ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୨୦।୬: କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଆଥ୍ଲେଟ ତଥା ଭାରତୀୟ କ୍ରୀଡ଼ାର ଭୀଷ୍ମ ପିତାମହ ମିଲ୍ଖା ସିଂଙ୍କ ପରଲୋକରେ ଭାରତୀୟ କ୍ରୀଡ଼ାଜଗତ ସ୍ତବ୍ଧ ହୋଇଛି। ଜଣେ ଲଢୁଆ ଖେଳାଳି ଓ ବ୍ୟକ୍ତି ଭାବେ ସାରା ଦେଶରେ ଜଣାଶୁଣା ଥିବା ମିଲ୍ଖା କରୋନା ଟ୍ରାକ୍ରେ ଏତେଶୀଘ୍ର ଜୀବନ ହାରିବେ ବୋଲି କେହି ଭାବି ନ ଥିଲେ। ୯୧ ବର୍ଷରେ ପଦାର୍ପଣ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ଜିିଦ୍ଖୋର ପ୍ରବୃତ୍ତି ତାଙ୍କୁ ଏହି ବିପଦରୁ ବଞ୍ଚାଇବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଶେଷରେ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରାଣ ହାରିବାକୁ ପଡିଥିଲା। ମାତ୍ର କିଛଦିନ ତଳେ ସ୍ତ୍ରୀ ନିର୍ମଳ କୌରଙ୍କ ମଧ୍ୟ କୋଭିଡ୍-୧୯ ସଂକ୍ରମଣ କାରଣରୁ ଦେହାନ୍ତ ହୋଇଥିଲା। ସାରା ଦେଶବାସୀ ତାଙ୍କ ପରଲୋକ ଖବରକୁ ହଜମ କରିପାରିନାହାନ୍ତି। କେବଳ କ୍ରୀଡ଼ାଜଗତ ନୁହେଁ ବହୁ ଉଚ୍ଚପଦସ୍ଥ ବ୍ୟକ୍ତି ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଶୋକପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ରହିଛନ୍ତି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦି, ପଞ୍ଜାବ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ କ୍ୟାପ୍ଟେନ ଅମରେନ୍ଦ୍ର ସିଂ, କେନ୍ଦ୍ର କ୍ରୀଡ଼ାମନ୍ତ୍ରୀ କିରେନ ରିଜିଜୁ ଓ ଅନ୍ୟମାନେ। ସେହିପରି କ୍ରୀଡ଼ାଜଗତକୁ ବାଦ୍ଦେଲେ ବଲିଉଡ୍ର ତାରକା ଓ କଳାକାରମାନେ ତାଙ୍କ ଦେହାନ୍ତରେ ଶୋକ କରି ନିଜର ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ପାଖାପାଖି ଗୋଟିଏ ମାସ ସେ କୋଭିଡ୍-୧୯ ବିରୋଧରେ ଲଢେଇ ଜାରି ରଖିଥିଲେ। ସେ ମଧ୍ୟ ଭଲ ହୋଇ ହସ୍ପିଟାଲରୁ ଘରକୁ ଫେରିଥିଲେ। ହସ୍ପିଟାଲ ଯିବା ପର୍ବରୁ ସେ ଭଲ ହୋଇଯିବେ ବୋଲି କହିଥିଲେ। କରୋନା ସଂକ୍ରମଣର ଶିକାର ହୋଇଛି ଓ ଏଥିରୁ ଖୁବ୍ଶୀଘ୍ର ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିବି ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ।
ଦେଶ ବିଭାଜନ: ଶରଣାର୍ଥୀ ମିଲ୍ଖା
ଦେଶ ବିଭାଜନ ବେଳେ ହୋଇଥିବା ଦଙ୍ଗାରେ ସେ ପାକିସ୍ତାନରେ ତାଙ୍କ ମାତାପିତାଙ୍କୁ ହରାଇଥିଲେ। ଦଙ୍ଗାର ରକ୍ତାକ୍ତ ସଂଘର୍ଷ ଦେଖି ସେ କୌଶଳକ୍ରମେ ଭାରତ ଚାଲିଆସି ଦିଲ୍ଲୀର ଶରଣାର୍ଥୀ ଶିବିରରେ ରହିଥିଲେ। ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କୁ ୧୫ ବର୍ଷ ହୋଇଥିଲା। ଶିବିରରେ ସେ ବୁଟ୍ ପଲିଶ ବଏ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ। ଏହାପରେ ପୁରୁଣା ଦିଲ୍ଲୀ ରେଲଓ୍ବେ ଷ୍ଟେଶନରେ ସେ ଶପ୍ କ୍ଲିନର ଭାବେ ମଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ। ଏହା ମଧ୍ୟରେ ସେ ନିଜର ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ ପାଇଁ ଟ୍ରେନ୍ରୁ ବିଭିନ୍ନ ଜିନିଷ ଚୋରି କରିଥିଲେ। ସେଥିପାଇଁ ସେ ବିଭିନ୍ନ ମାମଲାରେ ଏକାଧିକ ବାର ଜେଲ ଯାଇଥିଲେ। ଜଣେ ସମ୍ପର୍କୀୟ ଭଉଣୀ ଗହଣା ବିକି ତାଙ୍କୁ ଜାମିନରେ ଜେଲ ବାହାରକୁ ଆଣିଥିଲେ।
ସେନାବାହିନୀରେ ଯୋଗଦାନ
ଭାରତୀୟ ସେନା ବାହିନୀରେ ଯୋଗ ଦେବା ପାଇଁ ସେ ୩ ଥର ପ୍ରୟାସ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବିଫଳ ହୋଇଥିଲେ। ୧୯୫୨ରେ ଚତୁର୍ଥ ପ୍ରୟାସରେ ଅବଶ୍ୟ ସେ ସଫଳ ହୋଇଥିଲେ। ଏହାପରେ ତାଙ୍କ ଜୀବନର ଗତିପଥ ବଦଳି ଯାଇଥିଲା। ସେତେବେଳେ କିଏ ଜାଣିଥିଲା ଯେ, ଏହି ଯୁବକ ଦିନେ ଭାରତୀୟ କ୍ରୀଡ଼ାକୁ ବିଶ୍ୱ ଦରବାରରେ ପରିଚିତ କରାଇବ ଓ ‘ଫ୍ଲାଇଙ୍ଗ୍ ଶିଖ’ ନାମରେ ଜଣାଶୁଣା ହେବ? ସବୁପ୍ରକାର ବାଧାବିଘ୍ନକୁ ପଛରେ ପକାଇ ନିଜର ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ବଳରେ ଜଣେ ଆଥ୍ଲେଟ ତଥା ସ୍ପ୍ରିଣ୍ଟର ହିସାବରେ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ସଫଳତା ହାସଲ କରିଥିଲେ। ଯାହାକୁ ଦେଶ ଆଜି ବି ମନେ ରଖିଛି। ଆଥ୍ଲେଟ ଭାବେ ସେ ହାସଲ କରିଥିବା ସଫଳତା ଭାରତୀୟ କ୍ରୀଡ଼ା ଇତିହାସରେ ସ୍ବର୍ଣ୍ଣାକ୍ଷରରେ ଲିପିବଦ୍ଧ ହୋଇ ରହିବ। ଖାସ୍ କରି ଟ୍ରାକ୍ ଆଣ୍ଡ ଫିଲ୍ଡରେ ଭାରତୀୟ ଆଥ୍ଲେଟମାନେ ପଛୁଆ ଥିବା ପରି ମନେହୁଅନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ସେ ଏହାକୁ ଭୁଲ ବୋଲି ପ୍ରମାଣିତ କରିଥିଲେ।
ଐତିହାସିକ ସଫଳତା ଓ ରୋମ୍ ଅଲିମ୍ପିକ୍ସ ଅବସୋସ
