କେବେ ଏମିତି ଗାଁ ଦେଖିଛନ୍ତି, ଯେଉଁଠାରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘରର ପ୍ରବେଶ ଦ୍ୱାରରେ କବର ରହିଛି। ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ଆୟାକୋଣ୍ଡା ନାମକ ଏକ ଗାଁକୁ ଗଲେ ଅନୁଭବ କରିବେ ବୋଧେ କବର ସ୍ଥାନକୁ ଆସିଛନ୍ତି। ଏହି ଗାଁ ପୂରା କବରରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ। ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘର ବାହାରେ ଗୋଟିଏ କିମ୍ବା ଦୁଇଟି କବର ଦେଖିବାକୁ ପାଇବେ। ଏଠାରେ ଅନ୍ୟ କିଛି ଅଜବ ପ୍ରଥା ଅଛି, ଯାହାକୁ ଲୋକମାନେ ଅନୁସରଣ କରନ୍ତି। ଜାଣନ୍ତୁ ଏପରି ଅଜବ ଗାଁ ବିଷୟରେ…
ଆୟାକୋଣ୍ଡା କୁର୍ନୁଲ ଜିଲାଠାରୁ ୬୬ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଥିବା ଗୋନେଗାଣ୍ଡାଲ ମଣ୍ଡଳର ଏକ ପାହାଡ଼ ଉପରେ ଅବସ୍ଥିତ। କିଛି ଲୋକ ଗାଁକୁ ଇକୋଣ୍ଡା ବୋଲି ମଧ୍ୟ କହିଥାନ୍ତି। ମାଲା ଦସାରୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ପ୍ରାୟ ୨୦୦ ପରିବାର ଏଠାରେ ରୁହନ୍ତି। ଏଠାରେ କୌଣସି ଶ୍ମଶାନ ନାହିଁ। ସେମାନଙ୍କ ସମ୍ପର୍କୀୟଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଗାଁର ଲୋକମାନେ ମୃତଦେହକୁ ଘର ଆଗରେ ସମାଧି ଦେଇଥାନ୍ତି। ଏହା ପରେ ସେଠାରେ ଏକ କବର ତିଆରି କରନ୍ତି। ପ୍ରାୟ ୨୦୦ ବର୍ଷ ଧରି, ପ୍ରତ୍ୟେକ ପରିବାର ଏହି ରୀତିନୀତି ଅନୁସରଣ କରିଆସୁଛନ୍ତି। ମହିଳା ଏବଂ ଶିଶୁମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଚାରିପାଖରେ ରୁହନ୍ତି।
ଜାଣି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେବେ ଯେ, ଏହି ସମାଧିଟି ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉପାସନା ସ୍ଥାନ ପରି। ଗ୍ରାମବାସୀ କହିଛନ୍ତି, ଏହି କବରଗୁଡ଼ିକ ସେମାନଙ୍କ ପୂର୍ବପୁରୁଷଙ୍କର ଅଟେ। ଯାହାକୁ ସେମାନେ ପ୍ରତିଦିନ ପୂଜା କରନ୍ତି। ଘରେ ରନ୍ଧା ହୋଇଥିବା ଖାଦ୍ୟ ମୃତକଙ୍କ କବରକୁ ନ ଆସିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପରିବାର ସଦସ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ସ୍ପର୍ଶ କରନ୍ତି ନାହିଁ। କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ଯେତେବେଳେ ସେମାନେ ନୂତନ ଜିନିଷ କିଣନ୍ତି, ସେମାନେ ପ୍ରଥମେ ସେମାନଙ୍କୁ ଏହି କବରଗୁଡ଼ିକ ଆଗରେ ରଖନ୍ତି, କେବଳ ସେତେବେଳେ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତି।
ଏଠାରେ ଆଉ ଏକ ଅଜବ ପରମ୍ପରା ଅଛି। ଲୋକମାନେ କେବେ ବିଛଣାରେ ଶୁଅନ୍ତି ନାହିଁ।ଏହା ପଛରେ ଏକ କାହାଣୀ ମଧ୍ୟ ଅଛି। ଗ୍ରାମବାସୀଙ୍କ କହିବାନୁସାରେ, ବହୁ ପୂର୍ବରୁ ଗାଁରେ ନାଲା ରେଡ୍ଡୀ ନାମକ ଜଣେ ଜମିଦାର ଥିଲେ। ଯେତେବେଳେ ନାଲା ରେଡ୍ଡୀ ବିବାହ କରିଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ସେ ଯୌତୁକରେ ଖଟ ପାଇଲେ ନାହିଁ। ସେବେଠାରୁ ଗ୍ରାମବାସୀ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି ଯେ, ସେମାନେ ଖଟ ଉପରେ ଶୋଇବେ ନାହିଁ। ସେହିଦିନଠାରୁ ଏହି ପରମ୍ପରା ପାଳନ କରାଯାଉଛି। ଏପରିକି ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳାଙ୍କୁ ଚଟାଣରେ ଶୋଇବାକୁ ପଡ଼େ ଏବଂ ପ୍ରସବ ପରେ ମଧ୍ୟ ଚଟାଣରେ ହୋଇଥାଏ। ଲୋକମାନେ ନାଲା ରେଡ୍ଡୀଙ୍କୁ ଜଣେ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଗୁରୁ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରନ୍ତି। ତାଙ୍କର ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଛି ଯେଉଁଥିରେ ତାଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଏ।
ଏଠାକାର ଲୋକମାନେ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଗାଁ କିମ୍ବା ଜାତିରେ ବିବାହ କରନ୍ତି ନାହିଁ। କିଛିଦିନ ପୂର୍ବରୁ ବାଲ୍ମିକୀ ବୋୟା ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଦୁଇଜଣ ଲୋକ ବସବାସ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ରହସ୍ୟମୟ ଭାବରେ ସେମାନେ ଅଜ୍ଞାତ ରୋଗର ଶିକାର ହୋଇଥିଲେ। ଏହା ପରେ ତାଙ୍କୁ ଗାଁ ଛାଡ଼ିବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା।