ଭୁବନ, ୨୮।୫ କେବେ ଏଠାରେ ଲହଡ଼ି ଖେଳୁଥିଲା କାଚକେନ୍ଦୁ ଭଳି ପାଣି। କେବଳ ଗାଧୁଆପାଧୁଆ ଭଳି ଦୈନନ୍ଦିନ କାର୍ଯ୍ୟ ନୁହେଁ, ସ୍ଥାନୀୟ ବାସିନ୍ଦାଙ୍କ ଜଳକଷ୍ଟ ମଧ୍ୟ ମେଣ୍ଟୁଥିଲା। ଜାନିଯାତ୍ରା, ମେଳା, ମହୋତ୍ସବ, ବିବାହ ବ୍ରତ ଭଳି କାର୍ଯ୍ୟରେ ଜଳାଶୟ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଥିଲେ ହଜାର ହଜାର ଜନସାଧାରଣ। ଉପକୃତ ହେଉଥିଲେ ଗୃହପାଳିତ ପ୍ରାଣୀ। ଏବେ କିନ୍ତୁ ପରିସ୍ଥିତି ଭିନ୍ନ। ପୋଖରୀରେ ପାଣିର ଚିହ୍ନବର୍ଣ୍ଣ ନାହିଁ। କେଉଁଠ ଦଳ ତ ଅନ୍ୟ କେଉଁଠି ଲଟାବୁଦା ମାଡ଼ି ଅରଣ୍ୟର ଭ୍ରମ ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି। ବୁଲାଗୋରୁଙ୍କ ଚାରଣ ଭୂମି ପାଲଟିଥିବା ଏହି ସ୍ଥାନରେ ଯେ ଏକଦା ବିଶାଳକାୟ ଜଳାଶୟ ଥିଲା, ତାହା ଜଣାପଡୁନାହିଁ। ସମସ୍ୟା କେବଳ ଗୋଟିଏ କି ଦୁଇଟି ପୋଖରୀରେ ସୀମିତ ନୁହେଁ, ପ୍ରଶାସନିକ ଅବହେଳାରୁ ଢେଙ୍କାନାଳ ଜିଲା ଭୁବନର ଅଧିକାଂଶ ପୁଷ୍କରିଣୀ ଏବେ ଜନମାନସରୁ ହଜିଯିବାକୁ ବସିଛି।
ଏସିଆ ମହାଦେଶର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଗଁା ଭୁବନକୁ ୧୯୭୨ରେ ମିଳିଥିଲା ଏନ୍ଏସି ମାନ୍ୟତା। ଇତିମଧ୍ୟରେ ବିତିଗଲାଣି ଦୀର୍ଘ ୫୦ ବର୍ଷ। ହେଲେ ଅଞ୍ଚଳବାସୀଙ୍କ ପାଖରେ ଆଜି ବି ଅପହଞ୍ଚ ହୋଇରହିଛି ରାସ୍ତାଘାଟ, ପାନୀୟଜଳ, ପରିମଳ ଭଳି ମୌଳିକ ସୁବିଧା। ତେବେ ଗତ କିଛିବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଯେଉଁ ସମସ୍ୟା ସବୁଠାରୁ ଉତ୍କଟରୂପ ଧାରଣ କରିଛି, ତାହା ହେଲା ପାଣି। ଦିନକୁ ଦିନ ଭୂତଳ ଜଳସ୍ତର ନିମ୍ନଗାମୀ ହେଉଥିବାବେଳେ ଖରା ଆସୁଆସୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଉଛି ଜଳସଙ୍କଟ। ୩ରୁ ୪ ମାସ ଯାଏ ଏହା ଜାରିରହୁଛି। ଫଳରେ ୧୫ ଓ୍ବାର୍ଡ ବିଶିଷ୍ଟ ଏନ୍ଏସିର ହଜାର ହଜାର ପରିବାର ଡହଳବିକଳ ହେଉଛନ୍ତି। ପୁରାତନ ପୁଷ୍କରିଣୀଗୁଡ଼ିକର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ନ ହେବା ସ୍ଥିତିକୁ ଆହୁରି ସଙ୍ଗିନ କରିପକାଉଛି।
