ଏରସମା,୬।୯(ସ୍ବ.ପ୍ର.): ସୋମବାର ଏରସମା ବିପ୍ଳବ ଦିବସ। ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ ବିରୋଧରେ ଏରସମାବାସୀ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ ଗୋଟିଏ ଥାନା ପୋଡ଼ିଦେଇଥିଲେ। ୬ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୪୨ରେ ଏହି ଘଟଣା ଘଟିଥିଲା। ସେତେବେଳେ ଦେଶରେ ସ୍ବାଧୀନତାର ବହ୍ନି ଜଳୁଥିଲା। ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଆହ୍ବାନ ଏରସମାବାସୀଙ୍କ ମନରେ ସଂଗ୍ରାମର ତାତି ଭରି ଦେଇଥିଲା। ବ୍ରିଟଶ୍ ସରକାରଙ୍କୁ ଭାରତ ଛାଡ଼ ଓ ସ୍ବାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀଙ୍କୁ ‘କର ବା ମର’ ପାଇଁ ଗାନ୍ଧୀଜୀ ଡାକରା ଦେଇଥିଲେ। ଏଥିରେ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇ ଏରସମା ବ୍ଳକ ପଏଦା ପଞ୍ଚାୟତସ୍ଥିତ ହାଜିପୁର ଗ୍ରାମର ବିଶିଷ୍ଟ ସ୍ବାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ଗୌରୀଶ୍ୟାମ ନାୟକଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ‘ଶାନ୍ତି ସେବକ ସମିତି’ ନାମକ ଯୁବ ସଂଗଠନ ଗଠନ ହୋଇଥିଲା। ଆକାଶବାଣୀର ବରିଷ୍ଠ ଗୀତିକାର ଶୁଭନାରାଣ ସ୍ବାଇଁଙ୍କ ରଚିତ ପୁସ୍ତକ ‘ସଂଗ୍ରାମୀ ସ୍ମରଣେ’ରେ ଉଲ୍ଲେଖ ହୋଇଛି ଯେ, ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନରେ ହାଜିପୁର ଗ୍ରାମର ବୈଷ୍ଣବ ପଟ୍ଟନାୟକ,ଶ୍ୟାମସୁନ୍ଦର କାନୁନଗୋ, ଡିହସାହିର ହାଡିବନ୍ଧୁ ସ୍ବାଇଁ, ଗୌଡସାହିର ଆଦିକନ୍ଦ ସେଠୀ ପ୍ରମୁଖ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ଏଥିସହ ଗୋଡାର ଧନେଶ୍ୱର ସେନାପତି, କିଆଦାର ବିଷ୍ଣୁ ଚରଣ ଶୁକ୍ଳା, ବେଲ ଦେଈ, ସିହାର ବନମାଳୀ ସ୍ବାଇଁ, ପରମାନନ୍ଦ ସ୍ବାଇଁ, କେଳୁ ଦାସ, ନରସିଂହପୁରର ଦାସ ମଳିକ, ଲଛମାକଣର ମାନ ସାମଲ, ପଞ୍ଚପଲୀର ବୀରକିଶୋର ମହାନ୍ତି, ଦିବାକର ମହାନ୍ତି, ଗଡକୁଜଙ୍ଗର ଭ୍ରମରବର ଦାସ, ସିଂହପୁରର ଦୁର୍ଯ୍ୟୋଧନ ପଟ୍ଟନାୟକ, ଭିରଙ୍ଗର ମାୟାଧର ରାଉତ, ପଏଦାର ଭାଇଗ ପ୍ରଧାନ, ଉତ୍ସବ ସ୍ବାଇଁ ଓ ମାୟାଧର ମହାନ୍ତି ପ୍ରମୁଖ ଶତାଧିକ ସଂଗ୍ରାମୀ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନରେ ସାମିଲ ହୋଇଥିଲେ। ଗୌରୀଶ୍ୟାମ ସେମାନଙ୍କୁ ସଂଗଠିତ କରି ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୬ରେ ଏରସମା ବ୍ଲକ ମୁଖ୍ୟାଳୟସ୍ଥିତ ତତ୍କାକାଳୀନ ବ୍ରିଟିଶ ଥାନାକୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଦିବାଲୋକରେ ପୋଡି ଦେଇଥିଲେ ା ଏହି ଘଟଣାରେ ଏରସମାର ଶତାଧିକ ସ୍ବାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀଙ୍କୁ ବିଟ୍ରିଶ ସୈନିକମାନେ ଗିରଫ କରି ବ୍ଲକ ଅନ୍ତର୍ଗତ ନରସିଂହପୁର କୋଠିରେ ବାନ୍ଧି ଅକଥନୀୟ ନିର୍ଯାତନା ଦେଇଥିଲେ। ବ୍ରିଟିଶ ସରକାର ବିରୋଧରେ ଏରସମାବାସୀଙ୍କ ଏଭଳି ଦୁଃସାହସିକ ଘଟଣାକୁ ଉଜ୍ଜୀବିତ ରଖିବା ପାଇଁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏରସମାର ବିପ୍ଳବ ଦିବ ପାଳନ କରାଯାଏ। ସଂଗ୍ରାମୀମାନଙ୍କ ସ୍ମୃତିରେ ଏରସମା ଗାନ୍ଧୀ ଛକସ୍ଥିତ ସ୍ବାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀଙ୍କ ସ୍ମୃତିପୀଠରେ ‘ଗୁଳି ବନ୍ଧୁକକୁ ନ ଥିଲୁ ଡରି’ ଶୀର୍ଷକ ଏକ ସ୍ମୃତିସ୍ତମ୍ଭ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଛି।