ଆପଣ ନିଶ୍ଚିତ ୧ ଟଙ୍କାରୁ ୨ ହଜାର ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନୋଟ୍ ଦେଖିଥିବେ । ଆମର ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ ଆମେ ସମସ୍ତେ ଭାରତର ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ (ଆର୍ବିଆଇ) ଦ୍ୱାରା ମୁଦ୍ରିତ ଏହି ନୋଟଗୁଡ଼ିକୁ ବ୍ୟବହାର କରିଥାଉ। କିନ୍ତୁ ଏପରି ଏକ ନୋଟ ବିଷୟରେ କହିବୁ, ଯାହା ବିଷୟରେ ଜାଣି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେବେ। ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି ଶୂନ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ୍ ମଧ୍ୟ ଦେଶରେ ଛପା ଯାଇଥିଲା। ତେବେ ଜାଣନ୍ତୁ ଏହା ପଛରେ ଥିବା କାହାଣୀ ସମ୍ପର୍କରେ…
ଜାତିର ପିତା ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଫଟୋ ମଧ୍ୟ ଶୂନ୍ ନୋଟରେ ଛପା ଯାଇଛି। ଏହା ଅନ୍ୟ ନୋଟ୍ ପରି ଠିକ୍ ଦେଖାଯାଉଛି। କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ମନରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଛି ଯେ, ଶୂନ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ୍ କାହିଁକି ଛପା ହେଲା। ଏହି ନୋଟ୍ ସହିତ କ’ଣ ହେବ? ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ (ଆରବିଆଇ) ଏହି ନୋଟଗୁଡ଼ିକୁ ମୁଦ୍ରଣ କରିନାହିଁ। ଦୁର୍ନୀତି ବିରୋଧରେ ଅଭିଯାନର ଏକ ଅଂଶ ଭାବରେ ଏହି ନୋଟ୍ ଛପା ଯାଇଥିଲା।
ଏହି ଶୂନ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ୍ ଛାପିବା ପାଇଁ ଧାରଣା ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର ଏକ ଏନ୍ଜିଓରୁ ଆସିଥିଲା। ୨୦୦୭ ମସିହାରେ, ଏହି ନୋଟ୍ ଦୁର୍ନୀତି ବିରୋଧରେ ଅସ୍ତ୍ର ଭାବରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ତାମିଲନାଡୁରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ଏହି ଏନ୍ଜିଓ ପ୍ରାୟ ୫ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଏବଂ ଶୂନ ନୋଟ୍ ଛପା କରିଥିଲା। ଏହି ନୋଟ୍ଗୁଡିକ ଚାରୋଟି ଭାଷାରେ ମୁଦ୍ରିତ ହୋଇଥିଲା ଯଥା ହିନ୍ଦୀ, ତେଲୁଗୁ, କନ୍ନଡ଼ ଏବଂ ମାଲାୟାଲମ ଯାହା ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବଣ୍ଟନ କରାଯାଇଥିଲା।
ଦୁର୍ନୀତି ବିରୋଧରେ ଏହି ନୋଟ୍ରେ ଅନେକ ବାର୍ତ୍ତା ଲେଖାଯାଇଥିଲା। ଏହି ନୋଟ୍ଗୁଡିକରେ ଲେଖା ଯାଇଥିଲା, ‘ଦୁର୍ନୀତି ଶେଷ’, ‘ଯଦି କେହି ଲାଞ୍ଚ ମାଗନ୍ତି, ତେବେ ଏହି ନୋଟ୍ ଦିଅନ୍ତୁ ଏବଂ ଆମକୁ ଏହି ବିଷୟରେ କୁହନ୍ତୁ। ଏହି ନୋଟ୍ରେ ଜାତିର ପିତା ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ଏବଂ ଏନ୍ଜିଓର ଫୋନ ନମ୍ବର ଏବଂ ଇମେଲ ଆଇଡି ନିମ୍ନରେ ଦିଆଯାଇଛି।
ଏନ୍ଜିଓ ନିଜେ ଏହି ଶୂନ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ୍ ତିଆରି କରି ଲାଞ୍ଚ ମାଗୁଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ଦେଇଥଲା। ଶୂନ ଟଙ୍କା ନୋଟ୍ ଦୁର୍ନୀତି ବିରୋଧରେ ଏକ ପ୍ରତୀକ।