ଢେଙ୍କାନାଳ ଅଫିସ, ୨୩।୩: କଟକ ଜିଲା ମଙ୍ଗୁଳିରୁ ଢେଙ୍କାନାଳକୁ ସଂଯୋଗ କରୁଥିବା ୫୫ନଂ. ଜାତୀୟ ରାଜପଥ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ରାଜ୍ୟ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କୁ ଉତ୍ତମ ସେବା ଯୋଗାଇ ଦେବାକୁ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିବା ‘ଯାଯାବର’ ଏବଂ ‘ପାନ୍ଥିକା’ କାମରେ ଆସୁନାହିଁ। ୪ କୋଟିରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟରେ ନିର୍ମିତ ଏହି ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ପାନ୍ଥନିବାସ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଅଭାବରୁ ଭୂତକୋଠିରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି। ପର୍ଯ୍ୟଟନ ବିଭାଗ କେବଳ କୋଠା ନିର୍ମାଣ କରିଦେଇ ଚୁପ୍ ବସିଯାଇଥିବାବେଳେ ‘ଯାଯାବର’ ପରିସର ଲଟାବୁଦାରେ ଭର୍ତ୍ତି ହୋଇ ଅସାମାଜିକଙ୍କ ଆଡ୍ଡା ପାଲଟିଛି।
କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଏବଂ ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ବିଭିନ୍ନ ପର୍ଯ୍ୟଟନସ୍ଥଳୀ ଭ୍ରମଣ କରିବା ଲାଗି ଆସୁଥିବା ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ସୁବିଧା ଲାଗି ଢେଙ୍କାନାଳ-କଟକ ସୀମାନ୍ତ ୫୫ନଂ. ଜାତୀୟ ରାଜପଥ ପାର୍ଶ୍ୱର ତୋଟାପଡ଼ା, ଢେଙ୍କାନାଳ ଜିଲାର ଗୋବିନ୍ଦପୁରରେ ରହିଛି ‘ଯାଯାବର’। ସେହିପରି ଢେଙ୍କାନାଳ-ଅନୁଗୋଳ ସୀମାନ୍ତ କଣ୍ଟାବଣିଆରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଛି ‘ପାନ୍ଥିକା’। ହେଲେ ଲୋକାର୍ପଣ ହେବା ପରେ ଏହା ବ୍ୟବହାରରେ ଆସୁନାହିଁ। ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଅଭାବରୁ ଏହା ଏବେ ପରିତ୍ୟକ୍ତ ହେବାକୁ ବସିଛି। ତେବେ ଦୀର୍ଘଦିନ ପରେ ଏହାକୁ ନେଇ ତତ୍ପରତା ଦେଖାଇଛି ପର୍ଯ୍ୟଟନ ବିଭାଗ। ମିଶନ ଶକ୍ତି ଏବଂ ସ୍ବୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ (ଏସ୍ଏଚ୍ଜି)କୁ ଏହାର ପରିଚାଳନା ଦାୟିତ୍ୱ ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ମଙ୍ଗଳବାର ନିଷ୍ପତ୍ତି ହୋଇଛି।
ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ, ୨୦୧୮-୧୯ରେ ତୋଟାପଡ଼ା ଏବଂ ଗୋବିନ୍ଦପୁରଠାରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ‘ଯାଯାବର’ ପ୍ରକଳ୍ପ। ଏଥିରେ ପ୍ରାୟ ୧ କୋଟି ୮୫ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଲେଖାଏ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଥିବାବେଳେ ୨୦୨୦ରୁ ଉକ୍ତ ଦୁଇ କୋଠା ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ଅପେକ୍ଷାରେ ରହିଛି। ସେହିପରି ୧୯୯୬ରେ କଣ୍ଟାବଣିଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ କୋଟିଏ ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ‘ପାନ୍ଥିକା’। ଶିଳ୍ପାଞ୍ଚଳରେ ନିର୍ମିତ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ବାହାର ରାଜ୍ୟରୁ ଆସୁଥିବା ଶ୍ରମିକଙ୍କ ରହଣିସ୍ଥଳ ପାଲଟିଥିଲା। ତେବେ ଏଠାରେ ଘଟିଥିବା ଏକ ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡ ପରେ ପର୍ଯ୍ୟଟକ, ଶ୍ରମିକମାନେ ଏଠାରୁ ମୁହଁ ଫେରାଇନେଲେ। ଦୀର୍ଘଦିନ ଧରି ଏହା ଆଉ ବ୍ୟବହାରରେ ନ ଆସି ପରିତ୍ୟକ୍ତ ହୋଇ ପଡ଼ିଛି। ଦୀର୍ଘ ବର୍ଷ ବିତିଯାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହାକୁ କିପରି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ କରି ରାଜସ୍ବ ଆଦାୟର ମାଧ୍ୟମ କରାଯାଇପାରିବ ସେ ଦିଗରେ କେହି ଆନ୍ତରିକତା ଦେଖାଉ ନ ଥିଲେ। ଏହାକୁ ନେଇ ଅସନ୍ତୋଷ ତୀବ୍ର ହେବା ପରେ ଅବହେଳିତ ‘ଯାଯାବର ଏବଂ ‘ପାନ୍ଥିକା’ ପ୍ରତି ସରକାରଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟି ପଡ଼ିଛି।
ଏ ସଂକ୍ରାନ୍ତରେ ଜିଲା ପର୍ଯ୍ୟଟନ ଅଧିକାରୀ ଜଗଦୀଶ ରାୟ କୁହନ୍ତି, ଉକ୍ତ ୩ ପ୍ରକଳ୍ପକୁ ମିଶନ ଶକ୍ତି ଏବଂ ଏସ୍ଏଚ୍ଜିକୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିବା ପାଇଁ ସରକାର ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି। ଜିଲା ମିଶନ ଶକ୍ତି ପ୍ରକଳ୍ପ ଅଧିକାରୀ ମୋନାଲିସା ଭଞ୍ଜ କୁହନ୍ତି, ଏସ୍ଏଚ୍ଜିକୁ ‘ଯାଯାବର’ ପରିଚାଳନା ଦାୟିତ୍ୱ ଦେବା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ପତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ଅବଗତ କରାଯାଇଛି। ତେବେ ଏହାକୁ କିଭଳି ଭାବେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ, ତାହା ଆଲୋଚନା ପରେ ଜଣାପଡ଼ିବ।