କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା ଅଫିସ,୧୧। ୪: ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ ଭିତରକନିକାରେ ଗତ ୩ ବର୍ଷ ଧରି କ୍ରମାଗତ ହ୍ରାସ ପାଉଥିବା ଡଲ୍ଫିନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଚଳିତ ବର୍ଷ ଆଶାତୀତ ଭାବେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଏହି ସାମୁଦ୍ରିକ ଅଞ୍ଚଳରେ ମୋଟ୍ ୩ ପ୍ରଜାତିର ୩୪୨ ଡଲ୍ଫିନ ଥିବା ଚଳିତ ବର୍ଷ ଗଣନା ସମୟରେ ତଥ୍ୟ ମିଳିଛି। ଡଲ୍ଫିନ ଗଣନାକୁ ନେଇ ଚଳିତ ବର୍ଷ ବହୁ ବାଦବିବାଦ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା। ଜାନୁୟାରୀରେ ଏହି ସାମୁଦ୍ରିକ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ଗଣନା ହେବାକୁ ଥିବାବେଳେ ତିଥି ଓ ପାଗକୁ ନେଇ ପରିବେଶବିତ୍ମାନେ ଆପତ୍ତି ଉଠାଇଥିଲେ। ଏଥିପାଇଁ ଫେବୃୟାରୀରେ ଏହାର ପୁନଃଗଣନା କରାଯାଇଥିଲା।
ରାଜନଗର ବନବିଭାଗ ଅଧୀନରେ ହୋଇଥିବା ଏହି ଗଣନାରେ ନିୟୋଜିତ ୯ ଟିମ୍ର ନେତୃତ୍ୱ ଡିଏଫ୍ଓ ବିକାଶ ରଞ୍ଜନ ଦାଶ, ବିଶେଷଜ୍ଞ ଡ. ମୁମତାଜ ଖାନ, ଶିବ ପ୍ରସାଦ ପରିଡ଼ା ପ୍ରମୁଖ ନେଇଥିଲେ। ଧାମରାଠାରୁ ଦେବୀ ମୁହାଣ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହୋଇଥିବା ଗଣନା ସମୟରେ ୨୮୧ ହମ୍ପବ୍ୟାକ୍, ୨୨ ବଟଲନୋଜ ଓ ୩୯ଟି ଇରାୱାଡି ଡଲ୍ଫିନ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି। ଏହି ସାମୁଦ୍ରିକ ଅଞ୍ଚଳରେ ୨୦୧୮ରେ ୩୦୭ ଡଲ୍ଫିନ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିବା ବେଳେ ୨୦୧୯ରେ ୧୨୬ ଓ ୨୦୨୦ରେ ମାତ୍ର ୬୨ ଡଲ୍ଫିନ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା। ଭିତରକନିକା ସଂଲଗ୍ନ ୧୪୫ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ସାମୁଦ୍ରିକ ଅଞ୍ଚଳ ଓ ନିକଟସ୍ଥ ନଦୀ ନାଳରେ ୨୦୧୯ରେ ଦେଖା ଦେଇଥିବା ୧୨୬ ଡଲ୍ଫିନ ମଧ୍ୟରୁ ୧୪ ଇରାୱାଡି, ୧୪ ବଟଲନୋଜ ଓ ୯୮ ହମ୍ପବ୍ୟାକ ପ୍ରଜାତିର ଡଲ୍ଫିନ ଥିଲେ। ୨୦୨୦ରେ ଗୋଟିଏ ହେଲେ ହମ୍ପବ୍ୟାକ୍ ପ୍ରଜାତିର ଡଲ୍ଫିନ୍ ଦେଖିବାକୁ ମିଳି ନ ଥିଲେ। କେବଳ ୬୦ ଇରାୱାଡି ଓ ୨ ବଟଲନୋଜ ଡଲ୍ଫିନ ଥିଲେ। ଚଳିତ ବର୍ଷ ହମ୍ପବ୍ୟାକ୍ ପ୍ରଜାତି ଡଲ୍ଫିନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଆଶତୀତ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଇରାୱାଡି ପ୍ରଜାତିର ଡଲଫିନ ସଂଖ୍ୟା କମ୍ ରହିଛି।
ଏସମ୍ପର୍କରେ ପରିବେଶବିତ୍ ହେମନ୍ତ କୁମାର ରାଉତ, ଅଶୋକ କୁମାର ସ୍ବାଇଁ, ବିରଜା କୁମାର ପତି ପ୍ରମୁଖ କହିଛନ୍ତି, ଡଲ୍ଫିନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ମନରେ ଖୁସି ଆଣିଛି। ତେବେ ଏହା ସାମୟିକ। ଗତ ବର୍ଷକ ମଧ୍ୟରେ କରୋନା ସଂକ୍ରମଣ ପାଇଁ ଦେଶରେ କଟକଣା ଲାଗୁ ହୋଇଥିଲା। କଟକଣା ପାଇଁ ପରିବହନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ବିପର୍ଯ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଥିବାରୁ ବେଆଇନ ଚିଙ୍ଗୁଡ଼ି ଫାର୍ମ ଓ ସମୁଦ୍ରଞ୍ଚଳରେ ମାଛଧରା କାର୍ଯ୍ୟ ନିୟମିତ ଭାବେ ଚାଲୁ ହୋଇନାହିଁ। ଆଦ୍ରଭୂମି ଭିତରକନିକା ସଂଲଗ୍ନ ସାମୁଦ୍ରିକ ପରିବେଶ ସୁସ୍ଥ ରହିଥିବାରୁ ଡଲ୍ଫିନଙ୍କ ପାଇଁ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ମହଜୁଦ୍ ଥିଲା। ସେଥିପାଇଁ ଡଲ୍ଫିନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଛି। ଚିଙ୍ଗୁଡି ଘେରିରୁ ଉଦ୍ବୃତ୍ତ ରାସାୟନିକ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ଡଲ୍ଫିନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସର କାରଣ ହୋଉଥିବା ବେଳେ ବେଆଇନ ମାଛଧରା ଏହାର ଅନ୍ୟତମ କାରଣ ଥିଲା।
ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ, ଚଳିତ ବର୍ଷ ଚିଲିକାରେ ୧୮୮, ପୁରୀରେ ୪, ଭଦ୍ରକରେ ୮, ବଲେଶ୍ୱର ସାମୁଦ୍ରିକ ଅଞ୍ଚଳରେ ୨ ଡଲ୍ଫିନ ଦେଖା ଯାଇଥିଲା। ତେବେ ବରହମପୁର ଡିଭିଜନରେ କୌଣସି ଡଲ୍ଫିନ ଦେଖିବାକୁ ମିଳି ନ ଥିଲା।