ଆକାର ପଟେଲ
ଗତ ମାସ ଶେଷରେ ଜାତୀୟ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମେଣ୍ଟ (ଏନ୍ଡିଏ) ସରକାର ତା’ର ୭ ବର୍ଷ ପୂର୍ତ୍ତି ପାଳନ କଲା। କରୋନାର ଦ୍ୱିତୀୟ ଲହରରେ ସଂକ୍ରମଣ ଓ ମୃତ୍ୟୁ ଯୋଗୁ ଉତ୍ସବ ଶିଥିଳ ପଡିଗଲା। କିନ୍ତୁ ୭ ବର୍ଷରେ ସରକାରଙ୍କ ସଫଳତାକୁ ନେଇ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ୧୫ଟି ପଏଣ୍ଟ ବିଶିଷ୍ଟ ବିକାଶ ଯାତ୍ରା ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ୍ ପ୍ରକାଶ କଲେ। ପ୍ରଥମ ପଏଣ୍ଟ ‘ଇଜ୍ ଅଫ୍ ଡୁଇଂ ବିଜ୍ନେସ୍’(ବ୍ୟବସାୟ ଆରମ୍ଭ କରିବା ଓ ତାହାକୁ ଚଳାଇବା ଲାଗି ସହଜ ପରିବେଶ ସୃଷ୍ଟି କରିବା)। ବିଶ୍ୱ ବ୍ୟାଙ୍କର ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ଭାରତ ଡୁଇଂ ବିଜ୍ନେସରେ ୧୪୨ରୁ ଉଠି ୬୩ ର଼୍ୟାଙ୍କ୍ରେ ରହିଛି। ଏହା ବାସ୍ତବରେ ପ୍ରଶଂସନୀୟ। ଏହାର ମାନେ କ’ଣ? ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଆକାରର ସୀମିତ ଫାର୍ମଗୁଡ଼ିକୁ ନେଇ ଏହି ଆକଳନ କରାଯାଇଛି। ସୂଚକାଙ୍କରେ ଭାରତ ଉପରକୁ ଉଠିବା କେଉଁ ପରିଣାମକୁ ଆଧାର କରି କରାଯାଇଛି ତାହା ବିକାଶ ଯାତ୍ରା ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ୍ ସୂଚିତ କରିନାହିଁ। ଅଧିକ ନିବେଶ ଯୋଗୁ ବ୍ୟବସାୟରେ ଏକ ଅନୁକୂଳ ପରିବେଶ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ। କିନ୍ତୁ ମୋଦିଙ୍କ ପୂର୍ବରୁ ଭାରତର ନିବେଶ ମୋଟ ଘରୋଇ ଉପତ୍ାଦନ(ଜିଡିପି)ର ୩୮% ଥିବାବେଳେ ଏବେ ତାହା ୨୮%ରେ ରହିଛି। ଦ୍ୱିତୀୟ ପଏଣ୍ଟ ହେଉଛି ‘ଇଜ୍ ଅଫ୍ ଲିଭିଂ’ ବା ‘ସୁଗମ ଜୀବନ’। ଏହା ବିଶ୍ୱ ଆକଳନ କରୁଥିତ୍ବା ଏକ ସୂଚକାଙ୍କ ନୁହେଁ। ଏହା ମଧ୍ୟ ସ୍ପଷ୍ଟ ନୁହେଁ ଯେଉଁଥିପାଇଁ ଏହାକୁ ବାଦ୍ଦେବାକୁ ହେବ। ତୃତୀୟ ପଏଣ୍ଟରେ ‘ଦୁର୍ନୀତି ବା ଭ୍ରଷ୍ଟାଚାର ହଟାଇବା’କୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଛି। କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ଦୁର୍ନୀତି ବିରୋଧରେ ଚାଲିଥିତ୍ବା ଐତିହାସିକ ଲଢ଼େଇରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦି ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଛନ୍ତି ଓ ସଚ୍ଚୋଟତାକୁ ସମ୍ମାନ ଦିଆଯାଉଛି, ସ୍ବଚ୍ଛତା ଏକ ନୀତି ହୋଇଯାଇଛି। କିନ୍ତୁ ଟ୍ରାନ୍ସପରେନ୍ସି ଇଣ୍ଟର୍ନ୍ୟାଶ୍ନାଲର ଗ୍ଲୋବାଲ କରପ୍ସନ ପର୍ସେପ୍ଶନ ଇଣ୍ଡେକ୍ସରେ ଭାରତ ୨୦୧୫ରେ ୭୬ ର଼୍ୟାଙ୍କରୁ ଖସି ଚଳିତ ବର୍ଷ ୮୬ରେ ରହିଛି। ଚତୁର୍ଥରେ ରହିଛି ‘ଯୁବ ସୁଯୋଗଗୁଡ଼ିକର ସଶକ୍ତୀକରଣ’ । କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ଗତ ୭ ବର୍ଷରେ ମୋଦି ସରକାର ଭାରତର ଯୁବଗୋଷ୍ଠୀଙ୍କ ପାଇଁ ସବୁକ୍ଷେତ୍ରରେ ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ସହ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ କରିଛନ୍ତି। ନିକଟରେ ମୋଦି ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା ପିରିୟଡିକ୍ ଲେବର ଫୋର୍ସ ସର୍ଭେ ପ୍ରକାଶ କରିଛି ଯେ, ଭାରତର ସହରାଞ୍ଚଳରେ ଯୁବ ବେରୋଜଗାରି ହାର ୨୩%। ଅର୍ଥାତ୍ ୪ ଜଣରେ ଜଣେ ଯୁବକ କାମ ଖୋଜୁଛି ଏବଂ ପାଇପାରୁ ନାହିଁ। ଭାରତରେ ଏମିତି କେବେ ହୋଇ ନ ଥିଲା ଓ ଏହି ହାର ସବୁଠୁ ବେଶି। ପଞ୍ଚମ ପଏଣ୍ଟ ହେଉଛି ‘ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ’। ଏବେ ଆମ ଚାରିପାଖରେ କ’ଣ ସବୁ ଘଟୁଛି ତାହା ଦେଖିବା। ବିଭିନ୍ନ ଉପାୟରେ ଭାରତ ସରକାର ବିଶ୍ୱରେ ଭିନ୍ନ। ପ୍ରଥମ କାରଣ ହେଉଛି, ଏହାର ଟିକାର ମୂଲ୍ୟ ବିଶ୍ୱରେ ସବୁଠୁ ଅଧିକ। ଦ୍ୱିତୀୟରେ ୩ ଟିକା କ୍ରେତା ରହିଛନ୍ତି- କେନ୍ଦ୍ର, ରାଜ୍ୟ ଏବଂ ଘରୋଇ କମ୍ପାନୀ। ତୃତୀୟରେ ବିଶ୍ୱକୁ ଟିକା ଯୋଗାଇବାରେ ଭାରତ ତା’ କଥା ରଖିତ୍ପାରିନାହିଁ। ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ବିଚାର କଲେ କିଛିଦିନ ତଳେ ଗୋଟିଏ ଅକ୍ସିଜେନ ସିଲିଣ୍ଡରକୁ ଦିଲ୍ଲୀରେ ୬୦,୦୦୦ ଟଙ୍କାରେ ବିକ୍ରି କରାଯାଇଥିଲା। ଅକ୍ସିଜେନ ଓ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ଓ୍ୟଷଧ ପାଇବା ପାଇଁ ସେଠାରେ ହେଲ୍ପଲାଇନ ନ ଥିଲା କି ଏବେ ବି ନାହିଁ।
ବିକାଶ ଯାତ୍ରାର ଷଷ୍ଠ ପଏଣ୍ଟ ‘ଅଭିବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଭିତ୍ତିଭୂମି’କୁ ସୂଚିତ କରିଛି। ସରକାରଙ୍କ ନିଜସ୍ବ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ ୨୦୧୮ରୁ ଭାରତର ଜିଡିପି ଅଭିବୃଦ୍ଧି ତଳକୁ ଖସି ଚାଲିଛି। ଏହା ୮%ରୁ କ୍ରମାଗତ ଭାବେ ଖସି ଆସି ମହାମାରୀ ପୂର୍ବରୁ ୩%ରେ ରହିଥିଲା। ଗତବର୍ଷ ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥା ଐତିହାସିକ ଭାବେ ତଳକୁ ଖସିଥିଲା। ସପ୍ତମ ପଏଣ୍ଟ ‘ମଧ୍ୟମ ବର୍ଗଙ୍କ ପରିବର୍ତ୍ତନୀୟତା’ ଉପରେ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରିଛି। ଏମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମୋଦି ସରକାର ଯାହା କରିଛନ୍ତି ତାହା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ସରକାର କରିନାହାନ୍ତି ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି। ଗତ ମାସରେ ଅଜିମ୍ ପ୍ରେମ୍ଜୀ ୟୁନିଭର୍ସିଟି ରିପୋର୍ଟରେ ଦର୍ଶାଇଛି ଯେ, ମହାମାରୀ ସମୟରେ ୨୭ କୋଟି ଭାରତୀୟ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ମଧ୍ୟକୁ ଠେଲି ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି। ଏଥିରୁ ବୁଝାପଡ଼ୁଛି, ସରକାରଙ୍କ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ସୀମା ଅନୁଯାୟୀ ସେମାନେ ପୂର୍ବରୁ ଦରିଦ୍ର ନ ଥିତ୍ଲେ, ଏବେ ଦରିଦ୍ର ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି। ଆଠ ନମ୍ବର ପଏଣ୍ଟରେ ‘ନୂଆ ଭାରତ ପାଇଁ ନାରୀ ଶକ୍ତି’ ବିଷୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି। ଭାରତର ଶ୍ରମ ଶକ୍ତିରେ ନାରୀମାନଙ୍କ ଭାଗୀଦାରି ଏବେ ପାଖାପାଖି ୧୦% ରହିଛି। ଏହା ଇତିହାସରେ ସବୁଠୁ କମ୍। ବିଶ୍ୱରେ ନାରୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଭାରତ ସବୁଠୁ ବିପଜ୍ଜନକ ସ୍ଥାନ ବୋଲି ୨୦୧୮ରେ ଥୋମାସ ର୍ୟୁଟର୍ସର ଅନୁଧ୍ୟାନରୁ ଜଣାପଡ଼ିଥିଲା। ୨୦୨୦ରେ ଜର୍ଜଟାଉନ ଇନ୍ଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟର ଓମେନ୍ ପିସ୍ ଏବଂ ସିକ୍ୟୁରିଟି ଇଣ୍ଡେକ୍ସରେ ଭାରତର ର଼୍ୟାଙ୍କ୍ ଥିଲା ୧୩୩। ୨୦୧୭ରୁ ଏହା ମାତ୍ର ଦୁଇଟି ସ୍ଥାନ ତଳକୁ ଖସିଛି। ନବମ ପଏଣ୍ଟ କହେ ‘ସମୃଦ୍ଧ ଭାରତ ପାଇଁ ସମୃଦ୍ଧ କୃଷକ’ର କଥା। ମୋଦି ସରକାରଙ୍କ ପାଇଁ କୃଷକ କଲ୍ୟାଣ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ପ୍ରାଥମିକତା ବୋଲି ଏହା ପ୍ରକାଶ କରିଛି। ଦିଲ୍ଲୀ ବାହାରେ କୃଷକମାନେ ଏବେ ବି ଆନ୍ଦୋଳନ କରୁଛନ୍ତି ଓ ସେମାନଙ୍କୁ ଆତଙ୍କବାଦୀ, ଖଲିସ୍ତାନୀ ଏବଂ ଦେଶଦ୍ରୋହୀ ବୋଲି ଉପହାସ କରାଯାଉଛି। ଦଶମ ପଏଣ୍ଟରେ ‘ପୁଟିଙ୍ଗ ଇଣ୍ଡିଆ ଫାଷ୍ଟ’ରେ ଜାତୀୟ ସୁରକ୍ଷାକୁ ଜୋର୍ ଦିଆଯାଇଛି। କିନ୍ତୁ ଦେପ୍ସଙ୍ଗରେ ଆମ ପାଟ୍ରୋଲିଂର ସ୍ଥିତି ବିଷୟରେ ଏଯାବତ୍ ସରକାର ଆମକୁ କିଛି କହିନାହାନ୍ତି।
ବିକାଶ ଯାତ୍ରା ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟର ଏକାଦଶ, ଦ୍ୱାଦଶ, ତ୍ରୟୋଦଶ ଏବଂ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ନମ୍ବରରେ ଯଥାକ୍ରମେ ‘ପୂର୍ବୋତ୍ତର ଉପରେ ପୁନଶ୍ଚ ଧ୍ୟାନ କେନ୍ଦ୍ରିତ କରିବା’, ‘ସାମାଜିକ ସଶକ୍ତୀକରଣ’, ‘ଗରିବଙ୍କ ବିକାଶର କଥା’ ଏବଂ ‘ପରିବର୍ତ୍ତନକାରୀ ଅର୍ଥନୈତିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧି’ ସମ୍ପର୍କରେ କୁହାଯାଇଛି। ଏଗୁଡ଼ିକ ସାଧାରଣ କଥା। ଶେଷ ପଏଣ୍ଟଟି ହେଉଛି ‘ଭାରତ କରୋନା ବିରୋଧରେ ଲଢୁଛି’। ଏହି ବିଷୟ ଉପରେ ବିଶ୍ୱ କ’ଣ ଚିନ୍ତା କରୁଛି ତାହା ଦେଖିବା ଦରକାର। ସଂକ୍ରମଣ ଓ ମୃତ୍ୟୁ ସଂଖ୍ୟା କମ୍ ଦର୍ଶାଇ ବି ଅଦତ୍କ ସଂକ୍ରମଣ ସଂଖ୍ୟା ତାଲିକାର ଦ୍ୱିତୀୟରେ ରହିଛିଏବଂ ତୃତୀୟ ସର୍ବାଧିକ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟୁଛି। ଆକଳନରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି ଯେ, ବାସ୍ତବରେ ଭାରତ ଉଭୟରେ ଶୀର୍ଷରେ ରହିଛି ଏବଂ ଦ୍ୱିତୀୟ ଲହରରେ ମୃତ୍ୟୁ କେବଳ ୧୦ ଲକ୍ଷରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ହେବ ବୋଲି କୁହାଯାଉଛି। ମୋଦି ସରକାରଙ୍କ ୮ମ ବର୍ଷରେ ଆମେ ପ୍ରବେଶ କରିଥିତ୍ବାବେଳେ ଆମ ଦେଶ ତଥା ଭାରତ ସରକାରଙ୍କର ଏହା ହିଁ ବାସ୍ତବ ସ୍ଥିତି।