ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୨୨।୨: ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ (RBI)ର ପୂର୍ବତନ ଗଭର୍ନର ଶକ୍ତିକାନ୍ତ ଦାସଙ୍କୁ ଶନିବାର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦିଙ୍କ ଦ୍ୱିତୀୟ ପ୍ରମୁଖ ସଚିବ ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି। କ୍ୟାବିନେଟର ନିଯୁକ୍ତି କମିଟି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପ୍ରମୁଖ ସଚିବ-୨ ଭାବରେ ଆଇଏଏସ୍ (ଅବସରପ୍ରାପ୍ତ) ଶକ୍ତିକାନ୍ତ ଦାସଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତିକୁ ଅନୁମୋଦନ କରିଥିବା ଏକ ଆଦେଶରେ କୁହାଯାଇଛି। ତାମିଲନାଡୁ କ୍ୟାଡର୍ର ଅବସରପ୍ରାପ୍ତ ଆଇଏଏସ୍ ଅଧିକାରୀ ଦାସଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ କିମ୍ବା ପରବର୍ତ୍ତୀ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିବ। ତାଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତି ଦାୟିତ୍ୱ ଗ୍ରହଣ କରିବା ତାରିଖରୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବ। ଦାସଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତି ପରେ ପିଏମ୍ଓରେ ବରିଷ୍ଠ ଏବଂ ମନୋନୀତ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଏବେ ୧୪କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟରେ ମୋଟ ୧୩ ଜଣ ଉଚ୍ଚସ୍ତରୀୟ ଅଧିକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି। ଏଥିରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦିଙ୍କ ପ୍ରମୁଖ ସଚିବ ପି କେ ମିଶ୍ର ଏବଂ ଦେଶର ଜାତୀୟ ସୁରକ୍ଷା ପରାମର୍ଶଦାତା ଅଜିତ ଡୋଭାଲ ମଧ୍ୟ ସାମିଲ ଅଛନ୍ତି।
ଆଜି ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟର ଉଚ୍ଚସ୍ତରୀୟ ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କ ବିଷୟରେ କହିବାକୁ ଯାଉଛୁ। ଏମାନେ ହେଉଛନ୍ତି ସେହି ଅଧିକାରୀ ଯେଉଁମାନେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସହ ସିଧାସଳଖ ସମ୍ପର୍କରେ ଥାଆନ୍ତି ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ଉପାୟରେ ସେମାନଙ୍କର ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରନ୍ତି। ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ କୌଣସି କାମ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରର ଏହି ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କ ସହିତ ପରାମର୍ଶ କରିଥାନ୍ତି। ଅନେକ ସମୟରେ ଏହି ଅଧିକାରୀମାନେ ସରକାରଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ କରିବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ କାମ କରନ୍ତି।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପ୍ରମୁଖ ସଚିବ:
ଯଦି ଆମେ PMOରେ ନିଯୁକ୍ତ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ବିଷୟରେ କଥା ହେବା, ତେବେ ଡକ୍ଟର ପିକେ ମିଶ୍ରଙ୍କ ନାମ ଏଥିରେ ପ୍ରଥମେ ଆସିବ। ସେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପ୍ରମୁଖ ସଚିବ। ୨୦୨୪ ମସିହାରେ ତୃତୀୟ ଥର ପାଇଁ କ୍ଷମତାକୁ ଆସିବା ପରେ ପିକେ ମିଶ୍ରଙ୍କୁ ପୁଣି ଥରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦିଙ୍କ ନୂତନ ପ୍ରମୁଖ ସଚିବ ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା। ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ୨୦୧୯ରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପ୍ରମୁଖ ସଚିବ ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା। ସେତେବେଳେ ସେ ନୃପେନ୍ଦ୍ର ମିଶ୍ରଙ୍କ ସ୍ଥାନ ନେଇଥିଲେ। ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦିଙ୍କ ଜଣେ ବିଶ୍ୱସ୍ତ ବୋଲି ମଧ୍ୟ ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ପିକେ ମିଶ୍ର ୧୯୭୨ ବ୍ୟାଚ୍ର ଗୁଜରାଟ କ୍ୟାଡର୍ର ଆଇଏଏସ୍ ଅଧିକାରୀ। ଏହା ପୂର୍ବରୁ ମଧ୍ୟ ପିକେ ମିଶ୍ର ସରକାରରେ ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦବୀରେ ରହିସାରିଛନ୍ତି।
ଜାତୀୟ ସୁରକ୍ଷା ପରାମର୍ଶଦାତା (NSA):
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଅଫିସରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ନମ୍ବରରେ ଅଛନ୍ତି ଦେଶର ଜାତୀୟ ସୁରକ୍ଷା ପରାମର୍ଶଦାତା ଅଜିତ ଡୋଭାଲ। ଡୋଭାଲ କେରଳ କ୍ୟାଡରର ଜଣେ ଅବସରପ୍ରାପ୍ତ ଭାରତୀୟ ପୋଲିସ ସେବା (IPS) ଅଧିକାରୀ। ଡୋଭାଲ ୧୯୬୮ ମସିହାରେ କେରଳ କ୍ୟାଡରରେ କୋଟ୍ଟାୟମ ଜିଲାର ସହାୟକ ପୋଲିସ ଅଧିକ୍ଷକ (ASP) ଭାବରେ ଭାରତୀୟ ପୋଲିସ ସେବା (IPS)ରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ। ଡୋଭାଲ ହେଉଛନ୍ତି ସବୁଠାରୁ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଧରି କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା NSA। ତାଙ୍କୁ ୨୦୧୪ ମସିହାରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ NSA କରାଯାଇଥିଲା। ସେ ପୂର୍ବତନ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ ବ୍ୟୁରୋ (IB)ର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ମଧ୍ୟ ରହିସାରିଛନ୍ତି। ଏକ ଦଶନ୍ଧି ଧରି ଅପରେସନ ୱିଙ୍ଗର ମୁଖ୍ୟ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପରେ, ସେ ୨୦୦୪-୦୫ ରେ IBର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ। ସେ ପାକିସ୍ତାନରେ ଗୋଟିଏ ବର୍ଷ ପାଇଁ ଗୁପ୍ତ ଆଇବି ଗୁପ୍ତଚର ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ, ତା’ପରେ ଇସଲାମାବାଦରେ ଭାରତୀୟ ହାଇକମିଶନରେ ୬ ବର୍ଷ ପାଇଁ ଅଧିକାରୀ ଭାବରେ ମଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପରାମର୍ଶଦାତା (Advisor to PM):
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କ ବିଷୟରେ କହିବାକୁ ଗଲେ, ଅମିତ ଖାରେଙ୍କ ନାମ ପ୍ରଥମ ସ୍ଥାନରେ ଥିବା ବେଳେ ତରୁଣ କପୁର ଦ୍ୱିତୀୟ ସ୍ଥାନରେ ଅଛନ୍ତି। ଖାରେ ୧୯୮୫ ବ୍ୟାଚ୍ ବିହାର-ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ କ୍ୟାଡରର ଜଣେ ଅବସରପ୍ରାପ୍ତ ଆଇଏଏସ୍ ଅଧିକାରୀ। ସେ ଚାରା ଦୁର୍ନୀତିକୁ ସାମ୍ନାକୁ ଆଣିବାରେ ତାଙ୍କର ଭୂମିକା ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା। ସେ ସୂଚନା ଏବଂ ପ୍ରସାରଣ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟରେ ସଚିବ ଭାବରେ ମଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି।
ସେହିପରି, ତରୁଣ କପୁର ମଧ୍ୟ ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶ କ୍ୟାଡରର ୧୯୮୭ ବ୍ୟାଚର ଜଣେ ଅବସରପ୍ରାପ୍ତ IAS ଅଧିକାରୀ। ପିଏମଓରେ ତାଙ୍କର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ପୂର୍ବରୁ, ସେ ସରକାରଙ୍କ ଅନେକ ବରିଷ୍ଠ ପଦବୀରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି। ସେ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ ଏବଂ ପ୍ରାକୃତିକ ଗ୍ୟାସ ନିୟାମକ ବୋର୍ଡ (PNGRB)ର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଏବଂ ପେଟ୍ରୋଲିୟମ ସଚିବ ମଧ୍ୟ ରହିସାରିଛନ୍ତି।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଅତିରିକ୍ତ ସଚିବ (Additional Secretary to PM):
ଅରବିନ୍ଦ ଶ୍ରୀବାସ୍ତବ – ୧୯୯୪ ବ୍ୟାଚ୍ କର୍ନାଟକ କ୍ୟାଡର୍ର ଆଇଏଏସ୍ ଅଧିକାରୀ
ହରିରଞ୍ଜନ ରାଓ- ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ କ୍ୟାଡର୍ର ୧୯୯୪ ବ୍ୟାଚ ଆଇଏଏସ ଅଧିକାରୀ
ଆତିଶ ଚନ୍ଦ୍ର – ବିହାର କ୍ୟାଡର୍ର ୧୯୯୪ ବ୍ୟାଚ୍ ଆଇଏଏସ୍ ଅଧିକାରୀ
ଶୁଭାଶିଷ ପଣ୍ଡା – ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶ କ୍ୟାଡର୍ର ୧୯୯୭ ବ୍ୟାଚ୍ ଆଇଏଏସ୍ ଅଧିକାରୀ
ଅମିତ ସିଂହ ନେଗି – ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡର ୧୯୯୯ ବ୍ୟାଚ୍ ଆଇଏଏସ୍ ଅଧିକାରୀ
ଦୀପକ ମିତ୍ତଲ- ୧୯୯୮ ବ୍ୟାଚ୍ ଆଇଏଫଏସ୍ ଅଧିକାରୀ
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଯୁଗ୍ମ ସଚିବ (Joint Secretary to PM):
ସି ଶ୍ରୀଧର: ସେ ବିହାର କ୍ୟାଡର୍ର ୨୦୦୧ ବ୍ୟାଚ୍ର ଆଇଏଏସ୍ ଅଧିକାରୀ। ସେ ଲାଲ ବାହାଦୁର ଶାସ୍ତ୍ରୀ ଜାତୀୟ ପ୍ରଶାସନ ଏକାଡେମୀ (LBSNAA)ରେ ଉପନିର୍ଦ୍ଦେଶକ (ଉପସଚିବ ସ୍ତରୀୟ) ପଦବୀ ମଧ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସଚିବ (Private Secretary to PM):
ବିବେକ କୁମାର- ସେ ୨୦୦୪ ବ୍ୟାଚ୍ର IFS ଅଧିକାରୀ। ବର୍ତ୍ତମାନ ସେ ପିଏମ୍ଓରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସଚିବ ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରୁଛନ୍ତି। ବିବେକ କୁମାରଙ୍କୁ ୨୦୧୪ ମସିହାରେ ପିଏମ୍ଓରେ ଉପସଚିବ ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତି ଦିଆଯାଇଥିଲା। ସେ ଆଇଆଇଟି ବମ୍ବେରୁ କେମିକାଲ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂରେ ବି.ଟେକ୍ କରିଛନ୍ତି। ସେ ରୁଷିଆ ଏବଂ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆରେ ମଧ୍ୟ କୂଟନୈତିକ ପଦବୀରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି।
ହାର୍ଦ୍ଦିକ ସତୀଶଚନ୍ଦ୍ର ଶାହା: ସେ ଜଣେ ୨୦୧୦ ବ୍ୟାଚ୍ ଗୁଜୁରାଟ କ୍ୟାଡର୍ର ଆଇଏଏସ୍ ଅଧିକାରୀ। ୨୦୧୭ ମସିହାରେ, ଶାହାଙ୍କୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦିଙ୍କ କେନ୍ଦ୍ର ପରିବେଶ, ଜଙ୍ଗଲ ଏବଂ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏବଂ ସୂଚନା ଓ ପ୍ରସାରଣ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସଚିବ ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା। ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୧୯ରେ, ତାଙ୍କୁ ପିଏମ୍ଓରେ ଉପସଚିବ ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା।
ଏହି ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟରେ ଆହୁରି ଅନେକ ଅଧିକାରୀ ମଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି। ଏଣୁ ତାଲିକା ବହୁତ ଲମ୍ବା। ଏଥିରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଓଏସ୍ଡି ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଅଣ୍ଡର ସେକ୍ରେଟାରୀ ସ୍ତରର ଅନେକ ଅଧିକାରୀ ସାମିଲ ଅଛନ୍ତି। ଏଥିରେ ଉପସଚିବ, ଯୋଗାଯୋଗ ଅଧିକାରୀ, ବିଶ୍ଳେଷଣ ଏବଂ ଗବେଷଣା ଅଧିକାରୀ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ପିଏମଓରେ ମୋଟ ୬ ଜଣ ଉପସଚିବ ସ୍ତରୀୟ ଅଧିକାରୀ ଥିବା ବେଳେ ୧୩ ଜଣ ଅଧିକାରୀ ଅଣ୍ଡର ସେକ୍ରେଟାରୀ ଅଛନ୍ତି।
![](data:image/svg+xml;charset=utf-8,<svg height="200px" width="320px" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" version="1.1"/>)
