ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୧୫।୨: ମୃତ୍ୟୁଦଣ୍ଡର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଫାଶୀ। ହତ୍ୟା, ବଳାତ୍କାର କିମ୍ବା ଆତଙ୍କବାଦ ଭଳି ଜଘନ୍ୟ ଅପରାଧ ପାଇଁ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ମୃତ୍ୟୁଦଣ୍ଡ ଦେବା ଏକ ଆଇନଗତ ବ୍ୟବସ୍ଥା। ୨୦୨୩ରେ ନିମ୍ନ ଅଦାଲତଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଦିଆଯାଇଥିବା ମୃତ୍ୟୁ ଦଣ୍ଡରେ ୨୮ପ୍ରତିଶତ ହ୍ରାସ ଘଟିଛି।
୨୦୨୩ରେ, ନିମ୍ନ ଅଦାଲତ (ଟ୍ରାଏଲ କୋର୍ଟ) ସମୁଦାୟ ୧୨୦ଦୋଷୀଙ୍କୁ ମୃତ୍ୟୁଦଣ୍ଡ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ। ଗତ ବର୍ଷ ୧୬୭ କଏଦୀଙ୍କୁ ମୃତ୍ୟୁଦଣ୍ଡ ଦିଆଯାଇଥିଲା। ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କଥା ହେଉଛି ମୃତ୍ୟୁଦଣ୍ଡକୁ ସମର୍ଥନ କରୁଥିବା ଅପିଲ କୋର୍ଟର ନିଷ୍ପତ୍ତିରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ହ୍ରାସ ଘଟିଛି।
୨୦୨୩ରେ କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁଦଣ୍ଡକୁ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ସମର୍ଥନ କରି ନ ଥିଲେ। କେବଳ ଗୋଟିଏ ହତ୍ୟା ମାମଲାରେ କର୍ନାଟକ ହାଇକୋର୍ଟ ମୃତ୍ୟୁଦଣ୍ଡକୁ ସମର୍ଥନ କରିଛନ୍ତି। ହାଇକୋର୍ଟରେ ଏଭଳି ମୃତ୍ୟୁଦଣ୍ଡ ମାମଲାର ସମାଧାନର ଗତି ୧୫ ପ୍ରତିଶତ ହ୍ରାସ ପାଇଛି।
ଦିଲ୍ଲୀର ଜାତୀୟ ଆଇନ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ 39A ନାମକ ଅଷ୍ଟମ ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରକାଶ କରିଛି। ୨୦୧୬ ପରଠାରୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ମୃତ୍ୟୁ ଦଣ୍ଡ ପାଇଥିବା ବନ୍ଦୀମାନଙ୍କ ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥାଏ। ଏହି ଅନୁଯାୟୀ, ଡିସେମ୍ବର ୨୦୨୩ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ମୋଟ ୫୬୧ କଏଦୀଙ୍କୁ ମୃତ୍ୟୁଦଣ୍ଡ ଦିଆଯାଇଥିଲା। ୨୦୧୬ ତୁଳନାରେ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ୪୫ ପ୍ରତିଶତ ଅଧିକ।
୨୦୨୩ରେ, ଯେତେବେଳେ ଟ୍ରାଏଲ କୋର୍ଟ ଦେଇଥିବା ମୃତ୍ୟୁଦଣ୍ଡ ବିରୋଧରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ ଏକ ଆବେଦନ କରାଯାଇଥିଲା, ସେତେବେଳେ ପୋଲିସ ଅନୁସନ୍ଧାନରେ ତ୍ରୁଟି ଏବଂ ପ୍ରମାଣ ଅଭାବ ଜଣାପଡିଥିଲା। ଏହି କାରଣରୁ ଅନେକ ଅଭିଯୁକ୍ତ ନିର୍ଦ୍ଦୋଷରେ ଖଲାସ ହୋଇଥିଲେ କିମ୍ବା ସେମାନଙ୍କ ଦଣ୍ଡ ହ୍ରାସ କରାଯାଇଥିଲା। ୮୭% ମୃତ୍ୟୁ ଦଣ୍ଡାଦେଶ ଶୁଣାଯିବା ପୂର୍ବରୁ ଅଭିଯୁକ୍ତଙ୍କ ପୃଷ୍ଠଭୂମି କିମ୍ବା ପରିସ୍ଥିତି ବୁଝିନପାରି ଦିଆଯାଇଥିଲା।
ଏହି ରାୟ ଦେବାବେଳେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ମଧ୍ୟ ଏହି ଲୋକମାନେ କିପରି ଜେଲରେ ରହିଲେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ମାନସିକ ଅବସ୍ଥା କ’ଣ ତାହା ଉପରେ ନଜର ରଖିଥିଲେ। ଏଭଳି ୧୩ ଟି ମାମଲାରେ କେରଳ ଏବଂ ତେଲଙ୍ଗାନା ହାଇକୋର୍ଟ ମଧ୍ୟ ସମାନ ରିପୋର୍ଟ ମାଗିଛନ୍ତି।
୨୦୨୩ରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ୫ ଟି ମାମଲାରେ ୬ ଜଣ କଏଦୀଙ୍କୁ ମୁକ୍ତ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଦୁଇ ଜଣ କଏଦୀଙ୍କ ସହ ଜଡିତ ଦୁଇଟି ମାମଲାକୁ ଟ୍ରାଏଲ କୋର୍ଟ ଏବଂ ହାଇକୋର୍ଟକୁ ପଠାଇଥିଲେ। ଏହି ସମସ୍ତ ନିଷ୍ପତ୍ତିରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ପୋଲିସର ତଦନ୍ତ ଏବଂ ବିଚାର ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ହୋଇଥିବା ତ୍ରୁଟିକୁ ସମାଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି। ଗୋଟିଏ ମାମଲାରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଏହା ମଧ୍ୟ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଛନ୍ତି ଯେ ଅପରାଧ ସମୟରେ ନାରାୟଣ ଚେତନାରାମ ଚୌଧୁରୀ ଜଣେ ନାବାଳକ ହୋଇଥିବାବେଳେ ତାଙ୍କୁ ୨୮ ବର୍ଷ ଜେଲରେ ରହିବାକୁ ପଡୁଥିଲା, ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ସେ ମୃତ୍ୟୁଦଣ୍ଡ ପାଇବା ପରେ ୨୫ବର୍ଷ ବିତାଇଥିଲେ।
ସେହିଭଳି ହାଇକୋର୍ଟ ସମସ୍ତ ଅଭିଯୋଗର ୩୬ ଜଣ କଏଦୀଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦୋଷରେ ଖଲାସ କରି ୫ ଜଣ କଏଦୀଙ୍କ ସହ ଜଡିତ ତିନିଟି ମାମଲାକୁ କୋର୍ଟକୁ ପଠାଇ ଦେଇଛନ୍ତି। ଏହା କରାଯାଇଥିଲା କାରଣ ଫୋରେନସିକ ରିପୋର୍ଟର କ୍ରସ ପରୀକ୍ଷଣରେ ଗୁରୁତର ତ୍ରୁଟି ରହିଥିଲା ଏବଂ ଦଣ୍ଡବିଧାନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ମଧ୍ୟ ବେପରୁଆ ଭାବରେ କରାଯାଇଥିଲା।
୨୦୨୩ରେ, ହାଇକୋର୍ଟ ୮୦ଜଣ କଏଦୀଙ୍କ ସହ ୫୭ଟି ମୃତ୍ୟୁଦଣ୍ଡ ମାମଲା ରୁଜୁ କରିଥିବାବେଳେ ୨୦୨୨ରେ ୧୦୧ଜଣ କଏଦୀଙ୍କ ସହ ୬୮ଟି ମାମଲା ବର୍ଜନ କରାଯାଇଥିଲା। ୨୦୨୩ଶେଷରେ, ୪୮୮ଜଣ କଏଦୀଙ୍କ ସହ ୩୦୩ଟି ମାମଲା ୨୩ ଟି ହାଇକୋର୍ଟରେ ବିଚାରାଧୀନ ଥିଲା।