୧୯୫୮ରେ ଓ୍ବେଲ୍ସର କାର୍ଡିଫ୍ରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ରାଜ୍ୟଗୋଷ୍ଠୀ କ୍ରୀଡ଼ାରେ ଏହି କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଧାବକ ସ୍ବର୍ଣ୍ଣ ପଦକ ହାସଲ କରି ଇତିହାସ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ। ଏହି ସଫଳତା ହାସଲ କରିବାରେ ସେ ପ୍ରଥମ ଭାରତୀୟ ଥିଲେ। ସେ ମଧ୍ୟ ଏସିଆନ୍ ଗେମ୍ସରେ ୪ଟି ସ୍ବର୍ଣ୍ଣ ପଦକ ହାସଲ କରିଥିଲେ। ୧୯୫୮ ଟୋକିଓ ଓ ୧୯୬୨ ଜାକାର୍ତ୍ତା ଏସିଆନ୍ ଗେମ୍ସରେ ଏହି ସ୍ବର୍ଣ୍ଣିମ ସଫଳତା ହାସଲ କରିଥିଲେ। ତେବେ ସେ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ସଫଳତା ହାସଲ କରିଥିଲେ ୧୯୬୦ ରୋମ୍ ଅଲିମ୍ପିକ୍ସରେ, ଯଦିଓ ସେ ଅଳ୍ପକେ ପଦକ ହାସଲରୁ ବଞ୍ଚିତ ହୋଇଥିଲେ। ସେ ରୋମ୍ ଅଲିମ୍ପିକ୍ସର ୪୦୦ ମିଟର ଫାଇନାଲରେ ଦମ୍ଦାର ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଚତୁର୍ଥ ସ୍ଥାନରେ ରହି ଅଭିଯାନ ଶେଷ କରିଥିଲେ। ରୋମ୍ ଅଲିମ୍ପିକ୍ସର ୪୦୦ ମିଟର ଫାଇନାଲରେ ସେ ୪୫.୬ ସେକେଣ୍ଡ ସମୟ ନେଇଥିଲେ। ମାତ୍ର ୦.୧ ସେକେଣ୍ଡ ପାଇଁ ସେ ବ୍ରୋଞ୍ଜ୍ ପଦକ ହାସଲରୁ ବଞ୍ଚିତ ହୋଇଥିଲେ। ଏହା ତାଙ୍କ କ୍ୟାରିୟରର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ସଫଳତା ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ପଦକ ହାସଲରୁ ବଞ୍ଚିତ ହେବାର ଅବସୋସକୁ ସେ ଭୁଲିପାରି ନ ଥିଲେ। ଜଜ୍ମେଣ୍ଟରେ ଅର୍ଥାତ୍ ସମୟର ଗଣନାରେ କିଛି ତ୍ରୁଟି ଥିଲା ବୋଲି କୁହାଯାଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହାକୁ ଅବଶ୍ୟ ବିଶ୍ୱାସ କରିବା ସହଜ ନୁହେଁ ବୋଲି ମନେହୁଏ।
ଭାଗ୍ ମିଲ୍ଖା ଭାଗ୍ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ସୁପରହିଟ୍
ଏହି ଇଭେଣ୍ଟରେ ତାଙ୍କର ଟାଇମିଂ ଦୀର୍ଘ ୩୮ ବର୍ଷ ଧରି ଜାତୀୟ ରେକର୍ଡ ଭାବେ କାଏମ ରହିଥିଲା। କ୍ରୀଡ଼ାପ୍ରତି ତାଙ୍କର ଅସାଧାରଣ ଅବଦାନ ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ୧୯୫୯ରେ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ଉପାଧିରେ ଭୂଷିତ କରାଯାଇଥିଲା। ୧୯୫୮ରେ ବ୍ରିଟିଶ ଓ ରାଜ୍ୟଗୋଷ୍ଠୀ କ୍ରୀଡ଼ାରେ ସେ ୪୪୦ ୟାର୍ଡର ରେସ୍ରେ ସ୍ବର୍ଣ୍ଣ ପଦକ ହାସଲ କରି ଭାରତୀୟ ଆଥ୍ଲେଟିକକୁ ବିଶ୍ୱ ମାନଚିତ୍ରରେ ପରିଚିତ କରାଇଥିଲେ। ସେତେବେଳେ ପ୍ରଥମ ଭାରତୀୟ ଭାବେ ସେ ରାଜ୍ୟଗୋଷ୍ଠୀ କ୍ରୀଡ଼ାରେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସ୍ବର୍ଣ୍ଣ ପଦକ ହାସଲ କରିଥିଲେ। ଏହି ସଫଳତାରେ ପ୍ରଭାବିତ ହେଇ ସେତେବେଳର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜବାହରଲାଲ ନେହରୁ ଜାତୀୟ ଛୁଟିଦିନ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ। କ୍ୟାରିୟରରେ ମୋଟ ୮୦ଟି ରେସ୍ରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରି ସେ ୭୭ଟିରେ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲେ। ଏହା ଯେକୌଣସି ଆଥ୍ଲେଟ ପାଇଁ ଏକ ଅସାଧାରଣ ସଫଳତା ବୋଲି କୁହାଯାଇପାରେ। ଦୁଇଟି ଘଟଣା ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଅଭୁଲା ହୋଇ ରହିଛି। ରୋମ୍ ଅଲିମ୍ପିକ୍ସରେ ଅଳ୍ପକେ ପଦକ ହରାଇବା ଓ ଦେଶ ବିଭାଜନ ବେଳେ ପାକିସ୍ତାନରେ ତାଙ୍କ ମାତାପିତାଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରାଯିବା ଘଟଣା ତାଙ୍କୁ ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କଷ୍ଟ ଦେଇଆସିଛି। ଏ ନେଇ ସେ ତାଙ୍କ ୧୬୦ ପୃଷ୍ଠା ବିଶିଷ୍ଟ ଆତ୍ମଜୀବନୀରେ ବିଶେଷ ଭାବେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି। ତାଙ୍କ ଜୀବନୀକୁ ନେଇ ‘ଭାଗ୍ ମିଲ୍ଖା ଭାଗ୍’ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା। ରାକେଶ ଓମ୍ପ୍ରକାଶ ମେହେରାଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ଏହି ସିନେମା ୨୦୧୩ ଜୁଲାଇ ୧୧ରେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରିଥିଲା। ଏହା ସେତେବେଳେ ବକ୍ସ ଅଫିସ୍ରେ ସୁପର ଡୁପର ହିଟ୍ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ସିନେମାରେ ମିଲଖାଙ୍କ ଭୂମିକାରେ ଅବତୀର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥିଲେ ଜଣାଶୁଣା ଗୀତିକାର ଜାଭେଦ ଅଖତାରଙ୍କୁ ପୁଅ ଫରହାନ।
୩୮ ବର୍ଷ ପରେ ଭାଙ୍ଗିଲା ତାଙ୍କ ରେକର୍ଡ
ଦୀର୍ଘ ୩୮ ବର୍ଷ ପରେ ତାଙ୍କ ରୋମ୍ ଅଲିମ୍ପିକ୍ସ ରେକର୍ଡକୁ ପରମଜିତ ସିଂ ୧୯୯୮ କୋଲକାତାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଜାତୀୟ ମିଟ୍ରେ ଭାଙ୍ଗିଥିଲେ। ସେ ଯାହା କରିପାରି ନାହାନ୍ତି ଆଉ ଜଣେ ଭାରତୀୟ ତାହା କରନ୍ତୁ ବୋଲି ସେ ଚାହୁଁଥିଲେ। ଟ୍ରାକ୍ ଆଣ୍ଡ୍ ଫିଲ୍ଡରେ ଆଉ ଜଣେ ଭାରତୀୟ ଅଲିମ୍ପିକ ପଦକ ଜିତନ୍ତୁ ବୋଲି ସେ ଚାହୁଁଥିଲେ। ତେବେ ତାଙ୍କର ଏହି ଆଶା ମଧ୍ୟ ଅପୂରଣୀୟ ରହିଥିଲା।
