ସୋନପୁର,୧୨।୪(ମୃତ୍ୟୁଞ୍ଜୟ ଶତପଥୀ): ସୁବର୍ଣ୍ଣପୁର ଜିଲାରେ ଶିକ୍ଷିତ ବେକାରଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଦିନକୁ ଦିନ ବଢିଚାଲିଛି। ନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗ ନ ଥିବାରୁ ଶିକ୍ଷିତ ଯୁବତୀଯୁବକମାନେ ବାହାର ରାଜ୍ୟକୁ କାମ କରିବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି। ଏହି ଜିଲାରେ ପର୍ଯ୍ୟଟନର ଅପାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି। ଜଙ୍ଗଲ, ପାହାଡ, ଜଳଭଣ୍ଡାର ଓ ନଦୀ ନାଳରେ ଭରପୁର ଏହି ଜିଲାରେ ଇକୋ ଟୁରିଜିମ୍ର ସୁଯୋଗ ଅଛି। କିନ୍ତୁ ଏ ଦିଗରେ ଆଦୌ ବିକାଶ ହୋଇନି। ବିସ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ଅବ୍ୟବହୃତ ଜମି ଓ ଜଳସମ୍ପଦ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଶିଳ୍ପ ବିହୀନ ଜିଲାରେ ନୂତନ ଶିଳ୍ପ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଦାବିକୁ ଅଣଦେଖା କରାଯାଇଛି। ଜିଲାରେ ଗମନାଗମନ ପାଇଁ ଭଲ ରାସ୍ତା ଓ ନିକଟରେ ରେଳ ଯୋଗାଯୋଗର ବ୍ୟବସ୍ଥା ହୋଇଛି। କିନ୍ତୁ ଜିଲାର ଭୌଗଳିକ ସ୍ଥିତି, କୌଳିକ ବୃତ୍ତି, ସଂସ୍କୃତି, ପରମ୍ପରା ଓ ସାମାଜିକ ଚଳଣିକୁ ନେଇ ଅର୍ଥନୈତିକ ବିକାଶର ରୋଡମ୍ୟାପ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇପାରିନି। ସମସ୍ତ ମାନଦଣ୍ଡ ପୂରଣ କରୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏଠାରେ କୃଷି ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ କିମ୍ବା ମତ୍ସ୍ୟ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇନି। ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ, ନିଯୁକ୍ତି ମେଳା ନାମରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଅନେକ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରାଯାଉଛି। କିନ୍ତୁ ନିଯୁକ୍ତି ଦିଆଯାଉନି। ହୀରାକୁଦ ଜଳଭଣ୍ଡାରରୁ କେନାଲ ଦ୍ୱାରା ଡୁଙ୍ଗୁରିପାଲି ଓ ବିନିକା ବ୍ଳକର ଚାଷ ଜମି ଜଳସେଚିତ ହେଉଛି। କିନ୍ତୁ ଦୀର୍ଘ ବର୍ଷ ପରେ ବି ଅଣଜଳସେଚିତ ସୋନପୁର, ତରଭା, ଉଲୁଣ୍ଡା ଓ ବୀରମହାରାଜପୁର ବ୍ଲକର ଚାଷଜମିକୁ ଶସ୍ୟ ଶ୍ୟାମଳା କରାଯିବା ନେଇ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଇନି। ଅଙ୍ଗ କେନାଲ ସମ୍ପ୍ରସାରଣ କାମ ସରୁ ନ ଥିବା ବେଳେ ହରିହରଯୋର କେନାଲର ତଳ ମୁଣ୍ଡକୁ ପାଣି ପହଞ୍ଚିପାରୁନି। ମହାନଦୀ ଓ ତେଲନଦୀ ବେସିନରେ ୩ଟି ମେଗା ଉଠାଜଳସେଚନ ପ୍ରକଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ୭ଟି ପ୍ରକଳ୍ପ କାମ ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପହଞ୍ଚତ୍ଛି। ପ୍ରକଳ୍ପ ଗୁଡିକରେ କୋଟି କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଚାଷୀଙ୍କୁ ରବି ଋତୁରେ ପାଣି ମିଳୁନି।