ଏନ୍ଏସିର ବିଭିନ୍ନ ଓ୍ବାର୍ଡରେ ୨୦ରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ସରକାରୀ ଏବଂ ବେସରକାରୀ ଜଳାଶୟ ରହିଛି। ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ ପୁଷ୍ଟିପୋଖରୀ, ଚିନ୍ନରା ପୋଖରୀ, ନୂଆପୋଖରୀ-୧, ନୂଆପୋଖରୀ-୨,ବେଣାଗାଡ଼ିଆ, ମଝିବେଣାଗାଡ଼ିଆ, ଗୋଡ଼ିପୋଖରୀ, ଗହମପୋଖରୀ, ସାନଦଲକ, ଦଲକ, ଝରଣ ପୋଖରୀ, ମଠପୋଖରୀ, ଦୁର୍ଗାସାଗର, କଇଁଗାଡ଼ିଆ ଆଦି ଏନ୍ଏସି ପରିଚାଳନାରେ ରହିଛି। ତେବେ ବର୍ଷବର୍ଷ ଧରି ଦଳ, ପଙ୍କ ସଫେଇ କିମ୍ବା ପୁନରୁଦ୍ଧାର ହେଉ ନ ଥିବାରୁ ଚିନ୍ନରାପୋଖରୀ, କଇଁଗାଡ଼ିଆ, ବେଣାଗାଡ଼ିଆ, ଝରଣ ପୋଖରୀ, ନୂଆପୋଖରୀ, ସାନଦଲକ ଆଉ ବ୍ୟବହାର ଉପଯୋଗୀ ହୋଇ ରହିନାହିଁ। କେବଳ ବର୍ଷାଦିନେ କେତେକାଂଶରେ ଏହା କାମରେ ଆସୁଛି। ନଚେତ୍ ଅଧିକାଂଶ ସମୟ ଶୁଖିଲା ପଡୁଛି। ଅନ୍ୟସବୁ ପୋଖରୀଗୁଡ଼ିକର ମଧ୍ୟ ସମାନ ଅବସ୍ଥା। ସବୁଠାରୁ ବଡ଼କଥା ଅଧିକାଂଶ ପୋଖରୀ ମାଛଚାଷ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର ହେଉଛି। ନିଲାମଧାରୀ ଅଧିକ ଲାଭ ଆଶାରେ କୁକୁଡ଼ା ମଳ, ଖତ, ରାସାୟନିକ ପକାଉଛନ୍ତି। ଏହାଦ୍ୱାରା ପାଣି ଦୂଷିତ ହୋଇଯାଇଛି। ଗାଧୋଇଲେ ଦେହହାତ କୁଣ୍ଡାଇ ହେଉଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହେଉଛି। ଅନ୍ୟପଟେ ଓ୍ବାର୍ଡବାସୀଙ୍କ ବାରମ୍ବାର ଦାବି ପରେ ନିକଟରେ ପୁଷ୍ଟିପୋଖରୀ ଦଳସଫେଇ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। ହେଲେ ଅନ୍ୟ ଜଳାଶୟଗୁଡ଼ିକର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ଯୋଜନା କରାଯାଉନାହିଁ। ନଦୀରେ ଚେକ୍ଡ୍ୟାମ୍ ନିର୍ମାଣ, ପୁରାତନ ଜଳାଶୟ ଖନନ କରିବା ଦ୍ୱାରା ଭୂତଳ ଜଳସ୍ତର ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାର ଯଥେଷ୍ଟ ସମ୍ଭାବନା ଥିଲେ ବି ଏ ଦିଗରେ ଦୃଷ୍ଟି ଦିଆଯାଉନାହିଁ। କେନ୍ଦ୍ର ଓ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ପୋଖରୀ ଖନନ ପାଇଁ ଏକାଧିକ ଯୋଜନା କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାହାର ଠିକ୍ କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ବୟନ ହେଉନାହିଁ। ଫଳରେ ସମସ୍ୟା ଦିନକୁ ଦିନ ଜଟିଳ ହେଉଥିବା ସହରର ବୁଦ୍ଧିଜୀବୀ ଅଭିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି।