ଅନେକ ଦେଶରେ ସଂଗଠନ ମାନବିକ ଅଧିକାର ପାଇଁ ସଂଗ୍ରାମ କରୁଥିବାବେଳେ ବିଶ୍ୱରେ ଏମିତି ଏକ ଦେଶ ଅଛି, ଯେଉଁଠି ବନ୍ୟଜନ୍ତୁମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଆଇନଗତ ଅଧିକାର ଦିଆଯାଇଛି। ଇକ୍ୱାଡୋର୍ରେ କୋର୍ଟ ଏପରି ଐତିହାସିକ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି। ଜୀବଜନ୍ତୁମାନଙ୍କର ମଧ୍ୟ ଜୀବନ ଏବଂ ପ୍ରକୃତିର ଅଧିକାର ରହିଛି। କୋର୍ଟଙ୍କ ଏପରି ନିଷ୍ପତ୍ତି ପଛରେ ଏକ ହୃଦୟସ୍ପର୍ଶୀ କାହାଣୀ ରହିଛି। ଜାଣନ୍ତୁ ଏହା ସମ୍ପର୍କରେ…
ଆନ୍ନା ବିଟ୍ରିଜ ବାରବାନୋ ପ୍ରୋନୋ ନାମକ ଜଣେ ଲାଇବ୍ରେରିଆନ ଏକ ମାଙ୍କଡ଼କୁ ଘରକୁ ଆଣିଥିଲେ। ସେ ଏକ ମାସର ଏହି ମାଙ୍କଡ଼କୁ ୧୮ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବଢ଼ାଇଥିଲେ। ଏହାର ନାମ ‘ଏଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ’ ରଖିଥିଲେ। ସେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ଅଙ୍ଗଭଙ୍ଗୀରେ କଥା ହେଉଥିଲେ।
ଘରେ ଆରାମରେ ରହୁଥିବା ଏଷ୍ଟ୍ରେଲିଆକୁ ଦିନେ ସ୍ଥାନୀୟ ପ୍ରଶାସନ ଜବତ କରି ପ୍ରାଣୀ ଉଦ୍ୟାନରେ ରଖିଥିଲା। ଘରେ ରହୁଥିବା ମାଙ୍କଡ଼ ସେଠାରେ ଥିବା ପରିବେଶ ସହିତ ଖାପଖୁଆଇ ଚଳି ପାରିଲା ନାହିଁ। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଏକ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ‘ଏଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ’ର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା। ଆନ୍ନା ବିଟ୍ରିଜ ମାଙ୍କଡ଼କୁ ଫେରାଇ ଆଣିବା ପାଇଁ ଏକ ମାମଲା ଦାୟର କରିଥିଲେ।
ସେ ତାଙ୍କ ଆବେଦନରେ ଦଲିଲଗୁଡ଼ିକୁ ଉଲ୍ଲେଖ କରି କହିଥିଲେ ଯେ, ତାଙ୍କ ସାମାଜିକ ଆଚରଣରେ ତାଙ୍କୁ ଏକାକୀ ରହିବା କଷ୍ଟକର ହେବ। ସେ ଯୁକ୍ତି ବାଢ଼ିଥିଲେ, ପରିବେଶ ପ୍ରଶାସନିକ ଅଧିକାରୀମାନେ ତାକୁ ପ୍ରାଣୀ ଉଦ୍ୟାନରେ ରଖିବା ପୂର୍ବରୁ ଏଷ୍ଟ୍ରେଲିଆର ସ୍ଥିତି ଯାଞ୍ଚ କରିବା ଉଚିତ୍ ଥିଲା। କୋର୍ଟ ଏହି ମାମଲାର ଶୁଣାଣି କରିବା ପରେ କହିଛନ୍ତି, ଉଭୟ ଆନ୍ନା ଏବଂ ପ୍ରାଣୀ ଉଦ୍ୟାନ ପ୍ରଶାସନ ମାଙ୍କଡ଼ର ଅଧିକାରକୁ ଉଲ୍ଲଂଘନ କରିଛନ୍ତି। ଆନ୍ନା ତାଙ୍କୁ ଜଙ୍ଗଲରୁ ଘରକୁ ଆଣି ଭୁଲ୍ କରିଥିଲେ ଏବଂ ପ୍ରାଣୀ ଉଦ୍ୟାନରେ ତା’ର ଠିକ୍ରେ ଯତ୍ନ ନିଆଯାଇ ନ ଥିଲା। ଯେଉଁଥିପାଇଁ ତା’ର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଲା। ପଶୁ ଅଧିକାର ଆଇନକୁ ସଂଶୋଧନ କରିବାକୁ କିମ୍ବା ଏହାକୁ ଏକ ନୂତନ ନିୟମ କରିବାକୁ କୋର୍ଟ ସରକାରଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି। ଅଦାଲତର ଆଦେଶରେ ଏହା ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ଲେଖାଯାଇଛି ଯେ, ବନ୍ୟଜନ୍ତୁମାନଙ୍କର ବଞ୍ଚିବା, ବଢ଼ିବା ଏବଂ ବିକାଶ କରିବାର ଅଧିକାର ଅଛି। ଏହା ହେଉଛି ସେମାନଙ୍କର ପରିବେଶ ପ୍ରକ୍ରିୟା, ଯାହାକୁ ବନ୍ଦ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ। ସେମାନଙ୍କର ଶିକାର କିମ୍ବା ଘରୋଇକରଣ ହେଉଛି ସେମାନଙ୍କର ଅଧିକାରର ଉଲ୍ଲଂଘନ। ନୂତନ ନିୟମ ବନ୍ୟଜନ୍ତୁମାନଙ୍କର ଅଧିକାରକୁ ଅଧିକ କଠୋର ଭାବେ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିବ।