ପ୍ରତିବର୍ଷ ୩୦ ସେପ୍ଟେମ୍ବରରେ ବିଶ୍ୱ ଅନୁବାଦ ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ। ଚଳିତବର୍ଷ ଏହାର ଥିମ୍ ରହିଛି, ‘ଅନୁବାଦ ସଂରକ୍ଷଣର ଏକ କଳା, ସ୍ବଦେଶୀ ଭାଷା ପାଇଁ ନୈତିକ ଏବଂ ଭୌତିକ ଅଧିକାର’। ଏହି ଥିମ୍ ଅଧୀନରେ କପିରାଇଟ, ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ ଏବଂ ଅନୁବାଦିତ କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ବ୍ୟବହାର ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ନୈତିକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯିବ।
ଦୁନିଆରେ ୬,୫୦୦ରୁ ଅଧିକ କଥିତ ଭାଷା ଅଛି। ଭାଷା ପ୍ରତିବନ୍ଧକକୁ ଦୂର କରିବା ଏକ ଆହ୍ବାନ। ଅନୁବାଦକମାନେ ଏହାକୁ ସହଜ କରନ୍ତି। ଅନୁବାଦ ଏବଂ ବ୍ୟାଖ୍ୟା ଦୁଇଟି ଭିନ୍ନ ଜିନିଷ। ଅନୁବାଦ ଲିଖିତ ଶବ୍ଦ ସହିତ ଜଡ଼ିତ। ବ୍ୟାଖ୍ୟା କଥିତ ଶବ୍ଦ ସହିତ ଜଡ଼ିତ।
ଯଦି କୌଣସି ବହି କିମ୍ବା ରିପୋର୍ଟକୁ ଅନ୍ୟ ଭାଷାରେ ଅନୁବାଦ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ, ତେବେ ଜଣେ ଅନୁବାଦକ ଆବଶ୍ୟକ। ଅନୁବାଦକମାନେ କଥିତ ସୂଚନା ନିଅନ୍ତି ଏବଂ ଏହାକୁ ଅନ୍ୟ ଭାଷାରେ ବୁଝାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି। ଅନୁବାଦ କେବଳ ଅନ୍ୟ ଭାଷା ଜାଣିବା ନୁହେଁ, ବରଂ ଅନୁବାଦକମାନେ ସଂସ୍କୃତିକୁ ବୁଝିବା ଜରୁରୀ।
ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ ପରସ୍ପରକୁ ଭଲ ଭାବରେ ବୁଝିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାବେଳେ ଅନୁବାଦ ଏବଂ ଅନୁବାଦକ ଉଭୟ ଜରୁରୀ। ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଦେଶରେ ଏକ ନୂତନ ବ୍ୟବସାୟ ଆରମ୍ଭ କରିବାବେଳେ ସେମାନେ ଏକ ବଡ଼ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରନ୍ତି। ଏହି ଅନୁବାଦ ଡାକ୍ତରଖାନାର ରୋଗୀ, ବିଦ୍ୟାଳୟର ଛାତ୍ର ଏବଂ ବିଦେଶରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ଖବରକାଗଜ ସାମ୍ବାଦିକମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ସାହାଯ୍ୟ କରେ।
ଆବଶ୍ୟକତା ହେତୁ ଅନୁବାଦ ଏବଂ ଅନୁବାଦକଙ୍କ ଚାହିଦା ବହୁତ ଅଧିକ। ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଅନୁବାଦ ଏବଂ ଅନୁବାଦକଙ୍କ ପାଇଁ ଚାକିରି ୨୦୨୪ ସୁଦ୍ଧା ୨୯ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି। ସର୍ବାଧିକ ଚାହିଦା ଭାଷାଗୁଡ଼ିକରେ ସ୍ପାନିସ, ରୁଷିଆ, ଫରାସୀ ଏବଂ ଜର୍ମାନ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ଅନ୍ୟ ଭାଷା ଯାହାର ଚାହିଦା ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି ତାହା ହେଲା ଆରବୀ, ଚାଇନିଜ, ଜାପାନିଜ, ହିନ୍ଦୀ ଏବଂ କୋରିଆନ।
ବିଶ୍ୱ ଅନୁବାଦ ଦିବସର ଇତିହାସ:
ଫେଡେରେଶନ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଟରନ୍ୟାଶନାଲ ଟ୍ରାନ୍ସଲେଟର୍ସ (FIT)୧୯୫୩ରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହେବା ଦିନରୁ ଅନୁବାଦ ଦିବସ ପାଳନ କରିଆସୁଛି। ୧୯୯୧ରେ ଫିଟ୍ ଏକ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ସ୍ବୀକୃତିପ୍ରାପ୍ତ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଅନୁବାଦ ଦିବସ ଚାହୁଁଥିଲା। ୨୦୧୭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହା ନୁହେଁ ଯେ, ମିଳିତ ଜାତିସଂଘ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୩୦କୁ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଅନୁବାଦ ଦିବସ ଭାବରେ ଘୋଷଣା କରିଛି।
ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୩୦ରେ ଅନୁବାଦର ପୃଷ୍ଠପୋଷକ ସେଣ୍ଟ ଜେରୋମଙ୍କ ପର୍ବ ପାଳନ କରାଯାଏ। ସେଣ୍ଟ୍ ଜେରୋମ ବାଇବେଲ୍ର ଅନେକ ଅଂଶ ଲାଟିନ ଏବଂ ହିବ୍ରୁରୁ ଗ୍ରୀକ୍ ଭାଷାରେ ଅନୁବାଦିତ ହୋଇଛି। ୩୦ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୪୨୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ତାଙ୍କର ଦେହାନ୍ତ ହୋଇଥିଲା। ତାଙ୍କୁ ମନେ ପକାଇବା ପାଇଁ ଏହି ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଉଛି।