ନାଟକ, ସାହିତ୍ୟ ଓ ସିନେମା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଶଙ୍କର ତ୍ରିପାଠୀ ହେଉଛନ୍ତି ଜଣେ ଜଣାଶୁଣା ନାମ। ଏହି ୩କ୍ଷେତ୍ରରେ ତାଙ୍କର ଅନନ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ଲୋକଙ୍କ ପାଖେ ତାଙ୍କୁ ପରିଚିତ କରିଛି। ୧୯୭୮ରେ ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ନାଟକ ‘ପୃଥିବୀ ଶରଶଯ୍ୟା’ ମଞ୍ଚସ୍ଥ ହୋଇଥିଲା। ରାଜୁ ମିଶ୍ରଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ‘ସାଗର ଗଙ୍ଗା’ରେ ସେ ପ୍ରଥମେ ସିନେମା ଲେଖିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ଏହାପରେ ଶତ୍ରୁ ସଂହାର, ତୁମକୁ ପାରୁନି ତ ଭୁଲି, ଛବିରାଣୀ ଆଦି ସିନେମା ରଚନା କରିଛନ୍ତି। ଆଉ ଏବେ ତାଙ୍କ ଲିଖିତ ଉପନ୍ୟାସ ନାଦବ୍ରହ୍ମରୁ ନିର୍ମିତ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ‘ପୁଷ୍କରା’ ଦର୍ଶକଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଆ ସିନେମାର ନିକଟତର କରିଛି। ‘ଶୁଣିବା ହେଉ ଏ କାହାଣୀ’ ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ମିଳିଥିଲା। ୨୦୧୫ରେ ଓଡ଼ିଶା ସଙ୍ଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର, ବିଷୁବ ପୁରସ୍କାର ଆଦି ସମ୍ମାନରେ ସେ ସମ୍ମାନିତ ହୋଇଛନ୍ତି। ନାଟକ ନୀଳଶୈଳ, ନବକଳେବର ଓ ଫିଲ୍ମ ପୁଷ୍କରା ମାଧ୍ୟମରେ ସେ ଦର୍ଶକଙ୍କୁ ପୁଣି ପ୍ରେକ୍ଷାଳୟକୁ ଟାଣି ଆଣି ପାରିଛନ୍ତି। ସାହିତ୍ୟରୁ ଯେ ଏକ ଭଲ ସିନେମା ହୋଇପାରିବ ତାହା ସେ ପୁନଃ ପ୍ରମାଣିତ କରିଛନ୍ତି। ଶଙ୍କର ତ୍ରିପାଠୀଙ୍କ ସହ ଏଥରର ଧରିତ୍ରୀ ଆଳାପ।
ଆପଣଙ୍କ ଉପନ୍ୟାସ ନାଦବ୍ରହ୍ମ ଉପରେ ପର୍ଯ୍ୟବସିତ ପୁଷ୍କରା ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ସମ୍ପର୍କରେ କ’ଣ କହିବେ?
୧୫ବର୍ଷ ଧରି ମୁଁ ସିନେମା ଲେଖି ନ ଥିଲି। କାରଣ ଏକ ମୌଳିକ କାହାଣୀ କରିବାର ସୁଯୋଗ ନ ଥିଲା। ଏହି କାହାଣୀକୁ ନେଇ ମଧ୍ୟ ମୁଁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଯୋଜକଙ୍କ ପାଖକୁ ଯାଇଥିଲି। କିନ୍ତୁ ସମସ୍ତେ କହୁଥିଲେ ଏହି ସିନେମା କଲେ କ’ଣ ଚାଲିବ। ମାତ୍ର ଯାହା ହେଉ ଏତେ ଦିନ ପରେ କାହାଣୀଟି ଆସିଲା ଆଉ ଦର୍ଶକ ତା’କୁ ଗ୍ରହଣ କଲେ, ଯାହା ମୋତେ ବହୁତ ଖୁସି ଦେଉଛି।
ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ନାଟକ ଲେଖିବା ସମ୍ପର୍କରେ କ’ଣ କହିବେ?
୩୦ଖଣ୍ଡ ନାଟକ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ ୨୦ରୁ ୨୫ଟି ସାମାଜିକ ସମସ୍ୟା ଉପରେ ଆଧାରିତ। ତେବେ ଦର୍ଶକ ଟିକେଟ୍ କାଟି ନାଟକ ଦେଖିବା ଆବଶ୍ୟକ। ଦର୍ଶକଙ୍କୁ ଡାକିଆଣି ନାଟକ ଦେଖାଇ କରତାଳି ନେବାରେ କୌଣସି ଲାଭ ନାହିଁ। ତେଣୁ ଏକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ‘ଆହେ ନୀଳଶୈଳ’ ନାଟକ ଲେଖିଲି। ଏହାପରେ ନବକଳେବର ନାଟକ, ପୁଣି ପୁଷ୍କରା ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର। ଜଗନ୍ନାଥ ଏବଂ ତାଙ୍କ ସଂସ୍କୃତି, ପରମ୍ପରାକୁ ଦର୍ଶକ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି। ସବୁକୁ ଭଲ ରେସପନ୍ସ ମିଳିଲା। ତେଣୁ ଦର୍ଶକଙ୍କ ଭାବାବେଗ ସହ ଜଡ଼ିତ ଆମ ସଂସ୍କୃତି, ଓଡ଼ିଆ ମାଟିର କାହାଣୀକୁ ଦର୍ଶକୀୟ ଆଦୃତି ମିଳିପାରିବ।
କାହାଣୀ ରଚନା ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା କେଉଁଠୁ ମିଳେ?
ବିଭିନ୍ନ ଚରିତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ଆସିଥାଏ। ଯେହେତୁ ମୁଁ ପୁରୀରେ ବଢ଼ିଛି, ଅନେକ ଚରିତ୍ରଙ୍କ ସହ ଭେଟ ହୁଏ। କିଛି ସାମାଜିକ ସମସ୍ୟା ଆଉ କିଛି ବହି ପଢୁ ପଢ଼ୁ କୌଣସି ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଚିନ୍ତା ବା ଚେତନା ମୋତେ ଲେଖିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରେ। ନିଜ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନର ଅନୁଭୂତିରୁ ବି ବେଳେବେଳେ ଲେଖି ହେଇଯାଏ।
ନୂଆ ନାଟ୍ୟକାର ସୃଷ୍ଟି ହେବା ସମ୍ପର୍କରେ କ’ଣ କହିବେ?
ନାଟ୍ୟକାର ଏବେ ଭଲ ଲେଖୁଛନ୍ତି। ସେମାନଙ୍କ ଭିତରେ ସମ୍ଭାବନା ଅଛି। କ’ଣ ଲେଖିବା ଉଚିତ୍, କାହିଁକି ଲେଖିବି ଓ କାହାପାଇଁ ଲେଖିବି ଏହି ୩ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଯାହା ପାଖେ ଅଛି ସେ ଜଣେ ସଫଳ ନାଟ୍ୟକାର ହୋଇପାରିବ। ଧୀରେଧୀରେ ସେମାନେ ତାଙ୍କ ଅନୁଭବ ଓ ଅନୁଭୂତି ଭିତରୁ ପରିପକ୍ୱ ହେବେ। କାହାପାଇଁ କେବେ ସମୟ ଅଟକି ଯାଇନାହିଁ। ଯେଭଳି ଆମର ପୂର୍ବପିଢ଼ି ଥିଲେ, ତା’ପରେ ଆମେ ଓ ଆମ ପରେ ମଧ୍ୟ ଉତ୍ତରପିଢ଼ି ସୃଷ୍ଟି ହେବେ।
ଓଡ଼ିଆରେ ନିଜସ୍ବ କାହାଣୀ ଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର, ଧାରାବାହିକ କପି ହେଉଛି କାହିଁକି?
କପି କରି ଫିଲ୍ମ କି ଧାରାବାହିକ ଲେଖୁଛନ୍ତି, ସେମାନେ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପରିମାଣରେ ଓଡ଼ିଆ କାହାଣୀ ପଢ଼ିନାହାନ୍ତି। ଯଦି ପଢ଼ିଥା’ନ୍ତେ ତାହାଲେ ତାହା ସେମାନଙ୍କୁ ଲେଖିବାକୁ ଆନ୍ଦୋଳିତ କରିଥାନ୍ତା। ଦ୍ୱିତୀୟ କଥା, ଯଦି ବ୍ୟବସାୟିକ ସୂତ୍ରରେ ତିଆରି ହେଉଛି ତେବେ ନିର୍ମାତାମାନଙ୍କର ପୂର୍ବରୁ ଏକ ବଦ୍ଧଧାରଣା ରହିଛି ଯେ, ମୌଳିକ କାହାଣୀ ପରିବର୍ତ୍ତେ ପୂର୍ବରୁ ଯେଉଁ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ସଫଳ ହୋଇଥିବ ସେହି ଉପାଦାନଗୁଡ଼ିକ ଆଣି ପୂରେଇଦିଅନ୍ତି।
ଗୋଟିଏ କାହାଣୀ ଲେଖିବାକୁ ଆପଣ କେତେ ସମୟ ନିଅନ୍ତି?
ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମୟ ନାହିଁ। ବେଳେବେଳେ କାହାଣୀ ଲେଖିବାକୁ ୫ବର୍ଷ ବି ବିତିଯାଇଛି। ୧୫ଦିନ କି ମାସେ ଭିତରେ ବି କାହାଣୀ ଲେଖି ହୋଇଯାଇଛି। ଯେଉଁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କାହାଣୀର ସମଗ୍ର ରୂପଟାକୁ ମୁଁ ଦେଖି ନ ପାରେ, ସେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲେଖେନାହିଁ।
ସାକ୍ଷାତ୍: ଶର୍ମିଷ୍ଠା ପାଣିଗ୍ରାହୀ, ଭୁବନେଶ୍ୱର