ରାଜାରାଜୁଡା ଅମଳରେ ଜିଲାବାସୀ ଅନେକ ସୁବିଧା ସୁଯୋଗ ଉପଭୋଗ କରୁଥିଲେ। ସୋନପୁରରେ ହାଇକୋର୍ଟ ସମତୁଲ ହଜୁର କୋର୍ଟ ଥିଲା। ଲୋକମାନେ ହାତ ପାହାନ୍ତାରେ ନ୍ୟାୟ ପାଇ ପାରୁଥିଲେ। ବିଭିନ୍ନ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର କୌଳିକ ବୃତ୍ତି ବେଶ ସମୃଦ୍ଧ ଥିଲା। ସେହି ସମୟର ବୟନ ଶିଳ୍ପ ସୂକ୍ଷ୍ମ କାରୁକାର୍ଯ୍ୟ ଏବେ ବି ପୁରୁଷାନୁକ୍ରମିକ ଭାବେ ଦେଶ ବିଦେଶରେ ବେଶ ପରିଚିତ ଲାଭ କରିଛି। ସେହିପରି ପ୍ରସ୍ତର ଶିଳ୍ପ, ଧାତବ ଶିଳ୍ପ, କାଠ ଶିଳ୍ପ, ଚମଡା ଶିଳ୍ପ, ତୈଳ ଓ ପଟ୍ଟଚିତ୍ର ଶିଳ୍ପ ଅର୍ଥନୀତିରେ ବିଶେଷ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥିଲା। ବୀରମହାରାଜପୁର ବ୍ଲକ ଖଣ୍ଡହତାରେ ଲୁହା ଶିଳ୍ପ, ବିନିକା ଓ ତରଭାରେ ସ୍ବର୍ଣ୍ଣ, ରୂପା ଓ କାଂସ୍ୟ ଉଦ୍ୟୋଗ ସମୃଦ୍ଧ ଥିଲା। ମହାନଦୀର ଜଳପଥରେ ନୌ ପରିବହନ ଦ୍ୱାରା ସୋନପୁରର ବାଣିଜ୍ୟ ପରମ୍ପରା ସମୃଦ୍ଧ ଥିଲା। ପୂର୍ବ ଓଡିଶା ସହ ଅର୍ଥନୈତିକ ସମ୍ପର୍କ ଗଢି ଉଠିଥିଲା। ପରେ ପୃଷ୍ଠପୋଷକତା ଅଭାବରୁ ବୟନ ଶିଳ୍ପ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ କୌଳିକ ବୃତ୍ତି ଧ୍ୱଂସ ଆଡକୁ ଗତି କଲା। ୧୯୮୦ ମସିହାରେ ସୋନପୁର ସହରରେ ସୂତାକଳ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା। ଜିଲାର କପା ଚାଷୀ, କୁଶଳୀ କାରିଗର ଓ ଶିକ୍ଷିତ ଯୁବକଙ୍କୁ ରୋଜଗାର ମିଳିଥିଲା। ତେବେ ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟଗୁଡିକରେ ସୂତା କଳଗୁଡିକ ଭଲ ଚାଲୁଥିବା ବେଳେ ସୋନପୁର ସୂତାକଳ ଘରୋଇକରଣ ପରେ ରୁଗ୍ଣ ହୋଇଗଲା। ଏହି ସୂତା କଳ ଏବେ ନାମକୁ ମାତ୍ର କେତେଜଣ ଶ୍ରମିକଙ୍କୁ ନେଇ ଚାଲିଛି। ଏବେ ଜିଲାର ଜନସଂଖ୍ୟା ପ୍ରାୟ ୭ଲକ୍ଷ ଥିବା ବେଳେ ୭୦ ପ୍ରତିଶତ ଚାଷ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ। ତେବେ ଦୀର୍ଘ ବର୍ଷ ଧରି ଜଳସେଚନର ଆଶାନୁରୂପ ବିକାଶ ହୋଇ ପାରିନାହିଁ। ଚାଷୀ ଓ ଚାଷ ପରି ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଏହି ଜିଲାରେ ଅବହେଳିତ ଅବସ୍ଥାରେ। ନାରୀ ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରସାର ପାଇଁ ୧୯୦୮ ମସିହାରେ ସୋନପୁରରେ ପ୍ରଥମ ବାଳିକା ଉଚ୍ଚ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜିଲାର ସର୍ବ ପୁରାତନ ସୋନପୁର କଲେଜକୁ ପୂର୍ଣ୍ଣ ସରକାରୀ ମାନ୍ୟତା ମିଳିନି। ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଏଥିପ୍ରତି ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଦୃଷ୍ଟି ଦେବାକୁ ଜିଲାବାସୀଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ଦାବି ହେଉଛି।