କରିବା ସମୟରେ, ଆପଣ ହୁଏତ ଅନେକ ଦୋକାନରେ ଗୋଟିଏ ଜିନିଷ ପଢିଥିବେ, ଯେଉଁଥିରେ ଲେଖା ଅଛି ଯେ ବିକ୍ରୟ ସାମଗ୍ରୀ ଫେରସ୍ତ ହେବ ନାହିଁ। ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଯେ ଦୋକାନୀଙ୍କ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗ୍ରାହକଙ୍କ ଅଧିକାରର ଉଲ୍ଲଂଘନ ଅଟେ। ଗୁଜୁରାଟ ସରକାର ମଧ୍ୟ ଏହାକୁ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି।
ଗୁଜରାଟ ସରକାର ଏକ ସର୍କୁଲାର ଜାରି କରି କହିଛନ୍ତି ଯେ ଗ୍ରାହକଙ୍କ ପାଖରେ ଯେକୌଣସି ଜିନିଷ ସେହି ଦୋକାନରେ କିମ୍ବା ମଲରୁ କିଣାଯାଇଥିବା ସମାନ ଫର୍ମରେ ଫେରସ୍ତ କରିବାର ଅଧିକାର ଅଛି। ଦୋକାନୀ ଏହାକୁ ଫେରାଇବାକୁ ମନା କରିପାରିବ ନାହିଁ।
ଗୁଜୁରାଟ ସରକାରଙ୍କ ସର୍କୁଲାରରେ ଆହୁରି କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଯଦି ଜଣେ ବ୍ୟବସାୟୀ ବିକ୍ରୟ ସାମଗ୍ରୀ ଫେରସ୍ତ କରିବାକୁ ମନା କରନ୍ତି, ତେବେ ତାଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଗ୍ରାହକ କୋର୍ଟରେ ଅଭିଯୋଗ ହୋଇପାରିବ।
ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହେଲେ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଜରିମାନା ଏବଂ ଦଣ୍ଡବିଧାନର ବ୍ୟବସ୍ଥା ମଧ୍ୟ ରହିଛି। ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ, ବିକ୍ରି ହୋଇଥିବା ସାମଗ୍ରୀ ଫେରସ୍ତ ନକରିବା ବିରୋଧରେ ଗୁଜୁରାଟର କୋର୍ଟ ଏବଂ ଫୋରମରେ ୭୦ଟି ମାମଲା ବିଚାରାଧୀନ ଅଛି।
ଜଣେ ମହିଳା ଅହମ୍ମଦାବାଦର ଏକ ଶୋ’ରୁମରୁ ତାଙ୍କ ସ୍ବାମୀଙ୍କ ପାଇଁ ୧୬ହଜାର ଟଙ୍କା ମୂଲ୍ୟର ଘଣ୍ଟା କିଣିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ୱାଚ ବେଲ୍ଟ ସ୍ବାମୀଙ୍କ ହାତକୁ ଛୋଟ ହୋଇଗଲା । ଯେତେବେଳେ ମହିଳା ଘଣ୍ଟା ଫେରାଇବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ, ଶୋ’ରୁମ ମାଲିକ ବିଲରେ ଲିଖିତ ଲାଇନ ପଢିବା ପରେ ଏହାକୁ ଫେରାଇ ଦେଇଥିଲେ, ସେଥିରେ ଲେଖାଥିଲା ‘ଥରେ ବିକ୍ରି ହୋଇଥିବା ଘଣ୍ଟା କେବଳ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ’। ଏହା ପରେ ମହିଳା ଉପଭୋକ୍ତା ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଅଭିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି।
ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଯଦି ଦୋକାନୀ ଦ୍ୱାରା ବିକ୍ରୟ କରାଯାଉଥିବା ସାମଗ୍ରୀ ଗ୍ରାହକଙ୍କ ଆବଶ୍ୟକତା ସହିତ ମେଳ ଖାଉ ନାହିଁ, ତେବେ ଗ୍ରାହକଙ୍କର ମଧ୍ୟ ସେପରି ଫେରସ୍ତ କରିବାର ଅଧିକାର ଅଛି। ଯଦି ଦୋକାନୀ ଜିନିଷ ଫେରାଇବାକୁ ମନା କରନ୍ତି, ତେବେ ଗ୍ରାହକ ଅଭିଯୋଗ କରିପାରିବେ।
କ’ଣ ରହିଛି ନିୟମ?
ଗ୍ରାହକ ସୁରକ୍ଷା ଆଇନ, ୨୦୧୯ ଅନୁଯାୟୀ, ଗ୍ରାହକମାନଙ୍କର ଏସବୁ ଅଧିକାର ଅଛି ।
ଯଦି ଦ୍ରବ୍ୟଗୁଡିକ ତ୍ରୁଟିପୂର୍ଣ୍ଣ, ତେବେ ଏହାକୁ ବଦଳାଇବାକୁ ଗ୍ରାହକଙ୍କ ଅଧିକାର ଅଛି ।
ଯଦି ଗ୍ରାହକ ତ୍ରୁଟିପୂର୍ଣ୍ଣ ସାମଗ୍ରୀ ଫେରସ୍ତ କରନ୍ତି, ତେବେ ଦ୍ରବ୍ୟର ମୂଲ୍ୟ ଦୋକାନୀକୁ ଫେରସ୍ତ କରିବାକୁ ପଡିବ ।
ଯଦି କିଣାଯାଇଥିବା ଦ୍ରବ୍ୟ ଯୋଗୁଁ ଗ୍ରାହକ କୌଣସି କ୍ଷତି ସହୁଛନ୍ତି ତେବେ ଗ୍ରାହକ ମଧ୍ୟ କ୍ଷତିପୂରଣ ଦାବି କରିପାରିବେ।