ସେନାବାହିନୀରେ ଭର୍ତ୍ତିହେବା ପରେ ସେ ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ରେସ ସିକନ୍ଦରବାଦ୍ରେ ଦୌଡିଥିଲେ ଓ ୫ ମାଇଲ୍ ରେସ୍ରେ ଷଷ୍ଠ ସ୍ଥାନରେ ରହି ଅଭିଯାନ ଶେଷ କରିଥିଲେ। ଏହାପରେ ୪୦୦ ମିଟର ଦୌଡ଼ ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଭାବେ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଦିଆଯାଇଥିଲା। ଏହାପରେ ସେ ପଛକୁ ଫେରି ଚାହିଁ ନ ଥିଲେ ଓ ଏହା ପରେ ଯାହା ଘଟିଛି ତାହା ଇତିହାସ ହୋଇଛି।
ପାକିସ୍ତାନ- ଭାରତ ସ୍ପୋଟର୍ସ ମିଟ୍ ଘଟଣା
୧୯୬୦ ପାକିସ୍ତାନ- ଭାରତ ସ୍ପୋଟର୍ସ ମିଟ୍ ଘଟଣାକୁ ବାଦ୍ ଦେଲେ ତାଙ୍କ କ୍ୟାରିୟର ଓ ଜୀବନ ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରହିବ। ଏଥିରେ ସେ ପାକିସ୍ତାନର ଅବଦୁଲ ଖଲିକଙ୍କୁ ପଛରେ ପକାଇ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲେ। ଖଲିକ ସେତେବେଳେ ଏସିଆର ଦ୍ରୁତତମ ଧାବକ ବିବେଚିତ ହୋଇଥିଲେ। ୧୦୦ ମିଟରରେ ଖଲିକ ୧୯୫୮ ଏସିଆନ ଗେମ୍ସରେ ସ୍ବର୍ଣ୍ଣ ଜିତିଥିଲେ। ୪୦୦ ମିଟରରେ ସ୍ବର୍ଣ୍ଣ ଜିତିବା ପରେ ସେ ୨୦୦ ମିଟର ଫାଇନାଲରେ ଖଲିକଙ୍କୁ ହରାଇଥିଲେ। ପୁରସ୍କାର ବିତରଣ ଉତ୍ସବରେ ପାକିସ୍ତାନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଜେନେରାଲ ଆୟୁବ ଖାଁ ତାଙ୍କୁ ସେତେବେଳେ ‘ଫ୍ଲାଇଙ୍ଗ୍ ଶିଖ୍’ ଆଖ୍ୟା ପ୍ରଦାନ କରି ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଇଥିଲେ। ୧୯୬୪ ଅଲିମ୍ପିକ୍ସ ପରେ ସେ ଆଥ୍ଲେଟିକ୍ସରୁ ଅବସର ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ। ୧୯୬୩ରେ ସେତେବେଳର ଭାରତୀୟ ଭଲିବଲ ଦଳ ଅଧିନାୟିକା ନିର୍ମଲ କୌରଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ। ୧୯୫୬ରେ ଶ୍ରୀଲଙ୍କାରେ ଦୁଇଜଣଙ୍କର ପ୍ରଥମଥର ପାଇଁ ସାକ୍ଷାତ ହୋଇଥିଲା। ତାଙ୍କର ୩ ଝିଅ ଗୋଟିଏ ପୁଅ ରହିଛନ୍ତି। ଜଣାଶୁଣା ଗଲ୍ପର ଜୀଭ ମିଲ୍ଖା ସିଂ ତାଙ୍କ ଏକମାତ୍ର ପୁଅ। ଭାରତୀୟ କ୍ରୀଡ଼ା ଇତିହାସରେ ମିଲ୍ଖାଙ୍କ ନାମ ସ୍ମରଣୀୟ ହୋଇ ରହିବ ଓ କ୍ରୀଡ଼ାପ୍ରେମୀ ତାଙ୍କୁ ସବୁଦିନ ମନେ ରଖିବେ। ତାଙ୍କ ଭଳି ଆଥ୍ଲେଟ ବାରମ୍ବାର ଜନ୍ମ ନେଇ ନ ଥାନ୍ତି ବୋଲି କ୍ରୀଡ଼ାପ୍ରେମୀ ହୃଦୟଙ୍ଗମ କରିଛନ୍ତି।